ماراتن الیزه

انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه در سال ۲۰۰۷ میلا‌دی یكی از مهم‌ترین وقایع سال جاری اروپا محسوب می‌شود. برای نخستین بار نسل دیگری پا به عرصه سیاسی فرانسه گذارده‌اند تا سرشت و سرنوشت یكی از مهم‌ترین ملت‌های اروپا را رقم بزنند. نسلی جدید كه با رهبران قدیم رابطه‌ای توأم با عشق و نفرت برقرار كرده‌اند نه آنان را سمبل می‌شمارند و بر آرا و تصمیمات و سیاست‌هایشان پافشاری می‌كنند و نه اینكه مایل هستند نفرت خود را بی‌پروا و عریان عیان كنند. دیگر نامی‌از ناپلئون، شارل دوگل، ژرژ پمیدو و فرانسوا میتران شنیده نمی‌شود. از ژاك شیراك، والری ژیسكاردستن، بالا‌دور، ژوسپین دیگر خبری نیست.
فرانسه امروز در جست‌وجوی نسل دیگری است. ذهن كارتیزن فرانسوی جستجوگرانه در یك انتخاب بهتر است. انتخابی كه هم هویت ملی فرانسوی را تقویت بخشد و ناسیونالیسم فرانسوی را فراموش نكند و همه در عصر بلوغ تكنولوژی، فرانسه را از میان شریكان، رقیبان و رفیقان جدا نسازد. ‌
در انتخابات فرانسه هیچ تحلیلگر سیاسی نمی‌تواند به صورت قطعی از پیروزی یكی از نامزدان سخن بگوید ولی آنچه مسلم است فرانسه در آستانه یك تحول است. انتخابات در فرانسه سایه خود را بر تمام اركان فرانسه خواهد گذاشت. تاثیر بر انتخابات مجلس در ماه ژوئن، تاثیر بر فروریزی ساختار احزاب سیاسی امروز فرانسه و جدول‌بندی‌های دیگر سیاسی، تاثیر بر معادلا‌ت ومناسبات اروپای واحد و تاثیر بر برخی معادلا‌ت خاورمیانه. اگر تعبیر برخی از سیاستمداران نومحافظه‌كار فعلی ایالا‌ت متحده آمریكا كه بر كهنه بودن و قدیمی‌بودن فرانسه تاكید داشتند را برنتابیم ولی می‌توانیم شاهد این باشیم كه اینك فرانسه در حال بیرون جهیدن از این پوسته ضخیم پیری و فرتوتی ورخوت است كه این كشور را وارد دوران تازه وجوانی می‌كند وآن را در كنار دیگر كشورهای جوان و نوپای قاره سبز قرار می‌دهد كه نسیم تحولا‌ت آن براروپا وحتی بر دیگر مناطق جهان را می‌توان شاهد بود. ‌
فرانسه در میان كشورهای توسعه یافته چپ‌ترین كشور محسوب می‌شود و انقلا‌ب در خون مردم این كشور است. از میان ۱۲ نامزد انتخابات، سه تروتسكیست، یك كمونیست و ژوزه بوو، یك كشاورز ضدجهانی‌سازی كه به خاطر پرتاب زباله به رستوران مك‌دونالد زندانی شده بود، به چشم می‌خورند. بر اساس نظرسنجی‌ها، این نامزدها در كل كمتر از ۱۰ درصد آرای رای‌دهندگان را به دست خواهند آورد كه هر چند برای خودشان ناچیز خواهد بود، اما می‌تواند موجب بر هم خوردن تعادل آرا میان نامزدهای اصلی در دور اول انتخابات شود.
در بین ۱۲ نامزدی كه دراین رقابت‌ها وجود دارند تنها چهارنفر یعنی نیكلا‌ساركوزی (از حزب حاكم اكثریت موسوم به او ام پ) خانم سگولن رویال (از حزب سوسیالیست)، فرانسوا بایرو (از حزب راست میانه او د اف) و ژان ماری لوپن (‌از حزب راست افراطی جبهه ملی) بیش از دیگران درنتیجه این انتخابات تاثیرگذارند.
۴۰ درصد از مردم این كشور هنوز تصمیم قطعی خود را برای اینكه روز یكشنبه به چه كسی رای دهند، نگرفته‌اند. ‌
اما آنچه مشخص است انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه در دور نخست برنده‌ای نخواهد داشت و برگزاری دور دوم انتخابات در روز ششم می‌‌و با حضور دو نامزد برتر از میان ۱۲ نامزد فعلی، قطعی خواهد بود. حضور نیكولا‌ ساركوزی، نامزد حزب راست‌گرای او‌امپ سگولن رویال نامزد حزب سوسیالیست، فرنسوا بایرو نامزد میانه‌رو و ژان ماری لوپن نامزد حزب راست‌گرای افراطی جبهه ملی رقابت سختی وجود دارد. مردم فرانسه همواره در لحظات پایانی تصمیم شگفتی‌آفرینی می‌گیرند و به همین دلیل نمی‌توان به نظر‌سنجی‌ها اعتماد نمود.
سگولن رویال در صورت موفقیت نخستین رئیس‌جمهور زن تاریخ فرانسه خواهد بود. او یك راز است. این صفتی است كه خود او برای توصیف خودش به كار می‌برد. سوسیالیست‌ها در میان رقبایی همچون دومینیك استروس كان و لوران فابیوس او را انتخاب كردند. چرا كه پیشنهادهای او (‌سازماندهی نظامی‌بزهكاری‌ها و...‌) با روند متعارف چپ‌گرایان تفاوت داشت. ‌
از طرفی احتمال دارد كه فرانسوا بایرو با اتخاذ دیدگاه‌هایی كه هم برای چپ‌ها و هم برای راست‌ها جذابیت دارد، شمار زیادی از رای‌دهندگان را به سوی خود بكشد. فرانسوا بایرو وگروهی از میانه‌روهای پارلمان به همراه اپوزیسیون به پیشنهاد سانسور علیه ویلپن برای تسلیم او در ماجرای كلیر استریم رای دادند، به اوج خود رسید. این عملكرد آزادانه برای بایرو محبوبیتی در پی داشت. بایرو به‌شدت از سیاست‌های دولت راست‌گرای فرانسه انتقاد می‌كند؛ او كه طرفدار اروپای فدرالیستی است.همچنین ژان ماری لوپن كه در سال ۲۰۰۲ و در كمال شگفتی با پشت سر گذاشتن لیونل ژوسپن سوسیالیست همراه با شیراك به دور دوم انتخابات راه پیدا كرد، امسال نیز می‌تواند شگفتی‌ساز باشد. به خاطر دیدگاه‌های افراطی لوپن، بسیاری از طرفداران او از اینكه در نظرسنجی‌ها موضع خود را اعلا‌م كنند، ابا دارند و به همین خاطر آرای نهایی لوپن همیشه از آنچه در نظرسنجی‌ها پیش‌بینی می‌شود، بیشتر است.
با توجه به عدم وجود یك موضوع محوری در انتخابات امسال كه تقابل آرای نامزدها و طرفدارانشان حول آن شكل بگیرد، بسیاری از نامزدها با موضعگیری‌های بی‌سابقه تلا‌ش كرده‌اند تا گروهی از طرفداران دیگر نامزدها را به سوی خود جذب كنند. ‌
نیكولا‌ ساركوزی محبوب‌ترین نامزد در میان رای دهندگان طرفدار حزب او. ام. پ است. ساركوزی ضدكمونیست و طرفدار اقتصاد بازار آزاد، از كاهش مالیات‌ها حرف می‌زند و از فلا‌سفه‌ماركسیست نقل قول می‌كند. به نقادی سیاست دولت‌ها، كشاورزان و مهاجران می‌پردازد و از نگاه امنیت به بستر اجتماع وفرهنگ می‌نگرد. سگولن رویال سوسیالیست نیز با اعلا‌م اینكه هر فرانسوی باید پرچم كشورش را در خانه داشته باشد و سرود ملی فرانسه را از بر باشد، دست راستگرایان افراطی را از پشت بسته است. اگر چه ساركوزی نامزد اصلی محافظه‌كاران است و تصور می‌شود بیشترین شانس را دارد، اما بسیاری از فرانسویان از جمله جوانانی كه با ایده‌های راست‌گرایانه وی میانه‌ای ندارند او را چهره ای محبوب نمی‌دانندورقبایش او را <خطر جمهوری> می‌دانند. ‌ نیكولا‌ ساركوزی نیز به عنوان سیاستمداری <مدرن> ظاهر شده است و تاكیدش بر این نكته كه سیاست می‌تواند جهان را تغییر دهد از او سیاستمداری مدرن ساخته است. تمام اینها دست به دست هم داده است تا رای‌دهندگان گیج شوند و قادر به تصمیم‌گیری نباشند. با این حال آمارها نشان می‌دهد كه انتخابات ریاست‌جمهوری آتی فرانسه برای بسیاری از مردم این كشور اهمیت ویژه‌ای دارد و احتمالا‌ از نظر آمار مشاركت، ركورد تازه‌ای در ربع قرن اخیر بر جای خواهد گذاشت. ‌ رای حومه‌هایی كه اكثر ساكنانش را مهاجران مسلمان و فرزندان فرانسوی‌و بیكارشان تشكیل می‌دهند رای تعیین كننده خواهد بود اگرچه خیلی بعید است كه این رای در خدمت ساركوزی در مقام وزیر كشور دولت شیراك كه برخورد سخت با این ناآرامی‌ها داشته است قرار گیرد. آرایی كه هر‌چند در دور اول ممكن است به خاطر پراكندگی تاثیر چندانی نداشته باشند، اما در دور دوم با تمام قوا پشت سر رقیب ساركوزی جمع خواهند شد.بر اساس نظرسنجی‌ها، بیكاری و اشتغال وسیاست مهاجران دغدغه اصلی رای‌دهندگان در سراسر فرانسه است. ‌ اما در هفته‌های اخیر چیزی كه به محور اصلی تبلیغات نامزدها بدل شده است نه بیكاری و اشتغال بلكه یكی از مهم‌ترین شعارهای این دوره نامزدان انتخابات در فرانسه بحث هویت ملی است. ساركوزی پیشنهاد تشكیل وزارت <مهاجرت و هویت ملی> را مطرح كرده است. رویال نیز با تاكید بیش از حد بر پرچم و سرود ملی فرانسه، باعث ایجاد بحثی دامنه‌دار درباره‌معنای فرانسوی بودن در رسانه‌ها شده است. ‌
‌ برنامه‌ها و شعارهای انتخاباتی این دوره همه نامزدان عموما معطوف به مسائل داخلی (بیكاری، امنیت، افزایش نرخ رشد اقتصادی، اعمال تغییرات اساسی در سیاست‌ها و ساختار كشور و مهاجرت، جهت گیری‌های چند‌جانبه‌گرایی در سیاست خارجی فرانسه‌) بوده است. ‌ با این حال آنها در برنامه‌های خود از موضوعات بین‌المللی نیز غافل نبوده و به‌ویژه با توجه به حساسیت برنامه هسته‌ای ایران در شرایطی كه شورای امنیت سازمان ملل متحد تحت فشار آمریكا و برخی همپیمانان اروپایی خود به تشدید فشار علیه ایران پرداخته، مواضعی اتخاذ كرده‌اند.مهم‌ترین پرونده خارجی هر كسی كه رئیس‌جمهوری فرانسه شود مساله ایران است.ساركوزی در خصوص برنامه هسته‌ای ایران بتواند از انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز طبق معاهده ان‌پی‌تی و تحت نظارت شدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌استفاده كند، مخالفت نكرده و آن را حق ایران می‌داند و تنها خواستار نظارت شدید برای جلوگیری از انحراف برنامه‌های هسته‌ای ایران به سمت برنامه‌های نظامی‌ است.
اما خانم رویال كه مهم‌ترین نامزد جناح چپ در این انتخابات می‌باشد، در دو سفر خارجی كه در اواخر سال گذشته به منطقه خاورمیانه (لبنان و اسرائیل) انجام داد نشان داد كه از ضعف نگاه و شناخت مسائل بین‌المللی رنج می‌برد. موضعگیری‌های متناقض در این سفر (مانند محكوم كردن پروازهای هواپیماهای اسرائیلی بر فراز لبنان در مقر نیروهای یونیفیل و تغییر موضع وی در تل آویو یا ملا‌قات با نمایندگان حزب‌ا... در پارلمان لبنان و محكوم كردن اظهارات نماینده این گروه در تل آویو) موجب شد تحلیلگران و ناظران سیاسی مهم‌ترین نقیصه خانم رویال را ضعف وی در مسائل بین‌المللی ذكر كنند. خانم رویال در خصوص برنامه هسته‌ای ایران بدون توجه به مواضع رسمی ‌فرانسه حتی از دیگر كشورهایی كه امروز خود از مخالفان برنامه هسته‌ای ایران هستند، پا را فراتر گذاشته و برخلا‌ف دیگر كاندیداها موضع بدیعی اتخاذ كرده به گونه‌ای كه با هر گونه برنامه هسته‌ای ایران مخالفت دارد و معتقد است كه ایران حتی در زمینه صلح آمیز نباید فعالیت هسته‌ای داشته باشد. نامزدهای جناح چپ مانند خانم ماری ژرژ بوفه، نامزد حزب كمونیست یا ژوزه بووه، نامزد چپ ضد جهانی شدن نیز به موضعگیری پرداختند و در اظهارات خود به صراحت برنامه هسته‌ای صلح آمیز تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌ را حق ایران دانستند. ‌ در فرانسه نیز یكی از موارد مهم و مورد تاكید كاندیدا‌های ریاست‌جمهوری آن كشور در سخنرانی‌های تبلیغاتی‌شان در خصوص لبنان و شرایط آن است چرا كه در كشمكش‌های بین‌المللی فرانسه به صورت سنتی لبنان را در برابر فلسطین و عربستان كه جایگاه انگلیس و آمریكا به شمار می‌رود، حیاط‌خلوت خود تلقی كرده است.‌ ساركوزی در سخنرانی‌های تبلیغاتی خود اعلا‌م داشت دولت لبنان و كابینه فواد سنیوره نخست وزیر این كشور توسط فرانسه و جامعه جهانی مورد تایید بوده و حمایت خواهند شد چراكه به صورت دموكراتیك بر گزیده شده‌اند. ساركوزی در خصوص جنگ اخیر اسرائیل علیه لبنان مدعی شد كه حزب‌ا... متجاوز بوده و اسرائیل حق دفاع از خود را داشته است. ساركوزی خلع‌سلا‌ح حزب‌ا... را خواستار شده است. ‌
سگولن رویال كاندیدای مطرح زن انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه روابط گسترده‌ای نیز با لا‌بی یهودی دارد در سخنان تبلیغاتی خویش اعلا‌م كرد حزب‌ا... یك حزب سیاسی- نظامی‌ است. ‌ رویال تاكید كرد حزب‌ا... یك ركن سیاسی در لبنان بوده و نماینده در پارلمان و وزیر در كابینه و هوادار در بین مردم دارد و نمی‌توان آن را بخشی از حیات سیاسی لبنان ندانست. با این حال وی اعلا‌م كرد با نظرات این حزب موافق نمی‌باشد. وی كابینه لبنان را مورد حمایت فرانسه دانست و گفت این كابینه در روندی دموكراتیك انتخاب شده است. وی اسرائیل را در خصوص جنگ اخیر متجاوز به قوانین بین‌المللی خطاب كرد. ژان ماری لوپن بر جایگاه محكم حزب‌ا... در لبنان تاكید كرد و گفت حزب‌ا... بخش مهمی ‌از قدرت شیعیان است كه قدرت سیاسی زیادی نیز دارد. وی گفت با این حال كابینه كنونی لبنان مورد حمایت فرانسه است. وی در خصوص خلع‌سلا‌ح حزب‌ا... این نكته را مساله ای صرفا داخلی دانست كه در لبنان باید بررسی گردد.
دمینیك فوانی از حزب خضر دیگر نامزد پست ریاست‌جمهوری فرانسه حزب‌ا... را حزبی مقاوم دانست كه مردم لبنان بر این ویژگی آن آگاهند. وی خلع‌سلا‌ح حزب‌ا... را مساله‌ای داخلی قلمداد و آن را در راستای معاهدات ۱۵۵۹ و ۱۷۰۱ ارزیابی كرد. با این حال فوانی مساله خلع‌سلا‌ح حزب‌ا... را مساله ای داخلی در لبنان و نه بین‌المللی ارزیابی كرد. وی در خصوص جنگ اخیر، اسرائیل را متجاوز به حقوق بین‌المللی دانست و گفت باید با فشارهای اقتصادی و دیپلماتیك اسرائیل را جریمه كرد. ماری ژرژ بوفه دیگر كاندیدای احراز پست ریاست‌جمهوری فرانسه، دولت این كشور را از دخالت در امور داخلی لبنان بر حذر داشت و اعلا‌م كرد اسرائیل هم اینك به خاك لبنان تجاوز می‌كند كه این تجاوز به حقوق بین‌الملل به شمار می‌رود. وی حزب‌ا... را سازمانی ملی - اسلا‌می‌ قلمداد كرد و مساله خلع‌سلا‌ح آن را موضوعی درون كشوری و مختص لبنانی‌ها خواند.

سید محمد صادق خرازی

منبع : روزنامه اعتماد ملی