آدم‌های سبزه لیزر درمانی نکنند

این روزها در كنار گرایش روزافزون مردم به زیبایی آن هم از نوع مصنوعی آن شاهد بالاگرفتن تب لیزر نیز هستیم. تبی كه تعداد نه‌چندان كمی از استفاده‌كنندگان را در فهرست شاكیان پرونده‌های پزشكی قرار داده است. شكایتی كه شاید با كمی حساسیت بیشتر در انتخاب این نوع درمان و یا انتخاب پزشك اتفاق نمی‌افتاد. متأسفانه برخی از این شاكیان علاوه بر پرداخت هزینه‌های هنگفت لیزر درمانی نه تنها به نتیجه مطلوبی نرسیده‌اند، بلكه دچار عوارضی مانند سوختگی و یا از دست دادن رنگدانه‌ها و ایجاد لكه‌های روشن در محل لیزر شده است كه گاه جز با پرداخت هزینه‌های سنگین جراحی پلاستیك قادر به برطرف كردن آن‌ها نخواهند بود. نكته تأسف‌برانگیزتر این است كه بسیاری از این افراد نه به منظور درمان بلكه برای زیبایی بیشتر به این لیزر پناه آورده‌اند، در حالی كه نتیجه‌ای برعكس عایدشان می‌شود.
«پ.ر» دختر جوانی كه به امید از بین بردن خال‌ها و لكه‌های پوست صورتش از لیزر درمانی استفاده كرده است، می‌گوید: «حدود یك سال پیش به پزشكی كه یكی از دوستانم معرفی كرده بود، مراجعه كردم و بعد از این‌كه با حرف‌های پزشك خیالم راحت شد كه با این كار تمام لك‌ها و خال‌های صورتم برای همیشه ناپدید خواهند شد، به هر شكلی بود پول لازم را قرض كردم و در چند جلسه تحت لیزر درمانی قرار گرفتم. هم‌اكنون بیش از یك سال از آن می‌گذرد و چند ماهی است كه شاهد برگشت دوباره تمام آن لكه‌ها و خال‌ها هستم.»
● درمان با لیزر
▪ لیزر دارای كاربرد زیبایی و درمانی است:
۱) درمان ضایعات و خال‌های عروقی كه معمولاً قرمز رنگ هستند. رگ‌های واریس، رگ‌های قرمز زیرپوستی كه معمولاً روی صورت و در اثر آفتاب‌سوختگی‌های مكرر و یا به هر دلیلی كه پوست نازك شده باشد به وجود می‌آیند. ماه‌گرفتگی و امثال این‌ها از این گروه هستند؛ در این بیماری‌ها نقطه هدف لیزر هموگلوبین است.
۲) درمان انواع ضایعات رنگی و رنگدانه‌های پوست مانند خال و خالكوبی، در این گروه نقطه هدف لیزر ملانین و رنگ‌های خالكوبی است.
۳) درمان و كاهش موهای زاید.
۴) كاهش چین و چروك و فرورفتگی‌ها و جای زخم و جوش.
۵) درمان برخی بیماری‌های پوستی مانند دارالصدف یا پسوریازیس، پیسی، ترك‌های پوستی ناشی از چاقی یا حاملگی .
۶) برای برش بافت یا برش در مواقع جراحی.
به‌خاطر داشته باشید كه برای هر ضایعه و بیماری خاصی از یك نوع لیزر با طول موج مخصوص استفاده می‌شود. در این‌جا بد نیست به برخی از شایع‌ترین مصارف لیزر در زیبایی و درمان اشاره كنیم.
▪ رفع موهای زاید:
یكی از پرطرفدارترین و موفق‌ترین موارد لیزر درمانی است. در این شیوه درمان، لیزر با برخورد با فولیكول مو باعث ایجاد حرارت زیاد و در نهایت مرگ آن شده و به این شكل رشد مو متوقف می‌شود. در برخی مراحل حتی ممكن است لیزر باعث تبخیر و نابودی فولیكول شود.
▪ كاهش چین و چروك:
لیزر به‌صورت سطحی در بافت اپیدرم اثر حرارتی برجای گذاشته و باعث سوختگی خفیفی در لایه سطحی پوست می‌شود. به این‌ترتیب پوست وادار به تولید سلول‌های جدید شده و كلاژن در پوست آغاز می‌شود و پوست ضمن روشن‌تر شدن فرم خود را بهتر حفظ می‌كند. البته لیزر فقط قادر به رفع چین و چروك‌های ملایم و خفیف است و هرگز نباید توقع داشت چین و چروك‌های عمیق با لیزر محو و ناپدید شوند. درمان ضایعات پوستی اگر به علت مویرگ‌ها و رگ‌های سطحی پوستی باشد لیزر با فیبروز عروق سطحی گردش خون در آن مویرگ‌ها متوقف كرده و رنگ قرمز از بین می‌رود و احتمال خونریزی آن كم‌تر می‌شود.
در درمان خال‌ها از لیزری مانند لیزر Co۲ برای تبخیر استفاده می‌شود. البته قبل از هر اقدامی لازم است پزشك از خال و ضایعه پوستی نمونه‌برداری كند و بعد از تشخیص نوع آن درمان صورت بگیرد، ‌این عوارض هرقدر سطحی‌تر باشند درمان آن‌ها با لیزر نتیجه بهتری خواهد داشت.
▪ پسوریازیس یا دارالصدف:
یكی از بیماری‌های شایع پوستی است كه در اثر افزایش سرعت تولید سلول‌های پوستی ایجاد می‌شود. در این بیماری سلول‌های پوستی جدید به‌طور دائمی و به سرعت جایگزین سلول‌های قدیمی شده و ضایعات پوستی به شكل پلاك‌های قرمز با پوسته‌های نقره‌ای در پوست ایجاد می‌شود. این بیماری ژنتیكی با خارش همراه است. پزشكان با لیزر، بیماری را در حالت خفته برده و عوارض بیماری تا حدود زیادی از بین می‌رود. البته ممكن است بعد از مدتی دوباره بیماری عود كند. در درمان پیسی با لیزر نیز بافت ملانین هدف قرار می‌گیرد و با تحریك آن باعث تكثیر سلول‌های از بین رفته در این نواحی می‌شوند.
● بایدها و نبایدهای لیزر
چه كسانی مجاز به استفاده از لیزر هستند و آیا همه افراد در همه گروه‌های سنی و با هر نوع پوستی می‌توانند از لیزردرمانی استفاده كنند؟
لیزر درمانی برای افراد باردار، كسانی كه حساسیت زیادی به نور دارند و همچنین بدخیمی‌ها و عفونت‌ها به هیچ‌عنوان توصیه نمی‌شود، اما سایر افراد بالای ۲۰سال می‌توانند زیر نظر پزشك در صورت نیاز بعد از انجام یك تست (به‌ویژه در لیزرهای قوی) از لیزردرمانی استفاده كنند. در ضمن كسانی كه سابقه لكه‌های پوستی بر اثر سوختگی ملایم دارند، بهتر است از لیزر استفاده كنند. چون احتمال سوختگی آن‌ها بالا است.
از عوارض لیزر می‌توان به ایجاد سوختگی و یا از بین رفتن رنگدانه‌های پوستی اشاره كرد، از بین رفتن این رنگدانه‌ها باعث ایجاد لكه‌های روشنی روی پوست می‌شود. ترمیم جای سوختگی ناشی از لیزر بسیار مشكل است و تنها راه‌حل آن جراحی خواهد بود. در نتیجه به افرادی كه پوستی تیره دارند به‌ویژه سیاهپوستان توصیه می‌شود از لیزر استفاده نكنند. چون هر ‌قدر پوست تیره‌تر باشد بیشتر احتمال آسیب (سوختگی و از دست دادن رنگدانه) وجود دارد و هر اندازه پوست روشن‌تر باشد نتیجه بهتری از لیزردرمانی به‌دست خواهدآمد. در ضمن افرادی كه سابقه لكه‌های پوستی ناشی از سوختگی ملایم دارند نیز گزینه مناسبی برای لیزردرمانی محسوب نمی‌شوند، چون احتمال سوختگی در آن‌ها بسیار زیاد است.
یكی از مهم‌ترین وظایف پزشك قبل از لیزردرمانی صحبت با بیمار و توجیه اوست. باید به بیمار واقعیت‌ها را گفت و از دادن امیدهای واهی به او خودداری كرد. بیمار باید بداند چند درصد احتمال بهبود دارد و دوره درمان او چه مدت به طول خواهد كشید. همچنین باید او را از احتمال بازگشت بیماری و نیز عوارضی كه ممكن است لیزردرمانی برای او داشته باشد، آگاه كند. متأسفانه در ایران در لیرز درمانی زیاده‌روی می‌شود و ما شاهد بروز عوارض فراوان و شكایت‌های زیادی در این مورد هستیم كه به دلیل تشخیص نادرست پزشك و یا استفاده از لیزر نامناسب برای نوع خاصی از پوست یا درمان است.
در بیماری‌هایی كه با جراحی قابل درمان هستند نباید از لیزر استفاده كرد. چون در جراحی علاوه بر دقت بیشتر، پیش‌بینی عارضه نیز دقیق‌تر است. معمولاً طول دوره لیزر درمانی پوست بین پنج تا سه جلسه است. البته این دوره بنا به تشخیص پزشك متفاوت خواهدبود. یكی از عوامل مهم در تعیین این دوره و نتیجه آن وضعیت هورمونی بدن بیمار است، كه اغلب با آزمایش مشخص می‌شود.
بین هر دوره لیزردرمانی باید طبق نظر پزشك چندین ماه فاصله باشد و در این فاصله بیمار موظف است از داروهای خاصی كه پزشك تجویز كرده، استفاده كند تا پوست او برای انجام لیزر درمانی دوباره آماده شود. همیشه هر درمانی به جز تبحر پزشك تا حدود زیادی نیز به مراقبت‌های بیمار در طی دوره درمان و بعد از آن بستگی دارد. در واقع درمان بدون توجه بیمار به توصیه‌های پزشك بی‌نتیجه خواهدبود. از جمله نكات حایز اهمیت بعد از لیزر درمانی عدم مواجه با نور مستقیم خورشید در زمانی است كه پوست ملتهب است و به طور كامل مداوا نشده است. در این دوره لازم است بیمار از كرم‌های تجویزشده توسط پزشك خود استفاده و بعد از طی دو هفته برای معاینه مجدد به پزشك مراجعه كند. البته قبل از لیزر درمانی نیز بیمار باید پزشك را از وضعیت بیماری و جسمانی خود به‌طور كامل آگاه كند و بیمار دو هفته قبل از لیزردرمانی از مصرف كرم‌ها و داروهایی كه باعث التهاب می‌شوند و نیز برنزه شدن، خودداری كند.

منبع : روزنامه تهران امروز