لبخندت را دریغ نکن!

● به بهانه بزرگداشت «ماریو مونیچلی» در جشنواره فیلم فجر امسال
جشنواره فیلم فجر علاقه اش را به سینماگران ایتالیایی نشان داده و تقریباً هر ساله از بزرگان سینمای این كشور تجلیل می كند. این بار نوبت به فیلمسازی خوش قریحه رسیده كه البته تخصصش نئورئال یا سینمای اجتماعی سیاسی نیست، بلكه آثار او بیشتر در ژانر كمدی قرار می گیرند.«ماریو مونیچلی،(Mario moniceli) نویسنده، كارگردان و تهیه كننده ۹۲ ساله ایتالیایی كه او را بزرگترین كمدی ساز زنده ایتالیا می دانند (لطفاً او را با روبرتو بنینی مقایسه نكنید!)
مونیچلی پنجم می ۱۹۱۵ در منطقه توسكانی ایتالیا به دنیا آمد (و شاید برای همین هم آن نقش كوتاه را در فیلم موفق «زیر آفتاب توسكانی» محصول ۲۰۰۶ ایالات متحده، مقابل دایان لین بازی كرد.)
ماریوی جوان كه در سرش آرزوهای بزرگی داشت، در رشته ادبیات دانشگاه پتزاو فلسفه دانشكده میلان تحصیل كرد، اما هیچ كدام نتوانست روحیه ماجراجوی او را ارضا كند. برای همین، در اوایل دهه ۳۰ به سمت سینما كشیده شد و ابتدا به عنوان دستیار كارگردان مشهور آن زمان «آگوستو جنینا» و سپس به صورت مستقل به فیلمسازی روی آورد.
اولین اثرش در مقام كارگردان را سال ۱۹۳۵ و آن هم در ۲۰ سالگی با نام «بچه های ویاپال» ساخت و سپس برای كارگردانهای دیگر ایتالیایی فیلمنامه های متعددی نوشت. جنگ جهانی دوم و آشنایی اش با «استنو» او را به سمت سینمای كمدی سوق داد، اما آن چیزی كه باعث شهرت مونیچلی شد، فیلم دزد و پلیس او، ساخته شده در سال ۱۹۵۱ است.
درهای موفقیت یكی یكی به روی این كارگردان خوشفكر باز شد تا جایی كه چهار فیلمش نامزد دریافت نخل طلا از جشنواره فیلم كن گردید. همچنین، سه بار نیز نامزد دریافت اسكار بهترین فیلم خارجی شد، گر چه هیچ جایزه ای را دریافت نكرد.
سابقه تحصیل در رشته های فلسفه و ادبیات، كمدی های مونیچلی را به آثاری فاخر تبدیل می كرد كه بانگاه به زندگی و اجتماع و البته رگه هایی از سیاست (اصلاً ایتالیایی پیدا نمی كنید كه با سیاست آمیخته نباشد!) به فیلمهایی بین المللی و با استانداردهای جهانی تبدیل می شد.
بیشتر منتقدان نوشته ها و فیلمنامه های او را مهمترین ویژگی كمدیهایش می دانند و برای همین ماریو را ابتدا یك نویسنده موفق می دانند، گر چه سبك بصری و اجرایی كارگردانی اش هم با تحسینهای زیادی روبرو شده است.
از معروفترین فیلمهای او كه در عرصه جهانی موفقیتهایی را كسب كرده اند، می توان به «برای عشق و طلا»، «مرد خیلی كوچك»، «جنگ بزرگ» و «دوستان من» نام برد. كارنامه او نشان از پركاری اش در مقام نویسنده و كارگردان دارد تا جایی كه طی ۶ دهه فعالیت، ۶۵ فیلم سینمایی و تلویزیونی را كارگردانی كرده و برای حدود ۹۰ فیلم هم فیلمنامه نوشته است. آخرین كار او یك فیلم تلویزیونی بود كه سال گذشته از شبكه های ایتالیایی پخش شد.

وحید ضرابی نسب

منبع : روزنامه قدس