جمعه, ۳۱ فروردین, ۱۴۰۳ / 19 April, 2024
مجله ویستا

چهار دیدگاه درباره قرن بیست و یکم


چهار دیدگاه درباره قرن بیست و یکم
شاید مهمترین چالش پیش ِ‌ روی بشر امروز خلق یك دیدگاه مشترك درباره جامعه ‌ ای مطلـوب و پایدار است؛ جامعه ‌ ای كه با وجود تمام محدودیت ‌ه ای بیوفیزیكی جهان واقعی، می ‌ تواند خوشبختی و سعادت جاودانه را به ‌ گونه ‌ ای شرافتمندانه برای افراد بشر، سایر جانداران و نسل ‌های آینده به ارمغان آورد .
اگر چه هنوز چنین دیدگاهی وجود ندارد، اما بذر ایجاد آن از هم ‌ اكنون پاشیده شده است. همه ما از دنیایی كه واقعاً خواهان آن هستیم، دیدگاهی داریم كه ویژه خود ماست و نیازمندیم كه با غلبه بر نگرانی ‌ ها و تردیدهای خود و بحث و گفتگو درباره این دیدگاه ‌ ها، به دیدگاهی مشترك كه مطلوب همه ماست، دست یابیم.
موثرترین عامل برای ایجاد تغییر در جهتی خاص، داشتن دیدگاهی شفاف درباره هدف مشتركی است كه از سوی تمام افرادی كه متأثر از آن هستند، واقعاً پذیرفته شده باشد. این افراد می ‌ توانند اعضای یك سازمان، افراد یك جامعه و یا یك ملت باشند.
دانیل یانكلویچ ۱، تحلیلگر مسائل اجتماعی، معتقد است كه دولت ها باید از اتكا به "انتخاب عمومی" ۲به سمت "قضاوت عمومی" ۳ حركت نمایند. (به نظر او) انتخاب عمومی در مواردی كه مردم با پیامدهای همه جانبه ‌ تر انتخاب ‌ های خود روبرو نشده ‌ اند، بسیار ناپایدار است و بنابراین نمی ‌ توان د قابل اتكا باشد. به ‌ عنوان مثال بسیاری از مردم خواهان افزایش تلاش ‌ ها در جهت حفظ محیط زیست هستند ] این یك انتخاب عمومی است [ ، اما وقتی پای افزایش مالیات ‌ ها برای چنین كاری ] همچون یك قضاوت عمومی [ ب ه میان می ‌ آید، از آن طفره می ‌ روند. اتكا به قضاوت ‌ های عمومی ، فرآیندی برای غلبه بر چنین تعارض ‌ هایی است. برای شروع بحث و نزدیك شدن به یك "قضاوت عمومی" ، ما موضوعات موردنظر را به شكل "دیدگاه" یا "سناریو" مطرح می ‌ كنیم و به توضیح آن ‌ ها می ‌ پردازیم.
به ‌ رغم دیدگاه ‌ های بی ‌ شماری كه درباره آینده وجود دارد ، چهار دیدگاهی كه در این مقاله مطرح می ‌ شود ، دربردارنده الگوهای اساسی برای وقوع بسیاری از تغییـرات هستند. هـر یك از این دیدگاه ‌ ها بر پـا ی ه فـرضیات مهمـی در مورد وضعیت واقعی جهان شكل می ‌ گیرد؛ فرضیاتی كه می ‌ تواند به وقوع بپیوندند و یا تحقق نیابد. نحوه ارائه مطالب در این مقاله به ما كمك می ‌ كند تا فرضیات را به ‌ طور شفاف تبیین كرده، اهمیت هـر یك را برحسب دیدگاه مربوطه ارزیابی نموده و پیامدهای ناشی از فرضیات غلط را تشخیص دهیم.
● چهاردیدگاه درباره آینده
ا‌ین چهاردیدگاه از آینده، از دو جهان ‌ بینی بنیادین پیرامون "پیشرفت تكنولوژیك" سرچشمه می ‌ گیرند. هركدام از این دیدگاه ‌ ها به عنوان "تاریخ آینده" ۴ ارائه شده و از منظر استراتژیك سال ۲۱۰۰ به رشته تحریر درآمده ‌ اند. این دیدگاه ‌ ها در بردارنده سناریوهای مثبت و منفی ـ امیدها و نگرانی ‌ ها ـ هستند كه با توجه به آن ‌ ها رویدادهای احتمالی آینده را در می ‌ یابیم و در نتیجه از انتخاب ‌ های پیش روی خود از میان گزینه ‌ های مختلف و پیچیده آگاه می ‌شویم.
جهان بینی "خوش ‌ بینی تكنولوژیك" ۵، از نظریاتی است كه متكی بر تداوم افزایش جمعیت و تسلط انسان بر طبیعت است. این دید ‌‌ گاه از پیش تعیین‌شده جامعه كنونی غرب و بیانگر ادامه روندهای جاری به سوی آینده ‌ ای نامعلوم است.
آین دیدگاه دارای دو نس خه است. یكی نسخه ‌ ای كه فـرضیات آن در جهان واقعی حقیقتاً بوقوع می ‌ پیوندد و دیگری مبتنی بر فرضیاتی كه تحقـق نمـی ‌ یابند. نسخه مثبت دیدگاه خوش بین ی تكنولوژیك را با الهام از یك سریال محبوب تلویزیونـی "مهاجرت به فضا" ۶ نامیده ام ‌ ؛ سریالی كه می ‌ تواند آشكارترین تجلی پرشور این دیدگاه به شمار آید. نسخه منفی این دید ‌ گاه را پس از اكـران فیلـم محبوب استـرالیایی كه در سال ۱۹۷۹ اكران شـد، "مدماكس" ۷ نامیده ‌ ام؛ فیلمی كه می ‌ تواند دربردارنده بسیاری از جنبه ‌ های منفی این دیدگاه باشد.
دیدگاه " شكاكیت تكنولوژیك " ۸ تأكید چندانی بر پیشرفت ‌ های تكنولوژیكی ندارد و بیشتر متكـی بر تـوسعـه اجتمـاع و نهـادهـای اجتماعـی است. نـوعی از ایـن دیدگاه را كه از آ ن شكـاكان درست انـدیش دربـاره ماهیـت جهان است، من " بـوم آرمانشهر " ۹ نامیده ‌ ام. بوم آرمانشهر نام كتابی است كه در اواخر دهه هفتاد منتشر شد. اگرشكاكان تكنولوژیك درباره وضعیت واقعی جهان اشتباه كنند و حق با خوش ‌ بین ‌ ها باشد، آنگاه با وضعیتی روبرو می ‌ شویم كه می ‌ توان آن را" دولت بزرگ " ۱۰نامید. این دیدگاه، سناریویی است ازخط مشی ‌ های حمایتی دولت كه بازار آزاد را ب ه شدت تحت تأثیر قرار می ‌ دهند.
هر چهار دیدگاه وضعیت جهان را از منظر سال ۲۱۰۰ به گذشته مورد بررسی قرار می ‌ دهند. برای این كه دیدگاه ‌ ها واضح ‌ تر و واقعی ‌ تر جلوه كنند، آن ‌ ها را به صورت داستان ‌ هایی با اسامی و رویدادهای مشخص بیان خواهم كرد؛ داستان ‌ هایی تخیلی كه امیدوارم جوهره دیدگاه ‌ های مربوط به خود را به‌ روشنی ارائه نمایند.
● مهاجرت به فضا: دیدگاه از پیش تعیین‌شده خوش ‌ بینان تكنولوژیك
داستان این دیدگاه از سال ۲۰۱۲، یعنی زمانی كه فشار جمعیت رو به افزایش و منابع طبیعی رو به كاهش بود، آغاز می ‌ شود. " پدیده گلخانه ‌ ای " ناشی از مصرف سوخت ‌ های فسیلی ، موجب آغاز اختلال ‌ های مهمی گردید. اما توسعه و گسترش كاربرد انرژی فیوژن، مصرف سوخت ‌ های فسیلی را به سرعت در جهان كاهش داد و سبب شد كه تقریباً تا سال ۲۰۵۰ مصرف آن به نزدیك صفر برسد. در نتیجه پدیده گلخانه ‌ ای معكوس گردید. انرژی فیوژن ، پایدار و به مراتب بهتر و ارزان ‌ تر از هر انرژی دیگری بود.
با استفاده خودروها از سوخت تمیز هیدروژنی حاصل از راكتورهای فیوژن ، آلودگی هوا بین سال ‌ های ۲۰۱۵ تا ۲۰۵۰ به طور كلی از بین رفت . انرژی الكتریكی مورد استفاده در خانه، كارخانه و سایر مصارف، به طور روز افزونی از فیوژن تأمین می ‌ شد، به طوری كه راكتورهای اتمی قدیمی و پر مخاطره به تدریج جمع می‌شدند . حتی برخی از ایستگاه ‌ های برق آبی نیز برای بازگرداندن رودخانه ‌ های بزرگ به حالت طبیعی خود جمع ‌ آوری گردیدند. سدهای رودخانه كلمبیـا ۱۱ در اُرِگون ‌ ۱۲، تا سـال ۲۰۵۰ كاملاً جمع شـدند ، تا ماهی های آزاد وحشی بتوانند محل ‌ های تخم ریزی خود را آزادانه انتخاب كنند. در حالیكه انرژی نامحدود و تمیز تا حد زیادی تأثیر انسان را بر محیط زیست كاهش می ‌ داد، جمعیت جهان روزبه روز افزایش می ‌ یافت. البته راه حل این مشكل ایجاد مهاجرنشین ‌ های فضایی بود كه با مواد اولیه به دست آمده از كره ماه و سیارك ‌ ها ساخته شدند و انرژی آن ‌ ها از راكتورهای جدید فیوژن تأمین می ‌ شد. نخستین مهاجرنشین ‌ های فضایی روی كره ماه، قمرهای مشتـری و نیز فضای آزاد بین سیاره ‌ های منظومه شمسی قرار داشتند. از این نقاط مهاجرنشین ‌ های نسبتاً كوچكتری روی سیاره ‌ های نزدیكتر به وجود آمد.
تا سال ۲۰۵۰، تقریباً یك دهم جمعیت بیست میلیاردی جهان در مهاجر نشین ‌ های فضایی ساكن شدند. هم اكنون (سال ۲۱۰۰میلادی) جمعیت چهل میلیاردی جهان تقریباً به طور مساوی بین زمین و سایر سیارات تقسیم شده است. با توجه به افزایش جمعیت انسان ‌ های ساكن در فضا، به نظر نمی ‌ رسد كه جمعیت زمین از بیست میلیارد نفر تجاوز نماید.
از آنجا كه محصولات غذایی به ‌ طور كاملا" خودكار و با استفاده از انرژی تمیز و ارزان فیوژن تهیه و تولید می ‌ شوند، اشتغال یك دهم از جمعیت جهان برای تأمین زندگی همه انسان‌ها كافی است . بیشتر مردم به كارهای مورد علاقه خود می ‌ پردازند و اغلب جهش ‌ های ۱۳ تكنولوژ یكی و اجتماعی از تلاش همین جمعیت عظیم "اندیشمندان مرفه" ۱۴سرچشمه می ‌ گیرد. مردم وقت كافی برای ارتباط با اعضای خانواده و دوستان خود دارند و خانواده چهار فرزندی هنجاری قابل قبول است.
● مدماكس: كابوس " شكاكان تكنولوژیك "
داستان این سناریو از سال ۲۰۱۲ آغاز شد. در این سال تولید نفت جهان سرانجام به اوج رسید و سپس سیر نزولی خود را آغاز كرد. ذخایر نفت سهل الوصول به راحتی به پایان رسید و قیمت آن به سرعت افزایش یافت. همه پیش ‌ بینی ‌ ها در مورد این ‌ كه افزایش قیمت نفت موجب جایگزین شدن منابع ارزان ‌ تر انرژی می شود، هرگز تحقق نیافت. هیچ جایگزین ارزانتری برای نفت پیدا نشد و همه جایگزین ‌ ها به مراتب گرانتر بودند. نفت چنان در اقتصاد اهمیت یافت، كه قیـمت همه چیـز به آن وابسته شـد و قیمـت جایگزین ‌ های نفت نیز به همان نسبت افزایش می ‌ یافت. انرژی خورشیدی كماكان در كشاورزی، ماهیگیری و جنگل ‌ داری، منبع اصلی تأمین انرژی زمین بود. اما تبدیل مستقیم این انرژی با استفاده از پدیده فتوولتائیك هرگز از نظر نسبت ‌های عملكرد به هزینه ۱۵به حدی نرسید كه بتواند با روش ‌ های قبلی ـ حتی استفاده از سوخت ذغال سنگ ـ رقابت كند.
البته این امر چندان حائز اهمیت نبود، زیرا با تداوم پدیده گلخانه ‌ ای، آب و هوای زمین و اكوسیستم ‌ های آن در وضعیت كاملاً نامساعدی قرار داشتند. بالا آمدن سطح آب دریاها بیشتر نواحی هلند، بخش عمده ‌ ای از بنگلادش، فلوریدا، لویزیانا و سایر نواحی پست ساحلی را تا سال ۲۰۵۰ به زیر آب برد.
با تغییر شكل بازارهای مالی، فاجعه به مراتب گسترده ‌ تر شد. درجریان سقوط بازار سهام در سال ۲۰۱۶، متوسط شاخص داوجونز ۱۶ در طول سه روز در ماه دسامبر، ۸۷% تنزل كرد. اگرچه پس از آن بهبودهای مختصری مشاهده شد، اما هنوز (درسال ۲۱۰۰) این شاخص دارای سیر نزولی است. همراه با محیط زیست طبیعی، زیر ساخت ‌ های فیزیكی و اجتماعی نیز به تدریج از بین رفتند. با شیوع ویروس جهانی ایربولا ۱۷ در فاصله سال های ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۶،كه تقریباً یك چهارم مردم جهان بر اثر آن كشته شدند، جمعیت جهان ‌ رو به كاهش نهاد. جمعیت جهان قبلاً نیز به خاطرخشكسالی ‌ها وجنگ ‌ های منطقه ‌ ای بر سر آب و سایر منابع،كاهش یافته بود، اما شیوع این بیماری همه ‌ گیر همانند یك شوك بود. جمعیت جهان درسال ۲۰۲۰ به اوج خود یعنی تقریباً ۱۰ میلیارد نفر رسید. بیشتر از ۲ میلیارد نفر ظرف مدت كمی بیش از یك سال و نیم بر اثر شیوع این بیماری تلف شدند. از آن زمان به بعد تقریباً همه جا میزان مرگ و میر از میزان زاد و ولد بیشتر بود و جمعیت كنونی (در سال ۲۱۰۰) جهان كه حدود چهار میلیارد نفر است، با نرخ سالانه ۲ % روبه كاهش است .
دولـت ‌ های ملـی به شـدت تضعیف شده و كم ‌ كم صورت بقایایی نمادین به خود می ‌ گیرند. مدت ‌ هاست كه جهان توسط شركت های فراملیتی كه سخت مشغول رقابتی بی رحمانه بر سر منابع رو به كاهشند، اداره می ‌ شود. توزیع ثروت روزبه ‌ روز نابرابرتر می ‌ شود. اقلیتی از مردم كه مهارت ‌ هایشان باب بازار است و تعدادشان رو به كاهش می ‌ رود، با دستمزدهای بالا برای شركت ‌‌ های جهانی كار می ‌ كنند و زندگی راحتی را در محیط ‌ هایی محصور كه بیشتر به استحكامات می ‌ ماند، می ‌ گذرانند. این كاركنان زندگی خود را كاملاً وقف كار كرده ‌ اند و غالباً ۹۰ الی ۱۰۰ ساعت در هفته كار می ‌ كنند و هیچ گاه به تعطیلات نمی روند.
بقیه مردم به ساختمان ‌ های متروكه و سرپناه ‌ های موقتی در حلبی آبادها پناه آورده ‌ اند. غذا كم است، مدرسه ‌ ای وجود ندارد و تنازعی مداوم صرفاً برای زنده ماندن وجود دارد. اغلب مردم جهان در چنان شرایطی زندگی می ‌ كنند كه سختی ‌ ها و مشكلات زندگی اواخر قرن بیستم در مقابل آن بسیار نا ‌ چیز به نظر می ‌ رسد.
شورش ‌ ها و انقلاب ‌ های تقریباً دائمی اجتماعی، به روش بی رحمانه ای توسط نیروهای امنیتی شركت ‌ های فراملیتی سركوب می ‌ گردند (دولت ها ضعیف ‌ تر از آن هستند كه بتوانند ارتش ‌ های خود را حفظ كنند).
● دولت بزرگ: رجحان منافع عمومی بر منافع خصوصی
داستان از سال ۲۰۱۲ شروع شد. در این سال دولت فدرال ایالات متحده جواز شركت جنرال موتورز را به دلیل نادیده انگاشتن منافع عمومی، لغو كرد. گرچه این شركت نخستین خودروی برقی را روانه بازاركرده بود، اما حاضر نشده بود تكنولوژی پیشرفته باطری این خودروها را حتی بر پایه امتیازنامه در اختیار سایر سازندگان خودرو قرار دهد. در عوض ترجیح می ‌ داد با حفظ وضعیت تك قطبی خود در ساخت خودروی برقی، خودروهای تولید شده با نیروی كار ارزان در چین را به قیمت گزاف در جامعه آمریكا به فروش برساند. پس از شكست یك سری از مذا كرات ، وكلای دولت با توسل به قدرت تقریباً فراموش شده خود ، جواز جنرال موتورز را باطل نموده و تكنولوژی ساخت باطری را به مالكیت عمومی در آوردند. این موضوع چنان وحشتی در كل آمریكا به وجود آورد ، كه منجر به بازنگری كاملی در روابط دولت با شركت ‌ ها گردید و رفتار شركت ‌ ها تحت كنترل شدیدتر جامعه و دولت درآمد.اگرچه مسائل و مشكلات مربوط به ایمنی تكنولوژی فی و ژن ۱۸ (هم ‌ جوشی هسته ‌ ای)كاملاً حل شده بود ، اما مقررات سخت دولتی توسعه این انرژی را كند می ساخت. هیچ كس نمی خواست مسائل و مشكلات مربوط به انرژی فی و ژن تكرار گردد. حوادث تری ‌ مایل ‌ آیلند ۱۹ و چرنو ب یل ۲۰] مربوط به راكتورهای اتمی [ در برابر ذوب یكی از راكتورهای اتمی فی وژن فرانسه در سال ۲۰۰۵ ـ كه تقریباً یك چهارم از خاك این كشور را خالی از سكنه نمود، مستقیماً بالغ بر یكصد هزار نفر را كشت و مرگ های ناگهانی ناشی از سرطان را در سراسر اروپا سبب شد ـ حادثه مهمی به شمار نمی ‌ رفت ند .
انرژی فیوژن تحت نظارتی دقیق و طولانی قرار گرفت. قانونگذاران دولتی نیز نیروگاه ‌ های جدید فیوژن را ملزم به پذیرفتن كامل دیون و تعهدات مالی نمودند، این موضوع سبب شد كه این ‌ گونه نیروگاه ‌ ها با دقت بیشتری (البته با سرعت كمتر) توسعه یابد.
افزایش مالیات بر مصرف سوخت ‌ های فسیلی موجب مقابله با پدیده گلخانه ‌ ای شد و تكنولوژی انرژی ‌ های تجدیدپذیر را به تحـرك واداشت. دی اكسیدكربن منتشر شده در جهان تا سال ۲۰۰۵ به سطـح موجـود در سال ۱۹۹۰ رسید، و به لطف مالیات ‌ های گزاف و تلاش ‌ های هماهنگ دولت تا سال ۲۰۳۰، در همان سطح باقی ماند. بعدها راكتورهای جدید فیوژن ـ همراه با فتوولتائیك ‌ های جدید و ارزان ‌ تر ـ به تدریج نیاز به سوخت ‌ های فسیلی را به طور كامل از بین برد و از بدترین تغییرات شرایـط آب و هوایی زمین ممانعت كرد.
سیاست ‌ های دولت در زمینه كنترل جمعیت، كه بر آموزش زنان، دسترسی جهانی به وسایل پیشگیری از بارداری و اجرای برنامه ‌ های تنظیم خانواده تأكید می ‌ ورزید، موجب شد كه جمعیت جهان در طول قرن بیست و یكم حول و حوش هشت میلیارد نفر ثابت بماند (گاهی چند صد میلیون بیشتر و یا كمتر).
تثبیت جمعیت جهان سرانجام این فرصت را فراهم كرد كه بسیاری از مسا ئ ل لاینحل مـربوط به تـوزیع ثروت حل شود و توزیع درآمد در سراسر جهان عادلانه ‌ تر گردد. در حالی كـه در سال ۱۹۹۲، ۸۳% از درآمد جهان متعلق به یك پنجم از جمعیت ثروتمند جهان بود و یك پنجم فقیر جهان كمی بیش از یك درصد از درآمد جهان را دریافت می ‌ كردند، تا سال ۲۰۹۲ یك پنجم ثروتمند ۳۰% كل درآمدها و یك پنجم فقیر ۱۰% از آن را به ‌ دست می ‌ آوردند. وضعیت"زنگوله‌ای ۲۱" توزیع درآمد به حالت تخت" لیوانی" ۲۲ درآمده بود. برخی از طرفداران آزادسازی اقتصاد از این وضعیت انتقاد می ‌ كردند و نظر آن ‌ ها این بود كه این نحوه توزیع درآمد انگیزه لازم برای ریسك ‌ پذیری كارآفر ‌ ینان را كه لازمه تحرك بخشیدن به رشد اقتصادی است، فراهم نمی آورد. اما دولت ‌ ها آشكارا سیاست ‌ های مبتنی بر عدم رشد یا رشد آهسته را تبلیغ می ‌ كـردند و تـرجیح می ‌ دادند كه بر پایداری اكولوژیكی و توزیع عادلانه ‌ تر ثروت تأكید كنند.
جمعیت ثابت جهان همچنین موجب شد كه فشار از روی دیگر موجودات برداشته شود. درخلال قرن بیستم ، تعداد كل گونه ‌ های زیستی در روی زمین از سه میلیون به دو میلیون و دویست هزار گونه در سال ۲۰۱۰ ، كاهش یافت. اما این تعداد ، ثابت ماند و حتی در قرن بیست و یكم اندكی افزایش پیدا كرد. دلیل این افزایش پدید آمدن تعدادی از گونه ‌ های زیستی جدید ناشی از میكرو ارگانیزم ‌ هایی با رشد سریع و نیز كشف دوباره گونه ‌ هایی بود كه تصور می ‌ شد منقرض شده ‌ اند. درحال حاضر (۲۱۰۰ میلادی) تقریباً ۵/۲ میلیون گونه زیستی روی زمین زندگی می ‌ كنند و در سراسر جهان قوانین سختی حاكم است كه نه تنها از كاهش تنوع زیستی ممانعت به عمل می ‌ آورد، بلكه پدیدآمدن طبیعی گونه ‌ های جدید را نیز تشویق می ‌ نماید.
● بوم آرمانشهر: دیدگاه پایدار و كم مصرف
داستان از سال ۲۰۱۲ آغاز شد. در این سال ، قانون اصلاح مالیات اكولوژیكی تقریباً به طور همزمان در ایالات متحده، اتحادیه اروپا، ژاپن و استرالیا پس از بحث ‌ های طولانی در سطح جهان كه اغلب از طریق اینترنت انجام شد، به تصویب رسید. تقریباً در همان سال بود كه هرما ن دالی ۲۳ جایزه نوبل كارگزاران بشر ۲۴ را ـ كه سابقاً متعلق به اقتصاد بود ـ به خاطر تلاش در جهت توسعه پایدار دریافت كرد.
گفتگوی گسترده و مشترك جهانی موجب ظهور دیدگاه جدیدی درباره جهان گردید كه با اقبال عمومی گسترده ‌ ای در سطح جهان روبرو شد. مردم سرانجام دریافتند كه دولت ‌ ها باید دست از حمایت ‌ های خود از شركت ‌ های فراملیتی بردارند و اگر می ‌ خواهند دیدگاه به دقت ساخت یافته آن ‌ ها تحقق یابد، قوانین اصلی بازی را مجدداً تعریف نمایند.
مردم روش زندگی مصرفی ۲۵ را كنار گذاشته و به سبك زندگی پایدار ۲۶ روآورده بودند. "پایداری، تساوی، كارآیی" ۲۷ شعار انقلاب ی جدیـدی بود كه در سراسر جهان جا افتاده بود. برای كاهش همه سرمایه ‌ های طبیعی، مالیات ‌ هایی متناسب با هزینه ‌ های اجتماعی آن ‌ ها وضع شد و مالیات ‌ های كارگری و مالیات بر درآمد برای درآمدهای متوسط و پایی ن، كاهش یافت. "مالیات بر درآمد منفی" یا حمایت از حداقل معیشت ۲۸ برای كسانی كه درآمد آن ‌ ها زیر خط فقر است، وضع شد. كشورهایی كه فاقد مالیات ‌ های زیستی بودند ، با اعمال تعرفه ‌ های اكولوژیكی بر كالاهای تولیدی خود تنبیه شدند.
شاخص كیفیت زندگی ۲۹ به عنوان معیار اصلی عملكرد ملی، جایگزین شاخص تولید ناخالص ملی شد. در خلال سال ‌ های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۲ با انجام اصلاحات در ایالات متحده، اتحادیه اروپا، ژاپن و استرالیا ، به تدریج ساعات زیاد كار ، كاهش یافت. بقیه كشورها نیز به سرعت از این چند كشور تبعیت كرده و تا سال ۲۰۵۰ این اصلاحات در سراسر جهان به اجر ا درآمد و تأثیرات گسترده ‌ ای به جای گذارد.
با گرانی روز افزون سوخت ‌ های فسیلی، مسافرت و نیز نقل و انتقال كالا محدود شد و استقبال از انرژی ‌های تجدیدپذیر افزایش یافت. نقل و انتقالات انبوه، دوچرخه ‌ سواری و استفاده مشترك از یك خودرو برای رفع نیازهای موقت، به تدریج، متداول شد. بیشتر افراد در دهكـده ‌ هایی با جمعیـت حـدود دویست نفر ـ در داخل شهرها یا حومه آن ‌ها ـ ساكن شدند. در این دهكده ‌ ها همه نهادهای مورد نیاز مردم اعم از مد ر سه، مركز درمانی و مركز خرید در فاصله نزدیكی نسبت به هم قرار داشتند. این حالت حس واقعی اجتماع را كه در زندگی شهری اواخر قرن بیستم از بین رفته بود، زنده می ‌ كرد. چنین تغییراتی موجب كاهش شدید تولید ناخالص ملی بسیاری از كشورها گردید و شاخص كیفیت زندگی را افزایش داد.
به دلیل كاهش میزان مصرف ، و نیز دفع زباله ، نیاز اندكی به كارگر مُزدی و درآمد پولی باقی ماند. تا سال ۲۰۵۰ در اغلب كشورها ، ساعت ‌ های كار در هفته به ۲۰ ساعت یا كمتر كاهش یافت و بسیاری از شغل ‌ های تمام وقت بین دو الی سه نفر تقسیم می ‌ شد. مردم می ‌ توانستند بیشتر وقت خود را به فراغت بگذرانند، اما به جای رفتن به تعطیلات پر ‌ هزینه و دور از خانه، وقت خود را صرف كارهای اجتماعی ‌ تر (از قبیل اجرای برنامه ‌ های موسیقی و ورزش جمعی) و خدمات اجتماعی (مثل نگهداری از كودكان و افراد سالخورده) می ‌ كردند.
بیكاری نیز همچون تمایز بین كار و فراغت ، واژگانی تقریباً قدیمی ب ه حساب می آمدند . مردم بیشتر اوقات خود را صرف كارهایی می كردند كه واقعاً دوست داشتند و كیفیت زندگی آنها روزبه روز بالا (حتی با وجود كاهش درآمد ) می رفت.
بررسی توزیع درآمد، آمار و ارقامی تقریباً غیرضروری بود، زیرا درآمد معادل با رفاه و قدرت نبود و كیفیت زندگیِ اغلب افراد جامعه نسبتاً بالا بود.
همزمان با كاهش مسافرت ‌ های فیزیكی، ارتباطات الكترونیكی از طریق یك وِب بسیار گسترده ‌ تر رو به افزایش بود و جامعه جهانی به معنای واقعی ، بدون استفاده از مسافرت ‌ های فیزیكی پرهزینه تحقق می ‌ یافت.
● داوری در مورد چهار دیدگاه
جـامعه چگونه باید در مورد این چهار دیدگاه تصمیـم بگیرد ؟ با شكـل ‌ گیری و تبیین ارزش ‌ ها بـه منظـور یافتـن یك خـط مشـی هـوشمندانه برای مدیریت فعالیت ‌ های انسان، فـرآیندی دو مرحله ‌ ای آغاز می ‌ شود. بحـث ‌ ها و اتفـاق نظرهای اجتماعی حول اهداف كلی و دیدگاه ‌ های مربوط به آینده و ماهیت كنونی جهان بنا می ‌ شود. با رسیدن به یك دیدگاه مشتـرك، روش ‌ های تحلیلـی و نهادهـای م شخصی به منظـور دستیابی به آن شكـل می ‌ گیرند.
از چهاردید ‌‌ گاه فوق سه دیدگاه كه بیانگر تداوم جامعه فعلی هستند، پایدارند (فقط دیدگاه مدماكس پایدار نیست). اما ما نیازمند نگاه دقیق ‌ تری به جهان بینی ‌ ها ۳۰، فرضیات اساسی و هزینه ‌ های بالقوه ناشی از فرضیات اشتباه ۳۱ در هر یك از این دیدگاه ‌ ها هستیم. با در نظر داشتن این موضوع است كه چهار دیدگاه فوق ارائه می ‌ شود.
جهـان بینی مربوط به دیدگاه مهاجرت به فضا (و سیاست ‌ های ملازم با آن) مبتنی بر "خوش ‌ بینی تكنولوژیك" و رقابت آزاد است و پیش فرض ضروری آن ، وجود منابع نامحدود به ویژه انرژی ارزا ن باشد. اگر این پیش فرض ، غلط از كار درآید، هزینه پیروی از این جهان ‌ بینی و خط مشی ‌ هایش (سیاست ‌ هایش) چیزی شبیه دیدگاه مدماكس است. در مقابل، جهان بینی مربوط به دیدگاه بوم آرمانشهر (و سیاست ‌ های ملازم با آن) مبتنی بر شكاكیت تكنولوژیك و تقدم جامعه ۳۲ است و محدودیت منابع و مشاركت سودآور پیش فرض ‌ های ضروری آن هستند. اگر فرض محدودیت منابع اشتباه باشد، این جهان ‌ بینی و سیاست ‌ هایش به دیدگاه "دولت بزرگ" منجر خواهد شد ، كه با تأكید بر خط ‌ مشی تقدم جامعه ، رشد اقتصادی ، نسبت به سیاست بازار آزاد مربوط به دیدگاه مهاجرت به فضا كندتر می ‌شود.
گام بعدی برای نزدیك شدن به قضاوت عمومی، آن است كه چهاردیدگاه را در بین طیف گسترده ‌ ای از مردم به بحث بگذاریم و از آن ‌ ها بخواهیم كه مطلوبیت هر یك از آن ‌ ها را ارزیابی نمایند. اغلب كسانی كه من با آن ‌ ها سروكار داشته ‌ ام، دیدگاه بوم آرمانشهر را بسیار مثبت ارزیابی كرده ‌ اند. عده كمی به وجود چنین جهانی واكنش منفی نشان داده ‌ اند. مهاجرت به فضا از این نظر در رتبه دوم قرار می ‌ گیرد.
● بحث درباره تكنولوژی
پس از بحث و ارزیابی هر یك از این سناریوها می ‌ توانیم از بین دو جهان ‌ بینی (خوش بینی تكنولوژیك و شكاكیت تكنولوژیك) و خط مشی ‌ های ملازم با آن ‌ ها یكی را برگزینیم، اما باز هم با عـدم قطعیـتی محض و غیرقابل كاهـش مواجه می ‌ شویم. كسی چـه می ‌ داند كه آیا فیوژن یا پدیده ‌ ای مشابه آن عملاً تحقق می ‌ یابد یا خیر ؟ آیا ما اجازه داریم صرفاً به دلیل این كه دیدگاه مهاجرت به فضا عامه پسند است یا به دلیل آن كه به نظر می ‌ رسد همه چیز از قبل به سمت و سـوی آن نشـانه رفتـه است، آن را (همـراه بـا خـط مشـی ‌ های خوش ‌ بینانـه آن) انتخاب كنیم؟
از منظر نظریه ‌ بازی ۳۴، این مسئله دارای یك پاسخ كاملاً روشن است: بازی فقط یك ‌ بار انجـام مـی ‌ شود و احتمـال ‌ های نسبی هر یك از نتایـج آن كاملاً نامعلوم است. به علاوه می ‌ توانیم فرض كنیم كه در چنین شرایطی جامعه به عنوان یك كل باید از رویارویی با مخاطره اجتناب كند.
در مجموعه خط مشی ‌ های خوش ‌ بینانه، دیدگاه مدماكس بدترین حالت به شمار می ‌ رود و در مجموعه خط ‌ مشی شك گرایانه، دولت بزرگ بدترین حالت خواهد بود. اگر دولت بزرگ دیدگاهی مثبت ‌ تر از مدماكس، در نظر گرفته شود، آنگاه باید دست كم تا زمانی كه اطلاعات بیشتری فراهم نشده باشد، مجموعه خط ‌ مشی ‌ های شكاكیت را برگزینیم.
در حقیقت در روش پیشنهادی من برای این بازی، مدماكس دیدگاهی با پیامدهای واقعا" منفی و ناپایدار است و هر پیشامدی كه رخ ‌ دهد ، ما باید خط ‌ مشی ‌ هایی را انتخاب كنیم كه هرگز منجر به این دیدگاه نشود. بحث دیگری كه وجود دارد این است كه احتمالات مربوط به هر یك از حالت ‌ های موجود در ماتریس سناریوها كاملاً نامعلوم نیست. اگر دورنمای دستیابی به انرژی ارزان، نامحدود و تمیز، بسیار خوب باشد ، آنگاه باید به هر یك از سناریوها وزنی متناسب با احتمال این دورنما داد.
اما وابستگی كامل دیدگاه مهاجرت به فضا، به منبع انرژی ارزان، نامحدود و تمیز احتمال وقوع این دیدگاه را كاهش می ‌ دهد. با اتخاذ خط ‌ مشی ‌ های شكاكانه ، احتمال دستیابی به انرژی فیوژن، حفظ می ‌ شود، ولی ما مجبور نخواهیم بود كاملاً به آن وابسته باشیم. این مانند آن خواهد بود كه از برج مركز تجارت جهانی ۳۵ سقوط آزاد كنیم و امیدوار باشیم قبل از اصابت به كف خیابان ، چتر نجات اختراع شود و ما را نجات دهد. در چنین شرایطی بهتر آن است كه قبل از پریدن از برج، ابتدا چتری به دست آوریم و آن را چند با ر امتحان كنیم.
مآخذ :
R. Costanza; "Four Visions of the Century Ahead: will It Be Star Trek, Ecotopia, Big Government, or Mad Max" ;Exploring your future, Living, Learning, and working in the Information Age; Edited by Edward cornish; Word Future Socity; Bethesda, Maryland, USA; ۲۰۰۰.
۱. Daniel Yankelovich
۲. Public Opinion
۳. Public Judgment
۴. history of future
۵. Technological Optimist
۶. Star Trek نام سریالی بود كه قبل از انقلاب تحت عنوان "پیشتازان فضا"، از تلویزیون پخش می‌شد. وجه مشخصه این سریال تبدیل آسان ماده به انرژی و انرژی به ماده بود، به‌گونه‌ای كه شخصیت‌های این سریال در هر زمان كه اراده می‌كردند جسم خود را در نقطه‌ای از یك سیاره تبدیل به انرژی نموده، به مكانی دیگر منتقل می‌نمودند (مفهوم طی‌الارض را به‌خاطر بیاورید).
۷. Mad Max
۸. technoloical skeptic
۹. Ecotopia
۱۰ . Big Government
۱۱. Columbia River
۱۲. Oregon
۱۳. break throughs.
۱۴. Leisure thinkers.
۱۵. Price/performance ratios.
۱۶. Daw Jones
۱۷. Airbola (airborne Ebola)
۱۸. Fusion Energy ( انرژی حاصل از هم جوشی هسته ‌ ای )
۱۹. Three Mile Island
۲۰. Chernobyl
۲۱. Champagne glass
۲۲. tumbler
۲۳. Herman Daly
۲۴. The Noble prize for Human Stewardship
۲۵. the consumer lifestyle
۲۶. a sustainable lifestyle
۲۷. Sustainability, Equity, Efficiency
۲۸. basic life support ( كمك به تأمین مایحتاج اساسی زندگی یا یارانه )
۲۹. Quality of life Index (QLI)
۳۰. World views
۳۱. Potential costs of being wrong
۳۲. community first
۳۴. Game Theory
۳۵. در زمان نوشتن این مقاله این برج یكصد و ده طبقه هنوز وجود داشت ، اما در خلال ترجمه آن برج مزبور مورد حمله تروریستی قرار گرفته و با خاك یكسان شد .
منبع : سایت تحلیلی MLM


همچنین مشاهده کنید