انگیزه

نتانیاهو نخست‌وزیر سابق اسرائیل اخیرا درباره ایران چندین بار به شكل تهدیدآمیزی سخن گفته است. نتانیاهو سابقه نظامی‌ دارد و چنانكه در كتاب <جایی زیر آفتاب> نوشته است، تمام خاك اسرائیل- از دید او- را شمال تا جنوب و شرق تا غرب پیاده طی كرده، تا به درستی مزه این سرزمین را بچشد. حال چه اتفاقی افتاده است كه نتانیاهو از تهدید نظامی و جنگ با ایران سخن می‌گوید؟
سخن تازه او تشبیه امسال یا سال پیش میلا‌دی با سال ۱۹۳۸؛ تشبیه ایران به آلمان و تشبیه رئیس‌جمهور ایران به هیتلر است. همه سخن او این است كه فعالیت‌های هسته‌ای ایران موجودیت اسرائیل و قوم یهود را تهدید می‌كند. تهدیدی كه منحصر با اسرائیل و یهود باقی نمی‌ماند و دامن اروپا و آمریكا را هم می‌گیرد. به تعبیر او، اسرائیل ایستگاه سر راه آمریكاست. چند روز پیش نیز همین سخن را با رادیوی ارتش اسرائیل مطرح كرد. ‌ در اجلا‌س عمومی اجتماع سه هزار نفری یهودیان، در آمریكا نیز همین حرف را زد با این تحلیل كه وقتی رئیس‌جمهور ایران هولوكاست را انكار می‌كند، معنی انكار این است كه ایران خود را برای هولوكاست دیگری آماده می‌كند، برای نابودی اسرائیل. اسرائیل ظرفیت و امكانات نظامی دارد كه می‌تواند در برابر این تهدید از خود دفاع كند. من نمی‌خواهم چگونگی این امكانات و توان نظامی اسرائیل را تحلیل كنم. این امكاناتی است كه وجود دارد و می‌تواند تهدید ایران را خنثی كند. ‌ در مصاحبه تلویزیونی با گلن بك، نتانیاهو از باور شیعیان به ظهور امام زمان و تلا‌ش ایران برای آشفتگی جهان سخن گفت. به تلمود استناد كرد كه: <هر كس می‌خواهد تو را بكشد، می‌توانی او را پیش از اقدامش به قتل برسانی.> روزنامه یدیعوت آحارانوت كه سخنان نتانیاهو را منتشر كرده است، تعداد قابل توجهی نقد و نظر خوانندگان-كامنت- را نیز درج كرده است. بی‌مناسبت نیست یكی از این كامنت‌ها را نقل كنم. فردی به نام ناتان فریدمن نوشته است: <نتانیاهو و اولمرت، عقب‌افتاده‌های ذهنی جهنمی هستند! می‌گویند ایران را باید متوقف كرد. همین حرف را درباره عراق هم قبل از حمله می‌زدند. دلا‌ل‌های دوره‌گرد اسرائیلی، باراك و شارون هم همین حرف‌ها را می‌زدند. اسرائیل مثل یك حباب می‌ماند...> البته این نكته هم شایسته توجه است كه چنین مطلبی و نیز مطالبی بسیار تند‌تر از این در روزنامه‌های اسرائیلی چاپ می‌شود.
همین مطالب بود كه ادامه كار حالوتس را با دشواری روبه‌رو كرد و ناگزیر از استعفا شد. ‌ آیا ماهیت سخن نتانیاهو و نویسنده كامنت مشابهتی با هم دارد؟ نتانیاهو می‌گوید: <اگر از امكانات نظامی‌مان امروز استفاده نكنیم، معلوم نیست كه فردا چنین فرصتی را در اختیار داشته باشیم.> یعنی اساس اسرائیل در معرض مخاطره است. این پندار از كجا آمده است؟ آیا صرفا یك شعار تبلیغاتی است؟ كه تنها در دنیای آشفته سیاست می‌توان از آن بهره گرفت. به ویژه پس از درماندگی ارتش اسرائیل در برابر حزب‌ا... لبنان؛ گویی ستون مقاومت و هویت اسرائیل آسیب دید. این تلقی خاص سیاستمداران نیست. نمونه دیگری را نقل می‌كنم كه حتما از سخن نتانیاهو اعتبار بیشتری دارد. ‌ پروفسور جی. اومان كه در سال۲۰۰۵ برنده نوبل اقتصاد شد سخنرانی‌اش در آكادمی نوبل بسیار خواندنی است. با سیما و حال و هوای یك صهیونیست سنتی درباره جنگ و صلح صحبت كرد. از عاقلا‌نه بودن جنگ دفاع كرد! اصلا‌ انتظار نمی‌رفت پیرمردی كه با ریش سفید بلندش به بابانوئل بیشتر شبیه بود، آن‌گونه از مشروعیت آدمكشی دفاع كند. اومان هفته گذشته در كنفرانس <حرزلیا> درباره تهدید‌هایی كه اسرائیل با آنها مواجه است، سخن گفت. از سه تهدید عمده صحبت كرد؛ ایران و تروریسم. در مورد تهدید سوم حرف بسیار معنی‌داری زد. او كه در مركز مطالعات عقلا‌نی دانشگاه عبری اورشلیم كار می‌كند همواره نظراتش بااهمیت تلقی می‌شود. درباره تهدید سوم گفت: <اكنون چند كلمه‌ای درباره تهدید سوم صحبت می‌كنم. این تهدید، مهم‌ترین تهدیدی است كه همه ما با آن روبه‌رو هستیم.
این تهدید از سوی ایران نیست. از سوی گروه‌های تروریستی هم نیست. این تهدید از درون خودمان ریشه می‌گیرد. این دشمن در درون ماست. این دشمن <انگیزه> است! بدون انگیزه ما نمی‌توانیم دوام بیاوریم. چرا ما در اینجا زندگی می‌كنیم؟ اینجا چه كار می‌كنیم؟ بیش از ۲ هزار سال است كه ما منتظر بودیم به این سرزمین بیاییم. صهیونیسم نو به موجودیت ما پایان می‌دهد.> پیداست در میان یهودیان كسانی یافت می‌شوند كه درباره درستی باور‌ها و ادعاهای صهیونیست‌های سنتی شك و شبهه دارند. برای نسل‌های جدید یهودی پرسش‌های تازه‌ای مطرح شده است. آیا یهودیان می‌توانند برای همیشه در یك فضای امنیتی- نظامی زندگی كنند؟ برخی از آنان درباره انگیزه زندگی در اسرائیل و یا مدل اسرائیل تردید كرده‌اند. اومان در نطق نوبل خود می‌گوید؛ كنفرانسی در دانشگاه ییل برگزار شد. توبین استاد اقتصاد-برنده نوبل اقتصاد- سخنرانی می‌كرد. یك نفر از دانشجویان پرسید: آیا می‌شود اقتصاد را در یك كلمه خلا‌صه كرد؟ توبین گفت: بله می‌شود. انگیزه همان یك كلمه است. ‌ در هر رویارویی‌ای مهم‌ترین ركن همین تقویت انگیزه دفاع است. انگیزه، یك شعار نیست، تك‌تك رفتار‌هایی است كه در رابطه با كشور و حكومت به زندگی هر كسی معنی می‌دهد. از سخن اومان می‌توان دریافت كه به رغم تبلیغات مدیریت‌شده؛ یهودیان یا برخی از آنان انگیزه دفاع از اسرائیل با مختصات فعلی را ندارند.

عطاءالله مهاجرانی

منبع : روزنامه اعتماد ملی