پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

پیشگیری بیماری های تنفسی و آسم با اسید های چرب ضروری


پیشگیری بیماری های تنفسی و آسم با اسید های چرب ضروری
مصرف چربی هائی که مادر در زمان بار داری مصرف میکند میتواند بر عملکرد مغز جنین تاثیر گذار باشد.
هفته های اول بارداری وسه ماهه آخر حاملگی زمانی است که دستگاه عصبی در حال شکل گرفتن است ونقش مهمی بر روی سیستم اعصاب وآلرژی ، آسم، بینائی ،پرخاشگری، پیش فعالی ، عصبانیت وفشار خون دارد.
اولین بار درسال ۱۹۷۰ اسید های چرب به نام امگا۳ معرفی شد در آن سال یک محقق دانمارکی دریافت اسکیموهای گرینلند علیرغم مصرف چربی ها چربی خون پائین دارند وشیوع بیماریهای قلبی عروقی در آنها کم است.اسکیموها غذاهای چرب را از فوک های دریائی وماهی ها مصرف می کردند.
۱۹۸۳ اولین مورد فقر امگا۳ در دختر بچه ۶ ساله با تظاهرات عصبی وبی حسی ونوروپاتی معرفی شد.چربی ها به سه دسته تقسیم میشود:
۱)اشباع :
زنجیره ای از اتم های کربن که از طریق پیوند ساده به هم متصل شده اند این چربی ها باید در رژیم کاهش یابد مثل کره،دنبه،چربی گوشت قرمز،نارگیل ، روغن هسته خرما وشیر
۲) غیر اشباع یگانه :
زنجیره ای از اتم های کربن که با یک باند دوگانه تشکیل یافته دمای ذوب پائین تری نسبت به چربی های اشباع دارند معمولا مایع اند بهترین مثال روغن زیتون ، بادام ، فندق وبادام زمینی .
۳) غیر اشباع چندگانه :
در زنجیره خود بیش از یک پیوند دوگانه دارند مثل روغن آفتاب گردان سویا ، روغن های بدست آمده از ماهی ها ، گردو و روغن کتان نام برد .
این اسید های چرب غیر اشباع چند گانه به دو گروه :
۱) امگا۶ ( لینولئیک ) مثل روغن آفتاب گردان و سویا
۲) امگا۳ ( لینولنیک ) مثل گردو ، روغن دانه کتان وماهی وسویا
هر دو این اسیدهای چرب برای سلامتی ورشد مفید وضروری است اما انسان خود نمی تواند آنها را بسازند در کبد ۱۰% به اسید های چندگانه با زنجیره بلند تبدیل میشود. اسید های چرب امگا۳ در تمام مراحل زندگی لازم است.
یکی از مشتقات زنجیره بلند امگا۳ دوکوزاهگزانوئیک اسید DHA است که برای تکامل مغز ورشد سلول های عصبی وشبکیه چشم اساسی است جنین قبل از تولد از مادر دریافت وپس از تولد از شیرمادر تامین می کندشیر مادر ۳-۴ برابر شیر خشک امگا۳ وامگا۶ دارد شیرخواران نارس دوکوزاهگزانوئیک DHA کمتری دارند افزایش آن باعث هوش بیشتر میشود.درکودکی وجوانی نیز سبب میشود کمتر فشارخون مبتلا شونددر افزایش رشد دورسروقد ووزن وتکامل بینائی نیز موثراست.
آسم وآلرژی وبیماری های اتوپیک چهاربرابر کمتر مبتلا میشوند . دانشمندان در تحقیقات انجام شده ارتباطی را بین افزایش حساسیت وپیدایش آلرژی در صورت مصرف مقادیر بسیار امگا۶ یا مقادیر کم امگا۳ یافته اند که سبب اختلال در یک اسید چرب غیر اشباع چند گانه شده است. مطالعاتی که در دانشگاه سیدنی انجام شده نشان میدهد کودکانی که به طور منظم غذاهای حاوی امگا۳ می خورندنسبت به آنهائی که خیلی کم از این مواد مصرف می کنند چهار برابر کمتر در معرض ابتلا به آسم قرار دارند . در مطالعه دیگر نشان داده شده که روغن ماهی به عنوان یک منبع امگا۳ در درمان بیماری فیبروکیستیک موثر است.
محققین دانشگاه مینسوتا گزارش کرده اند که سیگاری هائی که به طور منظم ماهی ( به عنوان یک غذای غنی از امگا۳ ) می خورندکمتر در معرض خطر ابتلا به بیماری های مزمن ریوی مثل برونشیت و آمفیزم هستند .
این مطالعه روی ۸۹۶۰ فرد سیگاری انجام شدکه ۴۵% آنها در لحظه مطالعه سیگاری بودند. طی این بررسی مشخص شد که خطر ایجاد برونشیت مزمن در سیگاری های قبلی وفعلی که چهار وعده ماهی در هفته می خوردند نسبت به سیگاری هائی که تنها ۱-۲ وعده ماهی در ماه مصرف می کردند نصف است .احتمال ابتلا به آمفیزم در کسانی که ماهی زیاد مصرف می کردندتنها ۱۳% سیگاری هائی بود که کم ماهی مصرف می کردند. مصرف چهار وعده ماهی در هفته معادل با مصرف روزانه حدودیک گرم روغن ماهی است .توجیه اصلی دانشمندان مهار چرخه های التهابی ناشی از سیگار توسط امگا۳ بوده است .
آثار اسید های چرب امگا۳ در بیماری های التهابی به خوبی مشخص شده است ویافته های روز افزونی وجود دارد که نشان میدهد مصرف مواد غذائی حاوی امگا۳ موجب تنظیم پاسخ های التهابی صادر شده در بیماری های التهابی وروماتولوژی می شودالتهاب نقشی بنیادی در توسعه وتثبیت بیماری های عروقی و روماتیسم مفصلی ، بیماری کرون، پسوریازیس و کولیت اولسروز دارد. امگا۳ به عنوان یک ماده ضد التهابی عمل می کند. بطور طبیعی در بدن ما امگا۶ به اسید آراشیدونیک تبدیل شده وسپس واسطه های شیمیائی بعدی یعنی لوکوترین شده که موجب تشدید چسبندگی پلاکتی و فرایند های پیش التهابی می شوند . در حالیکه اسید های چرب ضروری امگا۳در رقابت با واسطه التهابی ناشی از امگا۶ مواد ضد التهابی از نسل لوکوترین در غشاء سلولی ایجاد می کنند .
▪ آسم:
به علت آنکه آسم یک بیماری التهابی است تصور می شود امگا۳ بتواند اثرات مفیدی بر روی آن داشته باشد.
تاکنون بهترین مدرکی که در این زمینه وجود دارد اختلال وعدم تعادل نسبت بین امگا۶ به امگا۳ را به عنوان عاملی در بروز فزاینده آسم در کشور های غربی مطرح می کند .از آنجا که میزان بیشتر امگا۶ در رژیم غذائی منجر به افت مقادیر امگا۳ بدن می شود . افزایش مصرف امگا۳ احتمالامفید خواهد بود. کاهش مصرف هم زمان اسید های چرب امگا۶ نیز عاقلانه بنظر میرسد .
▪ اگزما:
در بیماری اگزمای آتوپی یا آلرژیک سیستم ایمنی بیش از حد واکنش نشان داده کسانی که از اگزما رنج می برند اغب سطح اسید های چرب امگا۳ آنها پائین وسوخت وساز اسید های چرب ضروری آنها تغییر کرده است .مصرف غذاهای غنی از اسید های چرب امگا۳ میتواند در کاهش التهاب مفید واقع شود .
پروفسور محمد حسین سلطان زاده
استاد دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی
منبع : پروفسور محمدحسین سلطان‌زاده


همچنین مشاهده کنید