سابقه سکونت در مازندران

در مورد سكونت،زندگی وتمدن در مازندران،از بررسیهایی كه از غارهای كمربند و هوتو(در بهشهر)به عمل آمده، معلوم می شود كه شرایط زندگی انسانهای دوره پارینه سنگی میانه و پارینه سنگی جدید در این استان نیز نظیر دیگر مناطق فلات ایران بوده است.
از این آثار چنین بر می آید كه در این ادوار در كوهپایه ها و دامنه های شمالی البرز،هر جا كه آب و هوا مساعد تر بوده،انسانهای اولیه به شكار و گردآوری خوراك می پرداختند و برای اینكه از امنیت و آرامش بیشتری برخوردار باشند،در غارهای مذكور(از جمله غاری كه در كنار جاده نكا-بهشهر در جنوب غربی روستای كُلت در اثر خاك برداری در سال ۱۳۶۹ كشف شده) به سر می برده اند،
وجود آثار دوره نو سنگی در شرق مازندران حكایت از تحولات زندگی مردم در این استان را دارد.
از حدود ۱۰۰۰۰ سال پیش،مردم این سرزمین همانند بعضی از انسانهای ساكن فلات ایران،توانسته بودند چارپایان را رام واهلی نمایند.
این تحول موجب دگرگونی در زندگی انسانهای این خطه شده است.به تدریج انسانها در مرحله دامداری به سوی دّره ها و جلگه ها وخاكهای آبرفتی حاصلخیز كشیده شده اند.با آغاز كشاورزی،زندگی به طور كلی دگرگون می شود.رفته رفته با بهتر شدن شرایط زندگی،غذا و مساعد بودن آب و هوا به شمار جمعیت افزوده شد و اولین روستاهای پیش از تاریخ در این خطّه شكل گرفتند.
مازندران فعلی كه از غرب به استان گیلان،از شرق به استان گلستان،از جنوب به رشته كوههای البرز و استانهای سمنان.تهران و قزوین و از شمال به دریای مازندران محدود است.در طول تاریخ،شاهد وقایع و اتفاقات فراوان سیاسی،اجتماعی و فرهنگی بوده است.در اهمیت سر گذشت وقایع تاریخی این استان،كافی است كه گفته شود هیچ یك از مناطق ایران به اندازه این خطّه،شاهد رویدادهای تاریخی نبوده اند.
به همین سبب است كه نویسندگان و مورخان ایرانی و خارجی،فراز و نشیب های تاریخی این سرزمین را در كتاب هایی به رشته تحریر در آورده اند.از آثار نویسندگان خارجی درباره مازندران،تاریخ مازندران و استرآباد تالیف رابینو،و از آثار نویسندگان ایرانی،تاریخ طبرستان(تبرستان) و رویان و مازندران تالیف میر ظهیرالدین مرعشی،و مازندران از قدیم ترین ایام تا به امروز،نوشته دكتر محمد مشكور را می توان نام برد.
اما اینكه نام مازندران از چه زمانی در این خطّه متداول شد اختلاف نظر وجود دارد.بعضی از مورخان معتقدند از زمان ابن اسفندیار و یاقوت،بجای استرآباد كلمه مازندران بكار برده شده است عده ای هم تاریخ استعمال كلمه مازندران را از قرن چهارم هجری قمری به بعد می دانند.
چشمه عمارت بهشهر این بنا متعلق به دوره صفویه میباشد كه در دو طبقه احداث گردیده و در حال حاضر طبقه همكف و جزری از طبقه دوم باقی مانده است در وسط عمارتِ همكف مظهر چشمه قرار دارد كه آب آن از چهار سمت توسط جویهایی از داخل بنا به خارج آن سرازیر و وارد حوضها و جویهای اطراف آن گردیده و بوسیله نهرهای اصلی به خارج از باغ هدایت می شده است
برج آرامگاهی امامزاده طاهر مطهر این بنای آرامگاهی واقع در روستای هزار خال بخش كجور در شهرستان نوشهر قرار دارد بنایی است چهار ضلعی با كتیبه های آجری و تزئینات كه در سال( ۸۲۹) ه ق به دست ملك كیومرث بن بیستون استندار ساخته شده است قلعه ملك بهمن
این قلعه از قلعه های عظیم البرز میباشد كه در جاده هراز بخش لاریجان و مشرف به قریه شاهان دشت در ۷۵ كیلومتری جنوب آمل قرار دارد این قلعه متعلق به حكام پادوسبان میباشد كه در سال (۴۵ الی ۱۰۰۵) ه ق به رویان نور و كجور و رستمدار حكومت داشته اند بنای قلعه بر روی صخره ای حدود ۲۲۰ متر بالاتر از سطح اراضی شاهاندشت از لاشه سنگهای بزرگ و كوچك و ملات گچ ساخته شده كه بصورت طبقه طبقه و شامل اتاقها و قسمتهای مختلف ساختمانی است آرامگاه سه سید میر حیدر آملی این مكان مدفن ابولقاسم پسر ابولحسن الرویانی است كه در قرن (۶) ه ق وفات یافته است در طی قرون هشتم و نهم هجری قمری سه تن از سادات و عرفا در این محل مدفون گردیدند كه یكی از آنها علامه میر حیدر آملی میباشد كه از متفكران و مشاهیر شیعه بوده است بانی این مكان سید عزالدین بن سید بهاالدین آملی است.

منبع : پایگاه اطلاع رسانی طبرستان