جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


تحولات رابطه ایران و عراق


تحولات رابطه ایران و عراق
رابطه تاریخی ایران و عراق از سابقه بسیاری برخوردار است و این خطه به سبب حضور امامان شیعه برای ایرانیان از احترام فراوانی برخوردار است. نویسنده در مقدمه کتاب می نویسد؛در این کتاب، خطوط کلی جنگ، به ویژه جنگ شهرها، جنگ نفتکش ها و به کار بردن سلاح های شیمیایی از طرف صدام، جلسه های شورای امنیت درباره جنگ عراق و ایران و بی پروایی دولت های عضو دایمی آن شورا در نقض منشور ملل متحد برای حمایت از عراق و آسیب رساندن به ایران توضیح داده می شود.با سرنگونی صدام، عراق مسیر دیگری بر پایه آزادی و دموکراسی در پیش گرفته است. کشور عراق در هر حال همسایه غربی ماست و پیوندهای محکم تاریخی، فرهنگی و مذهبی ما را به هم مربوط می کند.
ما باید بدانیم که با عراق جدید چگونه رابطه ای برقرار کنیم. بی تردید آگاهی بر آنچه در رابطه های گذشته ایران و عراق وجود داشت برای ما راهگشاست و برای اتخاذ سیاست که منطبق با منافع ملی ما باشد ضروری است. کوشش شده است این کتاب بتواند برای حصول این مقصود مهم مفید واقع شود.اعتقاد راسخ دارم هیچ دانشی در جهان، چون دانش تاریخ به ملت ها برای داشتن سرنوشت بهتر یاری نمی رساند.
تاریخ به گونه کلی و تاریخ ایران به گونه اخص، سرشار از درس ها و تجربه های آموزنده است. شخصیت هایی که تاریخ گذشته ایران را نگاشته اند، ضمن آنکه با توجه به فشارهای سنگین نظام های استبدادی اثرهای گرانقدری برای ما به یادگار گذاشته اند که می توانند مایه اصلی پژوهش علمی قرار گیرند، ولی به علت شرایط خفقان محیط و یا تمایل به جلب نظر مساعد فرمانروای مستبد، جز در موارد معدود، آنگونه که باید قادر و یا متمایل به ابراز عقیده در مورد رویدادها نبوده اند.
به همین جهت، ضرور است که تاریخ ایران از آغاز تا به امروز دوباره نویسی شود تا درس ها و تجربه های آن که به بهای بس سنگین، با کشته شدن، زخمی شدن و آواره شدن میلیون ها کودک، زن و مرد ایرانی در درازای تاریخ به دست آمده است با پژوهش و تحلیل علمی از متن رویدادها به دست آید.این درس ها و تجربه ها ما را از دوباره افتادن ها رهایی می دهد و در انتخاب راهی که به تعالی و پیشرفت کشور و بهروزی مردم بینجامد کمک موثر می نماید.در این کتاب، سرزمین فعلی عراق از گذشته دور و بعد در رابطه های ایران و عثمانی و ایران و عراق تا سرنگونی صدام و پایان گرفتن حاکمیت حزب بعث بر عراق مورد بررسی قرار می گیرد.
چون تحصیلات و مطالعاتم در رشته های حقوق فضایی و علوم سیاسی است قراردادهای مهم ایران و عثمانی و سپس ایران و عراق، به ویژه قرارداد دوما رزروم در ۱۸۴۷ و پیامدهای آن و قراردادهای ۱۹۳۷ و ۱۹۷۵ الجزیره، لغو قرارداد الجزیره، انگیزه های آن و اثبات بی اعتباری لغو قرارداد براساس موازین حقوقی و بین المللی به گونه مشروح مورد تحلیل واقع می شود. در قراردادهای ۱۸۴۷ و ۱۹۳۷ دخالت های زیانبخش روسیه، به ویژه انگلستان علیه تمامیت ارضی ایران و صدمه های سنگینی که به ایران وارد آوردند توضیح داده می شود.
اعتقاد راسخ دارم که هر فرد ایران باید تاریخ ایران را به خوبی فرا گیرد تا آگاه شود که کشور و مردم ایران زیر فشارهای چند جانبه دولت های استعماری روسیه، به ویژه انگلستان تا چه حد با ذلت ها و مرارت ها روبه رو بوده و تا چه حد اراضی کشور خود را از دست داده است.
این کتاب گوشه کوچکی از اعمال نفوذها، تجاوزها و دخالت های آن را در امور داخلی کشور، فقط در محدوده رابطه های سرزمین فعلی عراق، در دوران تسلط دودمان عثمانی و سپس تاسیس کشور نوبنیاد عراق با ایران توضیح می دهد و همین مقدار تکان دهنده و دردانگیز است.
منوچهر پارسا دوست
ناشر؛ شرکت سهامی انتشار،چاپ اول؛ ۱۳۸۵
۱۵۰۰ نسخه،۹۱۲ صفحه
منبع : روزنامه کارگزاران


همچنین مشاهده کنید