پوشاک کردهای شمال خراسان

در استان خراسان ,كردها ازاطراف كلات تا غرب بجنورد سكونت یافته اند. كردهای این ناحیه ازدو ایل بزرگ به نامهای زعفرانلو وشادلو تشكیل شده اند, كه هریك ازآنها نیز دارای طوایف جداگانه ای می باشند .طبق بررسی های انجام شده شادلوها دربجنورد و زعفرانلوها در قوچان سكونت دارند.
اساس وپایه پوشاك این دو ایل یكسان و هماهنگ می باشد ولی پس از طی زمان بعضی از آنها دستخوش دگرگونی شده اند بعنوان مثال شادلوها دراثر معاشرت با شهرنشینان دارای پوشاكی ساده ترازدیگر نواحی شده اند.لذا به علت اصالتی كه درلباسهای زعفرانلوها مشاهده می شود لباسهای آنها بعنوان مبنابررسی لباس كردهای نواحی شمال خراسان انتخاب می شوند.
پوشاك بانوان كرد مناطق شمال خراسان مجموعا ۸ تكه می باشند كه مشخصات آنها به قرارزیراست:
۱) كفش بانوان كرد شمال خراسان
این كفش دربین مردم این ناحیه به كومخ معروف است.جنس آن تیماج الوان بخصوص سبزاست.شكل ظاهری كفش شبیه نعلین نوك برگشته می باشد ورویه وكناره های كفش رابا نخهای ابریشمی رنگی رودوزی وگلدوزی می نمایند.
۲) جوراب بانوان كرد شمال خراسان
جنس این جورابها معمولا" پشم گوسفند است ودارای ساقه های كوتاهی می باشد كه تا وسط ساق پامی رسد.شایان ذكر است كه این جوراب ها توسط بانوان این ناحیه با نقش ونگاره های زیبایی یافته می شود.
۳ ) وجه تمایز لباسهای بانوان این ناحیه با دیگر نواح
شلیته بانوان كرد شمال خراسان كردنشین دردامن یا شلیته ای می باشد كه بر تن می نمایند .بانوان این ناحیه بر خلاف دیگر نواحی كرد نشین كه از پیراهن استفاده می كنند از دامن های پرچین موسوم به شلیته به همراه یك پیراهن نه چندان بلند استفاده می كنند. این دامنها تا نواحی زانو می رسد كه این اندازه برای بانوان سن بالا كمی بلندتر می شود.
شلیته حدود ١۰تا ١٢ متر پارچه الوان گلدار می باشد كه معمولا تا ٣/١ قد دامن از پایین را زری دوزی ونواردوزی می نمایند. معمولا پیراهن كه با این دامن پوشیده می شودروی دامن را تا حدودی می گیرد .
۴) پیراهن بانوان كرد شمال خراسان
پیراهن بانوان این ناحیه تا حدود كمر میرسد كه در امتداد آن چند رج نوار تزئینی افقی چین دار نیز دوخته می شود. پارچه این پیراهنها معمولا از نوع گلدار انتخاب می شود و بطور كلی تزئینات فراوانی روی آن انجام می شود . از جمله اینكه قسمت پیش سینه را با نوارهای افقی وعمود تزئین كرده وسردستها(مچها) نیز دارای نوار دوزی زری می باشد یقه این پیراهن دارای چاكهای ١۰ از دو طرف می باشد.
۵) جلیقه بانوان كرد شمال خراسان
همانند سایر مناطق كرد نشین منباشكوه ومظهراصالت لباسهای كرد این ناحیه جلیقه آن می باشد . لذا مانند دیگر مناطق كردنشین آنرا ازمخمل الوان انتخاب كرده وروی آن تزئینات فراوان اعم از سكه دوزی یا یراق دوزی ویا نواردوزی انجام می شود.
۶) روسری بانوان كرد شمال خراسان
پارچه آن گلدار والولن می باشد كه زمینه
آن روشن ونقش ونگارهای الوان زیبایی دارد . ابعادآن كه چهار گوش می باشد هر ضلع
یك مترو٢۵ سانت است قبل از استفاده آن دوطرف آنرو ریشه می دهند
و به صورت سه گوش تا كرده وروی سر گذاشته ویك گوشه آن رابه داخل
سربند برده وگره می زنند.
۷) سربند بانوان كرد شمال خراسان
همان پارچه كلاغه ای معروف است كه در دیگر نواحی كرد نشین نیز استفاده می شود .
۸) چادر بانوان كرد شمال خراسان
یك پارچه مربع شكل به ابعاد ٢ x ٢ می باشد كه در ضلع آنرا دو رج با فاصله نواردوزی وریشه دوزی می كنند. رنگ این چادر همیشه مشكی انتخاب می شود .
علاوه بر اقلام ذكر شده كه به صورت پوشش استفاده می شود بانوان كرد شمال خراسان از تزئینات زیادی برروی لباسها و سروگردن و دستهای خود استفاده می كنند از جمله خرمهره ها بر برروی سربند ویالبه های جیب ,آویزهای نقره و طلا بر بناگوش , پیشانی بندهای مختلف , دستبندهای متنوع ازانواع عقیق وكهرباونقره سینه ریزهای گوناگون وقابهای دعا وسكه های فراوان بر روی جلیقه های الوان استفاده می كنند.

منبع : خانه اقوام ایرانی