جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


کوزه های فرعون در موزه لوور


کوزه های فرعون در موزه لوور
یکی از جذابترین اشیاء به نمایش درآمده در بخش مصر شناسی موزه لوور (Louvre) مجموعه چهار کوزه است که گفته میشود محتوی اعضای مومیایی شده بزرگترین فرعون مصر، رامسس دوم بوده است. اما متاسفانه مشخص شده است که این کوزه ها از سابقه ای با جذابیت بسیار کمتر برخوردارند.
این ظروف زیبای سفالی فیروزه ای که نام رامسس با خط هیروگلیف و تصاویری از خدایان مصر باستان موت و آمون، زینت بخش آن است واقعی و متعلق به زمان یاد شده هستند، اما این اعتقاد که اعضاء داخلی بدن فرعون به قصد آسان نمودن سفر فرعون به جهان دیگر، در آنها قرار داده شده نادرست است.
گروهی از محققین به سرپرستی شیمی دانی به نام ژاک کونان (Jacques Connan) از دانشگاه لویی پاستور آزمایشهای مولکولی و رادیو کربن را بر روی دو نمونه از رسوبهای موجود در کوزه ها انجام داده اند. عملیات کروماتوگرافی (جدا کردن عناصر رنگی از یکدیگر به منظور تشخیص آنها) و طیف سنجی جرمی نشان داده است که یکی ازاین نمونه ها نوعی مرهم یا روغن معطر است که از روغن کاج و چربی حیوانی تهیه شده است.
این کوزه و محتویات آن متعلق به سال ۱۰۳۵ ± ۵۰ سال قبل از میلاد است، رامسس در سال ۱۲۱۳ درگذشته است که به این ترتیب بین ۱۲۸ تا ۲۲۸ سال قبل از این زمان بوده است.
یکی دیگر از نمونهای آزمایش شده که ماده ای زرد - نارنجی است، صمغ خالص گیاهی است که برای مومیایی کردن استفاده میشده است. با آزمایش کربن، تاریخ این کوزه و محتویات آن به دوران سلطنت سلسله بطالسه و در حدود ۲۷۵ قبل از میلاد برآورد شده است.
کونان اعتقاد دارد که کوزه ها در ابتدا استفاده ابزاری داشته و برای نگهداری لوازم آرایشی مقدس در معبد رامسس دوم به کار میرفته است و دلیل وجود نشانه هایی از روغن در آن همین است. این ظروف مدتها بعد از این به عنوان ظروف مخصوص نگهداری احشاء مومیایی شده به کار رفته اند.
اینکه احشاء مومیایی شده شخصی در کوزه ای که دارای نشان اختصاصی رامسس دوم بوده است، قرار داده شده، مشخص میکند که این فرد شخصیت مهمی بوده است.
به گفته کونان: "این نتایج میتواند تکلیف مباحثه ای که در طی یک قرن اخیر ادامه داشته، را روشن نماید."
"کوزه های بدل چینی با لعاب آبی مشهورشان، کوزه های مومیایی رامسس دوم نبوده اند اما مسلم است که این ظروف حداقل دو مرتبه مورد استفاده قرار گرفته اند، اول برای نگهداری مرهم و روغنهای مقدس و پس از آن برای حفظ اندامهای مومیایی شده شخصی ناشناس در دوران سلطنت بطالسه."
ادعای اینکه کوزه های حاوی احشاء مومیایی شده رامسس دوم بوده اند به سال ۱۹۰۶ و یک سال پس از ورود این ظروف به مجموعه لوور بازمیگردد. دوتا از کوزه ها دست نخورده باقی مانده و دو تا از آنها باز شده اند.
پزشکی از اهالی لیون (Lyons) مسئول بررسی کوزه ها بوده است، او بسته ای پارچه پیچ را از یک کوزه خارج نموده که حاوی جسمی با بافت ماهیچه ای و بنا به تشخیص وی یک قلب بوده است. از آنجایی که نشان رامسس بر کنار کوزه وجود داشته است اولین حدس این بوده که این کوزه ها، برای مومیایی رامسس دوم به کار رفته اند. با این حال تعدادی از مصر شناسان به این تشخیص مشکوک بودند. در مراسم مومیایی مصر باستان، مومیایی کنندگان تنها یک عضو، قلب را داخل بدن مومیایی باقی میگذاشتند که در دنیای بعدی توسط توث (Thoth خدایی با سر لک لک که داور اصلی خیر و شر بوده) برای سنجش اعمال او مورد استفاده قرار بگیرد. موضوع هنگامی بیشتر مطرح و جالب شد که در سال ۱۹۸۵ مشخص شد مومیایی رامسس واقعا حاوی قلب او هم هست.
رامسس دوم طی ۶ دهه سلطنت خود امپراتوری مصر را توسعه داد و تعدادی از بزرگترین بناهای تاریخی را به وجود آورد که از جمله آنان میتوان به معبد سنگی ابو سیمبل و مجموعه های الاقصر و کارناک اشاره نمود.
او در دره پادشاهان واقع در الاقصر دفن شد و جسد مومیایی شده او اکنون در موزه مصر واقع در قاهره نگهداری میشود.
منبع : سایت فریا


همچنین مشاهده کنید