پارتیزان‌های قاره سیاه

قتل عام در سومالی به وسیله نیرو های اتیوپی با حمایت آمریكا، سبب گروه بندی جدیدی علیه متجاوزان اتیوپیایی و دولتی كه در ژانویه گذشته در آنجا منصوب كرده اند، شده است. حمله هایی كه از ۲۷ مارس شروع شد، در ۴ روز باعث كشته شدن ۱۰۰۰ شهروند غیرنظامی در موگادیشو (پایتخت سومالی) شد.
نیرو های اتیوپی با پشتیبانی متحد خود، دولت انتقالی سومالی TGF، تانك، هلیكوپتر، كشتی جنگی و رسته توپخانه را برای تخریب حدود ۴ مایل مربع از خانه های اطراف شهر كه ساكنان آن از طرفداران میلیشیای مخالف این تهاجم بودند، به كار گرفتند. ۱۰ هزار نفر از ساكنان موگادیشو پس از این حمله از محل زندگی خود گریختند. این تعداد غیر از ۱۰۰ هزار نفری است كه از فوریه مجبور به فرار از محل زندگی خود شده اند. دراین حال، پزشكان بدون مرز بیشترین شیوع بیماری وبا را در سومالی در ۱۵ سال گذشته گزارش كرده اند. مقامات سازمان ملل نیز در باره وقوع یك فاجعه انسانی در مورد مردمی كه در داخل كشور آواره می شوند، هشدار داده اند. شمار این افراد اكنون به نیم میلیون نفر رسیده است.
TGF كه رهبری آن متمایل به هواداری از فرقه درود(Darod) است، پیش از این پاكسازی فرقه ای، دچار انشعاب شده بود، ولی این قتل عام منجر به این شد كه عده زیادی به حسین عیدید، معاون نخست وزیر كه یكی از افراد مورد توجه این فرقه است، پشت كنند. عیدید در ۱۸ آوریل همراه با شریف شیخ احمد، رهبر جناح میانه رو اتحادیه محاكم شرعی، بیانیه مشتركی را علیه اشغال، صادر كرده است.
گروه اتحادیه محاكم شرعی UIC در ژانویه و پس از تهاجم نیرو های اتیوپی به كناررانده شد. شریف حسن شیخ آدن، سخنگوی قبلی دولت انتقالی TGF، هم به این بیانیه پیوسته است كه دعوت مشتركی را از جبهه سومالی برای بیرون راندن نیرو های اتیوپی به عمل می آورد. بر خلاف عیدید، آدن همیشه مخالف تهاجم بود و طرفدار گفت و گو با میانه رو های اتحادیه محاكم شرعی و به همین دلیل هم بود كه رئیس جمهور دولت انتقالی منصوب آمریكا، عبدالله یوسف، او را در ژانویه تنزل مقام داد.
حسین عیدید عضو فرقه هاوای است كه بر موگادیشو حاكم است. او فرزند محمد فرح عیدید است كه از سال ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۴ یعنی سال های اشغال سومالی به وسیله سازمان ملل به رهبری آمریكا، موگادیشو را پاتوق خود قرار داده بود. حسین عیدید كه در ایالات متحده درس خوانده، در دهه ۱۹۹۰ به عنوان یك تفنگدار دریایی به سومالی رفت و در آنجا ماند و یك جنگ سالار شد و مانند پدرش با تبدیل جنگل های اقاقیای سومالی به زغال و صادر كردن آن ثروتمند شد. در كشوری كه از سال ۱۹۹۱ یعنی پس از سقوط زیادباره، دیكتاتور مورد حمایت آمریكا، دارای یك حكومت مركزی نبود، او خود را یك دوست قدرتمند آمریكا معرفی می كرد.
پس از حملات ۱۱ سپتامبر آمریكا، عیدید خبرچین سیا در « جنگ با ترور» شد و مسئول بعضی از ادعاهای اثبات نشده ای در مورد این شایعه كه اتحادیه محاكم شرعی UIC به مهره های اصلی القاعده پناه داده است. اتهام رخنه القاعده در سومالی، تبلیغاتی بود برای پوشش دادن به انتصاب TFG به وسیله اتیوپی و حامیان آمریكایی آن.
گزارش سازمان عفو بین الملل حاكی است كه بیش از ۸۰ زن و مرد و كودك سومالیایی با مظنون بودن به ترور و بدون هیچ اتهامی هنوز در بازداشت و در زندان های مخفی اتیوپی به سر می برند. آنها به وسیله نیروی امنیتی مرزی كنیا كه در ایالات متحده تعلیم دیده اند، در ژانویه و فوریه ۲۰۰۷ دستگیر شده اند. این افراد از ناحیه ای كه تانك های اتیوپی در حال پیشرفت بودند و نیروی هوایی آمریكا برای كشتن رهبران فرضی القاعده مشغول بمباران محل، در حال فرار بودند. طبق گزارش آژانس آلس فام ۷۰ گله دار سومالیایی در این حمله هوایی كشته شدند.
عیدید به رغم گذشته پر فراز و نشیبش، همراه با دو متحد ضد اتیوپی خود از TFG ریشه های عمیق تری در بخش جنوبی پایتخت دارد. این سه نفر می توانند نماینده سیمای دولت آینده سومالی باشند. اگر چنین چیزی عملی شود، كودتایی خواهد بود به نفع ایسایاس افوركی (Isaias Afverki) كه واسطه ای بود برای این متحدان جدید در اتیوپی و مجری اعلام این اتحاد در اسمره، پایتخت اریتره. درست چند هفته پیش این طور به نظر می رسید كه اتیوپی و ایالات متحده در انتصاب یك دولت سومالیایی طرفدار خود موفق می شوند.
اكنون ایسایاس می تواند به جایی برسد كه خود دولت ساز باشد. اریتره یك استان جدا شده از اتیوپی بود كه اكنون رقیب منطقه ای آن است. مشاجره مرزی طولانی میان اریتره و اتیوپی منجر به جنگ میان آنها در سال ۱۹۹۸ شد. حكومت اریتره یك حزبی است، با ظاهری ضد امپریالیستی؛ سیمایی كه از روز های انقلابی بودن برایش باقی مانده است. آن وقتی كه اتحاد شوروی متحد منجستو آیله ماریان در اتیوپی بود، اریتره را ایالات متحده حمایت می كرد. اریتره از آن زمان از واشینگتن روی گردان شد كه دولت آمریكا از ادعا های مرزی اتیوپی حمایت كرد. در دو هفته گذشته، معاون وزارت خارجه آمریكا در امور آفریقا، جندایی فریزر، با اتهام حمایت از ترور، ناسزاهایی را نثار ایسایاس كرده است.
اگرچه اریتره یك دولت غیرمذهبی و كشوری دارای مذاهب گوناگون است، ولی پیوندهایی با نهضت اتحادیه محاكم اسلامی داشته است؛ بخشی به دلیل این كه در جنوب، اتیوپی را از مرز اریتره دور نگاه دارد. اگرچه حضور آدن و عیدید در اسمره نقش اریتره را تغییر می دهد، توانمندی آن را در منطقه افزایش می بخشد و هزینه را برای آمریكا اگر به موضع خصمانه خود ادامه دهد، بالا می برد.
در شرایط دیگری امكان داشت بوش بخواهد این برخورد ها را به یك جنگ منطقه ای تبدیل كند ولی چنین اقدامی از طرف آمریكا به دلایل مختلف در حال حاضر نامحتمل است. یكی درگیری بیش از حد در عراق و افغانستان و همچنین به این دلیل كه موگادیشو هنوز صحنه كارزار است و در وضعی قرار دارد كه تنها در یكی دو هفته گذشته ۱۳۰ سومالیایی كشته شده اند و در ضمن نیرو های مهاجم اتیوپیایی نمی توانند روی اعضای اتحادیه آفریقا حساب كنند تا آنها را نجات دهند. تاكنون تنها اوگاندا، متحد نزدیك آمریكا، نیروهای خود را به محل فرستاده است.
آمریكا ممكن است امیدوار باشد كه قراردادی با ظاهری نجات بخش ترتیب دهد كه به وسیله آن اتیوپی بتواند قبل از عقب نشینی، ادعای پیروزی كند. این امر گمراه كننده است كه آمریكا حمایت خود را از یك دولت سومالیایی اعلام كند كه شامل به اصطلاح اسلام گرایان میانه رو است و ظاهراً اتحادیه محاكم شرعی را محدود خواهد كرد.
به نظر می رسد كه بعضی ها در دولت آمریكا موافق چنین مسیری باشند ولی به نظر می رسد رسیدن به انشعاب میان دو جناح اتحادیه محاكم ناممكن باشد، چون آنها در روز های اخیر علیه اتیوپی و TGF متحد شده اند. احتمال ادامه برخورد ها زیاد است. اتیوپی ها نمی توانند به سادگی عقب نشینی كنند، زیرا دولت عبدالله یوسف كه آنها از آن طرفداری می كنند، ممكن است بدون حمایت آنها از هم بپاشد. ولی اگر تجدید سازمان اتحاد نیرو های سومالی سر بگیرد شرایط به بن بست نخواهد انجامید. اوضاع دارد به ضرر آمریكا و اتیوپی پیش می رود، حتی اگر مهاجمان كارت های بیشتری برای بازی داشته باشند، به نظر می رسد كه مهاجمان دست بازنده را خوانده باشند.

منبع: دیسیدنت وویس
نوشته: دیوید وید هاوس
ترجمه: پوراندخت مجلسی

منبع : روزنامه ایران