ققنوس عرصه عشق

● به مناسبت سالگشت شهادت شهید شیخ فضل الله محلاتی
به راستی قلم را چه توانی است که صفحه سفید کاغذ را در رثای آیتی آسمانی، که پیر خمین، در خزان عمر او چون ابر بهار گریست، نقش زند.
هم او که عمری در جستجوی وجود خویش بیابان‌گرد شد و سرانجام چون ققنوسی سرگشته در آتش عشقش، خاکستر گشت. نگاشتن از اسطوره علم و مجاهدت شهید محلاتی فراتر از آن است که در قلم ما بگنجد ولی :آب دریا را اگر نتوان کشید - هم به قدر تشنگی باید چشید. مجاهد نستوه، عالم وارسته، شهید فضل الله محلاتی، در سال ۱۳۰۹ در شهرستان محلات در خانواده‌ای کشاورز و متدین به دنیا آمد.
پس از تحصیلات مکتبی، در سال ۱۳۴۴ وارد حوزه علمیه قم شد تا از بحر، بی‌کران بزرگان آن دیار در جوار دخت موسی بن جعفر علیه السلام (آستانه مقدسه حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها) جرعه بنوشد. بزرگانی نظیر آیت الله بروجردی، آیت الله خوانساری و دیگر نخبگان عرصه فقه و فقاهت، و از همه مهمتر تلمذ در محضر پیرمراد عارفان دلداده، هم او که راه و رسم عشق و عشقبازی، را به این طلبه جوان آموخت، آموخت که در ره دوست، خون و جان شیرین بهایی است بی مقدار، او که از سالهای حضور در محلات، با پیر خمین همدم بود و از نور وجودش بهره‌مند بود، در قم نیز چون پروانه برگرد شمعش فیض می‌برد .
با شهید مصطفی خمینی همسال بود و یاری دیرینه، و از این طریق رابطه ایشان با خانواده امام - رحمت الله علیه - صمیمی‌تر گشت. چندی از تحصیل او در قم نگذشته بود که جریان آوردن جنازه متعفن رضاخان به قم، دل های علما و مومنین را، به درد آورد. شهید محلاتی طلبه‌ای جوان بود که همراه گروه جان‌برکف فدائیان اسلام، علیه این عمل ننگین تظاهرات کرد. این عمل، سرآغاز زندگانی خطرخیز و مبارزات پیاپی شهید محلاتی بود که در آخر منجر به پیروزی انقلاب شد.
در دل‌خطر می‌رفت و به خاطر آرمان و هدفش از هیچ زیان شخصی، باک نداشت. در نهضت ملی نفت، همکاری نزدیکی با آیت الله کاشانی رحمت الله علیه - داشت و چندین بار از سوی ایشان به شهرهای مختلف، از جمله تبریز و دیگر شهرهای آذربایجان شرقی اعزام گشت. در تبریز سخنرانی آتشین کرد و شور مردم را در پاسداری از دین و کشور بر انگیخت و خود مورد حمله مزدوران رژیم قرار گرفت و به شدت مجروح شد.
او را با عمامه خونین از میدان بیرون کرده و از مرگ حتمی نجات دادند. مشیت الهی بر آن بود تا او بماند و طعم شیرین پیروزی خون بر شمشیر را بچشد.
در طول مبارزات حضرت امام- رحمت الله علیه- همواره او می‌کوشید تا ایده و مرام ایشان را به علمای دیگر ارائه دهد و آنها را با مسیر مبارزه آشنا سازد. از دوستان شهید نقل است که هر وقت شهید محلاتی را در شهرهای مختلف و در کنار علما می‌دیدند، معلوم بود که اعلامیه‌ای در راه است و انقلاب جهش نوینی را خواهد کرد.
اولین بازداشت او در هجده سالگی بود که پس از آن بارها و بارها از سوی ساواک دستگیر و به زندان افتاد. چنان که نزد دشمنان نیز چهر‌ه‌ای آشنا بود. در جریان مبارزه علیه تشکیل انجمن های ایالتی و ولایتی نقش مهمی داشت و رابط و پلی بود برای ارتباط علمای تهران و امام- رحمت الله علیه- به طوری که بین دوستان و حتی در ساواک به موتور العلماء معروف شده بود. شهید خود در این باره می‌گوید: «مرتب از امام پیام می‌آوردم و می‌بردم، مرتب امام دستوراتی می‌دادند. من در همان موقع یک اعلامیه تنظیم کردم و ۱۲۰ امضاء از علمای تهران گرفتم که در آن زمان چنان صدایی کرد که سابقه نداشت.»
پس از حادثه تبریز، با دختری مومنه از خاندان علماء ازدواج کرد.صبیه استادش، حضرت آیت الله شهیدی، همدم و همیار شهید در سال‌های سخت و زحمات طاقت فرسای قبل و بعد از انقلاب بود. فعالیت‌های شهید محلاتی، تا سال ۱۳۴۲ ادامه داشت و در این بین بارها به‌دست دژخیم ستم‌شاهی به زندان افتاد.
به طوری که روزها حبس در سلول‌های وحشتناک ساواک، وضعیت بدنی‌اش را بسیار وخیم کرد و پس از بازگشت چند روزی ادامه داشت، شهید محلاتی همزمان با اوج مبارزات و فعالیت‌هایش، از درس و بحث غافل نبود و تحصیلات خویش را در قم ادامه داد. مقدمات و مطول را خدمت آیت الله مطهری ، آیت الله صدوقی، مشکینی خواند و سطح، را در محضر فرزانگانی چون آیت الله حائری سلطانی و حاج شیخ عبدالجواد اصفهانی گذراند.
در درس خارج، پای درس آیت الله بروجردی، چندی تلمذ کرد. ولی بیشتر تحصیلات خارج خود را در محضر امام- رحمت الله علیه- بود. پس از آن نیز در تهران در بحث آیات معظم خوانساری، آملی و آشتیانی شرکت می‌جست و در فقه و اصول از شاگردان مبرز امام - رحمت الله علیه- بود و نمایندگی ایشان و آیت الله بروجردی - رحمت الله علیه- را داشت. بسیاری از تقریرات و دست نوشته‌های وی، در هجوم ساواک به منزلش از بین رفته و هم اکنون دست نوشت‌هایی به صورت پراکنده باقی مانده است. مباحث اجتهاد و تقلید، کتاب طهارت، صلوه و مباحث استصحاب، نوشته‌های این یار برجسته امام بود که به حق مدال پرافتخار شاگردی حضرتش را برگردن آویخت.
پس از تبعید امام- رحمت الله علیه- نیز مبارزات شهید محلاتی متوقف نشده و یکی از ارکان فعالیت‌های مردم حزب الله بود و در این بین بارها به زندان افتاد و در زیر شکنجه‌های وحشیانه ساواک زخم شیرین دوست را به جان خرید. آرامش برای او معنا نداشت. زمانی او با مبارزات پی در پی امان از ماموران ساواک می‌برد.
سال‌های سخت مبارزه سپری گشت وطلیعه آزادی با اشعه‌های زرفام خود یخ دیرین ستم را آب کرد، و ایران از زیر یوغ سنگین استکبار رها گردید و نقش شهید محلاتی در این پیروزی به عنوان یکی از ارکان مبارزات مردم بر هیچ کس پوشیده نیست. رهبر معظم انقلاب در مورد یار دیرین مبارزات خویش می‌فرماید: «در همه جریان‌های اول پیروزی انقلاب، ایشان (شهید محلاتی) نقش فعال داشتند.
در تمام مراحل اول پیرزوی انقلاب - که لحظه لحظه کارهای بزرگ و تعیین کننده بود- ایشان حضور داشتند، مجموعا شهید محلاتی در محور تلاش و فعالیت و حرکت قرار داشتند.»
در بحبوحه انقلاب، فعالیتها و جنب و جوش شهید محلاتی نیز بیشتر شد تا این که با ورود امام، و پیروزی شکوهمند انقلاب در ۲۲ بهمن، او نیز چون سربازی فداکار در رکاب تک سوار دیار خمین، یک به یک مراکز قدرت را تسخیر کرد. ایشان برای اولین بار صدای انقلاب را در سراسر عالم طنین انداز کرد و پیروزمند از رادیو سراسری ایران اعلام کرد: «این صدای انقلاب اسلامی ایران است.»
استاد شهید، در اولین دوره مجلس شورای اسلامی، به نمایندگی از مردم محلات وارد مجلس شد و یکی از اعضای موثر کمیسیون دفاع بود. مسئولیت‌های مختلف شهید، نشان از روح فعال و خستگی ناپذیر این یار دیرین امام(ره) داشت.
نمایندگی حضرت امام در سپاه، دبیری جامعه روحانیت مبارز، معاونت آیت الله مهدوی کنی در کمیته مرکزی، نماینده امام در حج و اوقاف و سرپرستی حجاج در سال ۱۳۵۸ هریک نشان دیگری از پشتکار و فعالیت مکانیزم محرک انقلاب اسلامی است. اقیانوسی، که برکرانه‌اش امواج خروشان فضائل و حماسه‌ها جلوه‌گر بود.
شهید محلاتی پس از عمری تلاش بی‌وقفه، در راه اعتلای اسلام و انقلاب، پس از سال‌ها کشیدن آه حسرت در فراق هزاران یار دلپاک که در کشاکش مبارزات سی ساله خود، در یکم اسفند سال ۱۳۶۴ آنگاه که با جمعی از نمایندگان مجلس و دیگر بزرگان عازم جبهه‌های نبرد بودند تا با حضور خود در آن میادین نورانی باعث قوت قلب رزمندگان گردند هواپیمایشان برفراز اهواز، مورد اصابت دو فروند جنگنده بمب افکن عراقی قرار گرفت و ایشان به همراه چهل تن از بهترین یاران امام امت، ققنوس وار در آتش عشقش پرپر گشت و ملت ایران را در سوگ خون نشانید.

ستاد کنگره شهدای روحانی سراسر کشور

منبع : روزنامه رسالت