درهای بسته آ‌مریکا

سپتامبر گذشته در نیویورك، به ابتكار موسسه جهانی كلینتون‌ها، نشستی با حضور عده‌ای عرب و آمریكایی تشكیل شد. ایده تشكیل این جلسه كه با هدف ایجاد پلی میان نوگرایان جوان عرب و آمریكایی‌ها تشكیل شده بود بسیار خوب بود.
این اقدام در حقیقت در چارچوب برنامه‌های قدرت نرم انجام می‌شد. ۱۰۰ رهبر جوان عرب را از بخش‌ها و حوزه‌های مختلف كاری و تخصصی به نیویورك آورده بودند تا با گروه هم فكر ازآمریكایی‌ها آشنا شوند. هدف اصلی از برگزاری این جلسه برقراری نوعی دیالوگ و اعتماد‌سازی و ایجاد پروژه‌های مشترك برای مردم هر دو كشور بود.‌ سازمان‌دهندگان عرب این نشست هم طرفدار تجارت بودند و هم طرفدار آمریكا، بسیاری هم در دانشكده‌های آمریكا درس خوانده بودند وخاطرات خوبی از این كشور دارند. علاوه بر بیل كلینتون، این برنامه دو حامی دیگر دارد كه یكی شیخ محمد آل مكتوم حاكم دوبی است و دیگری ملك عبد‌ا... پادشاه اردن.
همه نكات این برنامه خوب پیش می‌رفت تا اینكه مهمانان عرب به فرودگاه جان اف كندی رسیدند. اولین گروه از شركت‌كنندگان كه اغلب از مدیران و هیات‌مدیره شركت‌های بزرگ عرب بودند ازمعابر مخصوص مهاجران در فرودگاه گذشتند اما ۲ تا ۵ساعت معطل ماندند تا مقامات‌سازمان امنیت داخلی از آنها پرس‌وجو كنند كه چرا به آمریكا آمده‌اند و آیا تجربه استفاده از سلاح داشته‌اند و درباره جنگ عراق چه فكر می‌كنند و هزاران پرسش دیگر. نصف روز از سفر آنها به آمریكا می‌گذشت و آنها هنوز حتی از فرودگاه آمریكا پا بیرون نگذاشته بودند. مهمانان عرب بسیار خشمگین و تحقیرشده بودند. این نتیجه برنامه‌ای بود كه هدف آن بهبود چهره آمریكا در دنیای عرب بود.
یكی از كارشناسان‌سازمان امنیت داخلی كه از منتقدان جدی اقدامات این‌سازمان است در این باره می‌گوید، آمریكا توان فكر كردن منطقی درباره امنیت را از دست داده‌است. ما سیستمی تحریك‌كننده متشكل از ایست‌های بازرسی مرزی با همه نظارت‌ها و بازرسی‌ها و متوقف كردن‌هایش تعبیه كرده‌ایم. هیچ جایی برای قضاوتی از نوع دیگر باقی نگذاشته‌ایم. نتیجه این شده كه این سیستم برای ما بسیار پرهزینه و دردسر‌ساز شده است و به جای رفع مشكل فقط دست و پای ما را می‌بندد و منابع را هدر می‌دهد و آمریكا را به كشوری تبدیل می‌كند كه همه از سفر به آن اجتناب می‌كنند.
وزارت خارجه تاكید می‌كند كه همه چیز بهتر شده، اما تغییرات ساختاری باعث تغییر تصویر كلی نشده است. روند دریافت ویزا اكنون چنان پیچیده شده كه بسیاری از خارجی‌ها یا اصلا برای آن تلاش نمی‌كنند یا در میانه راه متوقف می‌شوند. رهبران جوان عربی كه از عربستان سعودی به اجلاس نیویورك دعوت شده بودند فقط به این خاطر كه این نشست در آمریكا تشكیل می‌شود از حضور در آن انصراف دادند چون مسیر طولانی و دشوار دریافت ویزا را می‌دانستند و حاضر به طی این مسیر دشوار نبودند.
قرار است نشست بعدی این مجمع جایی در خارج از آمریكا تشكیل شود و اگر چنین شود تعداد شركت‌كنندگان بسیار بیشتر از این خواهد بود.
این فقط مشكل اعراب نیست. كنفرانس‌هایی كه در حوزه‌های مختلف صنعتی و دانشگاهی در آمریكا تشكیل می‌شد اكنون همگی به بیرون از آمریكا منتقل شده است و این نقل مكان كردن همگی یك دلیل دارد. نظرسنجی كه به تازگی از گروه‌‌های مختلف گردشگر توسط شركت‌های گردشگری در آمریكا انجام شده نشان می‌دهد كه این افراد آمریكا را بدترین مكان از نظر دریافت ویزا و ورود می‌دانند. این گردشگران پیش از این نظر مثبتی نسبت به آمریكا داشتند اما اكنون با سخت‌ شدن شرایط ورود به آمریكا این نظر مثبت تغییر یافته است.
در حالی كه دنیا در حال باز شدن و گشودن درهای خود است، آمریكا روز به روز بیشتر بسته می‌شود. ورود خارجی‌ها به آمریكا بین سال‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۰۴، ۱۰‌درصد كاهش یافته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد حتی سفرهای تجاری به آمریكا هم در دو سال گذشته بیش از ۱۰‌درصد كاهش یافته است. این درحالی است كه نقاط دیگر مانند لندن، سنگاپور و دوبی شاهد افزایش سفر خارجی‌ها بوده‌اند.
آمریكا كه زمانی مقصد شماره یك سفر در جهان بود اكنون به درجه سوم نزول یافته است.فرانسه و اسپانیا اكنون ردیف‌های اول و دوم را از این نظر دارند. در ۱۴ سال گذشته توریسم در جهان ۲۵‌درصد رشد داشته است. اما سهم آمریكا از رشد این صنعت ۳۶‌درصد كاهش یافته است. این درحالی است كه مسافرت و گردشگری سومین صنعت بزرگ در آمریكا است كه ۱۷‌میلیون كارمند دارد و ۱۰۵‌میلیارد دلار درآمد مالیاتی برای دولت به همراه می‌آورد.
شورای آموزش آمریكا پاییز گذشته گزارشی منتشر كرد كه در آن به شرایط دانشجویان خارجی اشاره شده‌است. اگر چه كاهش جذب دانشجوی خارجی كه از بعد از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ به طور چشمگیری دیده می‌شد اكنون معقول شده است، اما آمریكا از این نظر در حال عقب ماندن ازدیگر كشورها است. جذب دانشجوی خارجی در آمریكا بین سال‌های ۱۹۹۹ و ۲۰۰۵، ۱۷‌درصد رشد داشته است. اما این رقم وقتی كم به نظر می‌رسد كه بدانیم انگلیس از این نظر رشد ۲۸‌درصدی، استرالیا رشد ۴۲‌درصدی، آلمان رشد ۴۶‌درصدی و فرانسه رشد ۸۱‌درصدی داشته‌اند.
دانشجویان خارجی از نظر شهریه ۵/۱۳‌میلیارد دلار برای اقتصاد آمریكا ارزش افزوده دارند. این بدون در نظر گرفتن دیگر مزایای حضور دانشجوی خارجی در آمریكا است. این موضوع فراتر ازمساله دلار و سنت است. آمریكا به عنوان یك كشور همواره خنثی‌كننده سیاست خارجی غلط و تهاجمی واشنگتن بوده است. اما اكنون شرایط ورود و حضور در این كشور هماهنگ با سیاست خارجی تهاجمی و مداراناپذیر دولت شده است.

مترجم: نیلوفر قدیری

منبع : روزنامه دنیای اقتصاد