درباره یدالله کابلی

▪ متولد ۱۳۲۸ خوانسار
▪ یادگیری خط نستعلیق از كودكی
▪ بهره مندی از محضر استاد سید حسن میرخانی درخط نستعلیق
▪ بررسی خطوط، روانی و رهایی خط شكسته از آغاز فراگیری خط
▪ متأثر از آثار استاد درویش عبدالمجید، میرزا كوچك اصفهانی و سید گلستانه
▪ آغاز فعالیت های رسمی خوشنویسی ازسال ۱۳۴۷
▪ تعلیم خط شكسته در انجمن خوشنویسان ایران از سال ۵۴
▪ دارای گواهینامه درجه یك هنری
▪ عضو شورای ارزشیابی هنری میراث فرهنگی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
▪ بنیانگذار تعلیم خط شكسته در انجمن خوشنویسان ایران
▪ چاپ كتاب های متعدد در زمینه خوشنویسی
▪ مؤلف كتاب «شكسته پیوسته»
▪ چهره ماندگار رشته خوشنویسی در همایش چهره های ماندگار
▪ برگزاری نمایشگاه های متعدد خوشنویسی در ایران وسایر كشورها ازجمله :
ـ (London, ۱۹۷۵) British Exhibition
ـ (lslamabad-Karachi-Lahour, ۱۹۸۴) Pakistan exhibition
ـ (Shirazi, France, Paris, ۱۹۹۱-۱۹۸۸) International commemoration of Hales
ـ ( ۱۹۹۲ New York)Iranology Exhibition at Colombia University.iranian
ـ (Dubai-abo Dhab) .E.A.U Art Exhibition
ـ (Paris, ۱۹۹۳) Exhibition in France
ـ (۱۹۹۶) Italy Rome in the Iran House in FAQ
ـ (۱۹۹۷) Exhibition in Turkmenistsn
ـ (۱۹۹۷) Exhibition in USA
ـ (۱۹۹۸) Exhibition Spain Madrid
ـ (۲۰۰۱) Exhibition in USA
نمایشگاه آثار خوشنویسی یدالله كابلی خوانساری، استاد برجسته و معاصر كشور، در جنب تالار شقایق های دانشگاه صنعتی شاهرود گشایش یافت. . . نمایشگاه آثار خوشنویسی شكسته یدالله كابلی، در فرهنگسرای شهید صارمی اسلامشهر افتتاح شد... ۲۰ اثر خوشنویسی استاد یدالله كابلی خوانساری، از هنرمندان برجسته انجمن خوشنویسان ایران، در محل گالری مجتمع فرهنگی و هنری شهرستان كازرون در معرض دید همگان قرار گرفت...
اخبار حضور فعال و مستمر استاد یدالله كابلی خوانساری را هر از گاهی می توان از لابه لای اخبار رسانه ها خواند یا شنید. این استاد كهنه كار خوشنویسی ایران را می توان با همین حضور مداوم از دیگر استادان برجسته خوشنویسی در ایران متمایز ساخت، زیرا وی ضرورت این حضور را در شهرستان ها بیش از دیگران دریافته و به همین میزان، بیش از آنان در اشاعه و گسترش هنر خوشنویسی ایرانی مؤثر بوده است.
كابلی به هر استانی كه می رود، غیر از برپایی نمایشگاه، كلاس خوشنویسی اش نیز برپاست و خیل علاقه مندان و هنرجویان شهرستانی انجمن خوشنویسان از امكان حضور او در این مناطق بهره می برند و بر دانسته های خویش می افزایند. كابلی درباره ضرورت توجه به نواحی مختلف ایران كه سرلوحه فعالیت هنری اش است، می گوید: «هنر خوشنویسی به عنوان هنری كلامی و معنایی و معنوی نقش بسیار ارزشمندی را در طول تاریخ برای ثبت و ضبط آثار ارزشمند تاریخی و فرهنگی ایفا كرده، در سیر تحولش با ایجاد خطی مانند خط شكسته نقش بسیار عمده ای در بیان زیبایی های اصیل ایرانی داشته است.
من به هرحال از حدود سال ۵۰ كه در انجمن خوشنویسان ایران فارغ التحصیل شدم، با همت و پیشنهاد مدیر اجرایی انجمن برای احیای خط شكسته كه بعد از سید گلستانه حدود ۸۰ سالی به فراموشی سپرده شده بود، همتی كردم و كوشیدم تا این خط شریف و اصیل ایرانی را بار دیگر در میان جوان ها و در فضای فرهنگی - هنری این كشور زنده كنم.
ساختار هندسی و طراحی و تركیب بندی خط شكسته می تواند نمونه گسترده ای از زیبایی و تركیب بندی را به بینندگان عرضه كند. حاصل ۳۸ سال تلاش و كوشش من در خط شكسته بیشتر تربیت چهره های درخشانی در شهرستان هاست كه امروز خوشبختانه نمودار هنرشان در جشنواره ها و همایش ها قابل مشاهده است. چون نمایشگاه جدا از مسأله آموزش كه در ابعاد تخصصی می تواند علاقه مندان و مشتاقان را به سمت و سوی خودش بكشاند، به دلیل ارائه شیوه های شكسته نویسی دارای جاذبه های عمومی برای هنرمندان این رشته نیز است.
نخستین انگیزه من برای گردش به سمت خوشنویسی از مسابقاتی آغاز شد كه سال ۱۳۴۷ در شهر رامسر برگزار شده بود. هنوز هم جشنواره ها می توانند ایجاد انگیزه كنند و رقابت های سازنده ای را در میان جوانان هنرمند به وجود بیاورند. اما این فرآیند، مستلزم بها دادن به قابلیت های نسل جوان است كه باید از طریق تشویق و ترغیب های ریشه ای و اهدای جوایز ارزنده مادی و معنوی صورت بگیرد.»
استاد یدالله كابلی ۳۵ سال است كه خط شكسته را تدریس می كند. او در سال ۱۳۲۸ در خوانسار به دنیا آمده و خیلی زود حوزه علاقه اش را در هنرهای سنتی ایران یافته و مجذوب خوشنویسی شده است. كابلی خط فارسی را در محضر استاد سیدحسن میرخانی آموخته و در خوشنویسی نستعلیق از این استاد یگانه بهره فراوان برده و خط شكسته را با آموزش از آثار بزرگان تاریخ خوشنویسی فراگرفته است.
وی خط نستعلیق را به مدت ۳ سال نزد استاد سید حسن میرخانی آموخت. پس از آن، به خط شكسته نستعلیق علاقه مند شد. خودش در این باره می گوید: «در آن زمان جز اندك نسخه های خط شكسته نستعلیق كه هر از چند گاه در نشریات به چاپ می رسید، اثری از این نوع خط یافت نمی شد اما همان چند عكس بی رمق چنان مرا به خود مجذوب كرد كه پس از كسب اجازه از استادم به سوی احیای این گونه از خوشنویسی ایرانی كشیده شدم. بعدها، آموزش این هنر اصیل در دستور كار انجمن خوشنویسان هم قرار گرفت. »
كابلی با توجه به حضور مداوم در عرصه های اجتماعی، نگاه دقیقی نیز به تحقیق در هنرهای سنتی دارد و هرجا كه فرصتی دست دهد بر ضرورت آن تأكید می كند: «از دو دهه پیش كه در دانشكده هنر به تدریس هنر خوشنویسی مشغول شدم، شاهد رویكرد بسیار ضروری هنرجویان به تاریخ هنر خوشنویسی بوده ام. بنابراین، لازم می دانم تا در جهت شناخت هویت گذشته این میراث گرانقدر تحقیق صورت گیرد و حتی به درخواست كتابخانه ملی ایران برنامه ای مدون در این زمینه تهیه كرده ام تا برای توسعه و ترویج هنر خوشنویسی تلاشی انجام شده باشد و مشتاقان و علاقه مندان بتوانند در یك سیر اجمالی با این هنر آشنا شوند. متأسفانه، كتاب مرجعی كه بتوان با آن به ارائه تصویری از تحولات و رویدادهای مهم در عرصه هنر خوشنویسی پرداخت وجود ندارد و بنابراین باید تنها به جزوه ها یا رساله هایی كه از بزرگان این هنر به جا مانده است یا تذكره ها كه عموماً نارسا و غیر علمی اند، بسنده كرد.»
یدالله كابلی همچنین می گوید: «متأسفانه، برای مسأله تحقیق و پژوهش در عرصه هنر - به مانند دیگر امور - كمتر ارزش قائل شده اند و اینجاست كه متولیان دستگاه های فرهنگی و هنری باید نسبت به این تلاش ها بی تفاوت نباشند. آنچه اكنون از این دست مشاهده می گردد، تنها همت و غیرت فردی و كوشش كسانی بوده است كه خود به این مهم اقدام كرده اند.»
او با اشاره به مشكل چاپ كتاب های تحقیقی در گستره هنر خوشنویسی معتقد است : « اگر استادان یا هنرمندانی در گستره هنر خوشنویسی تحقیقی نیز انجام داده اند، متأسفانه به علت ضعف مالی، ناشر از انتشار آن باز مانده است.
این در حالی است كه در كشورهای پیشرفته بیشترین بودجه و توجه در مورد كتاب های مرجع صورت می گیرد چرا كه شناخت و كاویدن تاریخ و فرهنگ را در هر امری مستنداتی معتبر می دانند تا آیندگان بتوانند در راه دسترسی به منابع غنی در رویدادهای مختلف به اعتلای بینش و دانش خود بپردازند.»براساس همین ضرورت هاست كه كابلی خود دست به تالیف آثاری در زمینه هنر خویش زده تا منابع بیشتری در عرصه هنر خوشنویسی ایران فراهم آورده باشد كه از آن جمله است كتاب «شكسته پیوسته» كه دایرهٔ المعارف آموزشی است كه می تواند در جهت توسعه و تكمیل خط شكسته امروزی هنرجو را راهنمایی كند و حاصل ۱۴ سال تلاش وی در این زمینه است.
در سال ۶۱ دو جلد كتاب مرجع درباره چگونه خواندن متن شكسته با نام «شكسته نویسی و شكسته خوانی» توسط انتشارات فرهنگسرا منتشر شد كه پاسخگوی بخش عمده ای از نیاز مخاطبان در طول این دو دهه بود، به طوری كه در این مدت این كتاب ۶ بار تجدید چاپ شد.
كابلی می افزاید: «در مسافرت هایی كه به شهرهای مختلف ایران داشتم دریافتم كه این كتاب مخاطبان بسیاری دارد و در بیشتر شهرها نایاب شده است.
بنابراین به تالیف كتاب « شكسته پیوسته» پرداختم كه به نوعی ادامه كتاب «شكسته نویسی و شكسته خوانی» است. » درباره كابلی فیلم مستندی نیز با عنوان «شكسته پیوسته» توسط محمود یارمحمدلو ساخته شده كه به شرح زندگی و شخصیت هنری این استاد برجسته خط شكسته نستعلیق ایران می پردازد. یدالله كابلی با همه توجهی كه به حفظ سنت داشته از نوجویی های خلاقانه نیز غافل نبوده و آثار بكر و بدیعی نیر در عرصه كاری اش خلق كرده است كه از آن جمله است حضور او در نمایشگاهی از تندیس های اسب كه وی بر روی دو تندیس خطاطی كرده است.
بیش از ۲۰ هنرمند سرشناس معاصر تندیس های اسب را به آتلیه های خود بردند تا به جای خلق آثاری روی بوم یا كاغذ، این بار به خلق نقش های خود بر روی بدن اسب بپردازند. یدالله كابلی اسب را نماد نجابت، زیبایی و شكوه می داند و به اشعار فردوسی اشاره می كند و می گوید: شما می توانید این تأثیرها را در سروده های شاعران بزرگ فارسی از جمله حكیم طوس ببینید.
او درباره حضورش در این نمایشگاه می گوید: «حضور من حضور غریبانه ای در این جشنواره بود، چرا كه من چند دهه ای است به عنوان یك هنرمند سنتی، ابزار كارم قلم، كاغذ و مركب بوده است. ولی این بار خواسته ام به دور از همه عادت ها و شگردهای گذشته، برای بها دادن به تلاش آرمانی و كوششی كه دست اندركاران جشنواره در راه احیای فرهنگ دیرپای دوستی با اسب و ارزش های هنری و نمادین آن داشته اند، شركت كنم. نوشتن روی این تندیس ها در نگاه اول هیچ قرابت و سنخیتی با كار من نداشت و هیچ گونه باوری را در من زنده نمی كرد، ولی از آنجا كه همیشه به دنبال كارهای تازه در هنر بوده ام، اعتقاد بسیاری به توانایی هنرمند در كار بداهه دارم و همچنین با یاری جستن از ابیات مفهومی حكیم طوس، به همراه قلم مو و رنگ چند روزی پیكره تندیس ها، صفحه مشق و تلاش شورانگیزی شد كه با همه كارهایی كه در طول عمرم كرده بودم، متفاوت بود.»
كابلی با سابقه ۳۸ سال فعالیت در انجمن خوشنویسان ایران، دارای گواهینامه درجه یك هنری و عضو شورای ارزشیابی هنری میراث فرهنگی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. بنیانگذاری تعلیم خط شكسته در دوران معاصر در انجمن خوشنویسان ایران، برگزاری ده ها نمایشگاه انفرادی در ایران و خارج از كشور، تألیف ۱۰ جلد كتاب آموزش و تعلیم خط شكسته و مجموعه های هنری و نمایشگاهی از خط شكسته معاصر از جمله فعالیت های هنری این هنرمند خوشنویس است. آخرین نمایشگاه كابلی اسفند سال گذشته در دو گالری اوتاوا و تورنتو برگزار شد. در این نمایشگاه ها، مجموعه ای از آثار برگزیده او در سال های اخیر به نمایش در آمد...
حوزه تخصصی كابلی در خط، خط شكسته است. به عقیده این خوشنویس، خط شكسته امروز در نگارش كتاب و اسناد كاربردی ندارد و بیشتر جنبه تزیینی پیدا كرده است:«به همین دلیل، احساس كردم خط شكسته باید متناسب با درخواست و سلیقه مخاطب امروز تعریف و طراحی شود. » كابلی معتقد است خوشنویسی نقش عمده ای را در ایجاد تحولات درونی هنرمند ایفا می كند و از این رهگذر خوشنویس در هر دوره هنری آثاری متناسب با بازیافت های درونی خود خلق می كند.كابلی درباره هنر خوشنویسی و جایگاه شكسته می گوید: هنر خط به نوعی زیربنای تحولات اجتماعی و آینه دار كلام وحی در نگارش قرآن و به اندازه ای ارزشمند است كه از آن به عنوان هنری قدسی یاد می شود. بی تردید، زبان هنر كه پررمز و رازترین زبان هاست، به نوعی در به تصویر كشیدن احساسات هنرمند نقش دارد. هنر می تواند بی توجه به خط و مرزهای جغرافیایی در به تصویر كشیدن آلام اجتماعی مؤثر باشد.
خوشنویسی نیز در ردیف هنرهایی است كه در معنا خلاصه شده است و پیشینه ای هزار ساله دارد. با وجود این كه در روزگار مدرن و پرشتاب مسأله ارتباطات و بخصوص اینترنت دامنگیر وادی هنر نیز شده، نمی توان ارزش های هنر خوشنویسی را از یاد برد؛ به این معنی كه هنوز هنرمندانی در این عرصه به فعالیت می پردازند كه آثارشان آینه تمام نمای این هنر سنتی است، به ویژه این كه امروز برخی هنرمندان به نوآوری نیز دست یافته اند.
از هنر خوشنویسی كه نقش ارزشمندی در توسعه و تحكیم میراث های فرهنگی این مرز و بوم داشته است، در میان هنرهای تجسمی به عنوان هنر قدسی یاد می شود. خط شكسته آخرین دستاورد هنرمندان خوش ذوق ایرانی است كه در نیمه دوم قرن یازدهم به وجود آمد ولی تكامل آن توسط نابغه بی بدیلی به نام درویش عبدالمجید طالقانی در نیمه دوم قرن دوازدهم صورت پذیرفت. از استادان شكسته نویس دیرین باید استاد « درویش عبدالمجید » خورشید پرفروغ و بی غروب شكسته نویسی، را نام برد كه بعد از او میرزا حسن اصفهانی، محمد رضا اصفهانی، میرزا كوچك اصفهانی، محمد علی شیرازی و سرانجام سید گلستانه قرار دارند كه استاد اخیر پل ارتباطی میان نسل گذشته با دوران معاصر بود.
كابلی از نادر هنرمندانی است كه نه تنها ذوق هنری افراد در شیوه نگارش را نفی نمی كند، بلكه بدعت های خارج از اصول و قواعد رایكی از نقاط قوت خط می داند و همین نگرش موجب شده كه سبك خود استاد شمایل شكسته نویسی را به سر حد اعلی برساند و همین موجب احیای دوباره خط و گرایش جوانان امروز به این خط شده است.
كابلی می گوید: «اعتقاد من بر این است كه هنر بیانگر ژرف ترین گفت وگوی احساس آمیخته با عشق است و بر این گمانم كه باید امید داشت تا این نگاه های تازه و چشم اندازهای نو كه در جریان هنر معاصر در حال اتفاق افتادن است، تداوم داشته باشد. هنرمند باید در هر اثرش از دستمایه های لایه های پنهان وجودش بهره ببرد و به وسیله آن سبب قوت گرفتن اثرش شود. او باید برای بروز آنچه كه در دنیای بیرونش است، نگاهی به درونش داشته باشد.
زمانی كه دست و دل هنرمند در مسیر یگانگی حركت كند، اصولاً به سمت هنر برتر كشیده می شود. این نمایشگاه به عنوان نمایشگاهی نمادین از اسب، رویدادی مهم در هنرهای تجسمی ما است و امیدواریم متولیان فرهنگی كشور به این حركت های نو بها دهند. این اتفاق های هنری در هر گوشه جهان می تواند توجه علاقه مندان هنر را به خود جلب و برگزاری چنین جشنواره هایی می تواند زیبایی معنایی و تصویری كشور ما را به جهانیان معرفی كند. اعتقاد من بر این است كه این حروف و كلمات با نهایت امانتی كه به ما سپرده شده، مانند نتی كه به دست ما رسیده تا خودمان آهنگش را بسازیم، می تواند بیانگر نیازهای امروز باشد. چندان دور از دسترس نیست كه با هنر خوشنویسی غنی و كهنسالی كه داریم بتوانیم با قابلیت ها و خاصیت های دنیای امروز همگام و همسو شویم. »
با این همه، كابلی همچنان نگران نسل تازه است و دغدغه هایش را معطوف به جوانان و بخصوص هنرجویان شهرهای دور از پایتخت كرده است: «هنرمندان جوان شهرستانی سرشار از توانایی، استعداد و خلاقیت های فكری اند، اما از نظر توجه، تشویق و امكانات مالی به شدت در محرومیت هستند. اكثر چهره های درخشان در جشنواره های تجسمی از میان همین هنرمندان شهرستانی هستند و آنان مانند نگینی در آسمان هنر ایران می درخشند، ولی كاستی های فراوان هنرمندان جوان را سرد و پژمرده می كند. متأسفانه، تشنگی و عطش هنرمندان جوان شهرستانی درك نمی شود و آن همه شور و استعداد و توانمندی آنها راه به جایی نمی برد. نسل جوان به دلیل وجود مشكلات اقتصادی در جامعه و كمبود فضاهای دانشگاهی، به سوی هنر پناه می برد، اما متأسفانه امكانات و تسهیلات لازم برای آنها فراهم نمی شود. به عنوان نمونه، مربی توانمندی كه برای گذران زندگی و معیشت با مشكلات بسیاری روبه رو است و از طرفی می بیند كه كارهای سطحی درآمدهای كلان دارد، نمی تواند با دست خالی و بدون حمایت به تربیت نسل جوان بپردازد.» بی هیچ تردید، استاد ید الله كابلی خوانساری یكی از تأثیرگذارترین هنرمندان معاصر است كه با پدید آوردن شیوه ای تلفیقی در خط شكسته توانسته است راه تازه ای در این هنر ناب كهنه به وجود آورد.

منبع : روزنامه ایران