پرخوری بچه‌ها، چاقی بزرگ‌ترها

معضل چاقی به خانواده شما هم سرایت كرده؟ شما هم با هر تكه غذایی كه به دهان می‌برید، دچار عذاب وجدان می‌شوید؟ یا اینكه به خاطر فرزند چاق‌تان نگرانید و نمی‌دانید چطور می‌توان وزنش را به حد ایده آل نزدیك كرد؟ نگران نباشید؛ شما تنها نیستید!
روزگاری چاقی در جامعه جایگاه خاصی داشت و افراد چاق بیشتر مورد احترام بودند. در آن زمان چاقی نشانه‌ای از قدرت، سلامت، رفاه و منزلت بود و لاغری نمادی از فقر و بیسوادی. مادرهایی كه بچه‌های چاق تری داشتند مورد تشویق قرار می‌گرفتند و تصور بر آن بود كه آنها توجه خاصی به فرزندان‌شان دارند. در عوض اگر كودكی كمی‌لاغر به نظر می‌رسید مادرش مورد سرزنش قرار می‌گرفت كه چرا به كودكش توجه نمی‌كند و او را به حال خود رها كرده است.
● یك خبر داغ درباره بچه‌های چاق
این گفته را قبول دارید كه در خانواده‌های بچه‌دار هر هفته حداقل یك بار پیتزا پپرونی و غذاهای مملو از اسیدهای چرب اشباع مصرف می‌شود! جالب است بدانید كه این موضوع نتیجه مقایسه‌ای است كه میان خانواده‌های بچه‌دار و خانواده بدون فرزند در مطالعه‌ای علمی‌به اثبات رسیده است. در این مطالعه دیده شده است گاهی مواقع چاقی والدین به دلیل حضور بچه‌ها در خانواده‌هاست البته به دلیل نوع غذایی كه می‌خورند.
در این مطالعه كه روی ۶ هزار و ۶۰۰ فرد بزرگسال به انجام رسیده است دیده شده بزرگسالانی كه با بچه‌ها زندگی می‌كنند دارای عادات غذایی بسیار متفاوتی هستند كه دلایل بسیاری نیز برای این موضوع وجود دارد. جالب اینجاست كه در این خانواده‌ها، اعضا بیشتر بستنی، اسنك‌های شور مثل پفك و غذاهایی مثل پیتزا می‌خورند و تقریبا رژیم غذایی آنها روزانه حداقل ۹/۴ گرم چربی را بیش از اندازه وارد رژیم غذایی شان می‌كند كه از این مقدار چربی ۷/۱ گرم آن مربوط به اسید‌های چرب اشباع است كه با بروز بیماری‌های قلبی ارتباط مستقیم دارند. به علاوه بچه‌های این خانواده‌ها به شدت تحت تاثیر تبلیغات مواد غذایی هستند و تقریبا هر غذای خوش آب و رنگی كه به چشم‌شان بخورد، مادر و پدر را وادار می‌كنند تا آن را بخرند تا از مزه آنها كمی ‌بچشند و سپس والدین مجبورند كه بقیه آن را میل كنند، هر چند برای اضافه وزن آنها نامناسب باشد. یكی دیگر از نتایج این مطالعه آن است كه به طور معمول غذاها با علاقه بچه‌ها در خانه تهیه می‌شوند و والدین باید آنها را بپذیرند؛ غذاهایی مثل‌هات داگ و ماكارونی. در ضمن بچه‌ها عاشق كیك، بیسكوییت و انواع شكلات هستند كه از نظر والدین هم بسیار خوشمزه است اما برایشان چاقی را به همراه دارد.
● پول توجیبی و چاقی
بسیاری از بچه‌ها دور از چشم والدین شان به سراغ یخچال می‌روند و هر غذایی كه به نظرشان خوشمزه می‌رسد، تمام می‌كنند. آنها در برابر شكلات، شیرینی، پیتزا و... غیرقابل كنترل هستند و هر روز نیز بر وزن‌شان افزوده می‌شود. هر روز تمامی‌پولی را كه از والدین‌شان می‌گیرند در سوپر ماركت‌ها خرج می‌كنند و سعی دارند تا جدیدترین شكلات‌ها را امتحان كنند و به دوستان‌شان نیز پیشنهاد می‌دهند. والدین این بچه‌ها نیز فقط می‌توانند نگران كودك‌شان باشند. زیرا به گفته خودشان، <دل‌شان نمی‌آید غذایی را كه كودك‌شان از آن لذت می‌برد از دستش بگیرند> اما آیا این واقعیت به صلاح بچه‌هاست؟
دكتر مسعود كیمیاگر، متخصص تغذیه و استاد دانشگاه در این باره می‌گوید: <پدر و مادر و حتی اطرافیانی مانند پدربزرگ، خاله و دایی نیز در چاق شدن بچه‌ها بسیار دخیل هستند. به این ترتیب كه با گرفتن خوراكی‌های رنگارنگ مانند انواع شكلات و شیرینی‌ها، آنها را به خوردن این تنقلات عادت داده و زمینه را برای چاق شدن آنها فراهم می‌آورند. پس می‌بینید كه چطور والدین بر چاقی بچه‌ها و بچه‌ها بر چاقی والدین شان اثر می‌گذارند.>
● تولد عادت ‌های غذایی نامناسب
به طور كلی بچه‌هایی كه هر روز از مواد غذایی مخصوص بچه‌ها می‌خورند، در معرض خطر قرار دارند. اما این غذاها از چه موادی تشكیل شده اند؟
مطالعات نشان داده‌اند، در غذای بچه‌ها نمك و یا شكر به میزان بیشتری در مقایسه با غذاهایی كه برای بزرگسالان تهیه می‌شود به كار می‌رود و همین مزه خاص علاقه بچه‌ها را برانگیخته و آنها را به سوی پرخوری سوق می‌دهد. محققان معتقدند كه مصرف دایم این گروه از مواد غذایی احتمال بروز دیابت، پوسیدگی دندان‌ها و انواع سرطان‌ها را در این گروه سنی بالا می‌برد و حتی در دوران بزرگسالی شان نیز تاثیرگذار است. به علاوه محققان عقیده دارند بیشتر بچه‌ها كمتر از میوه و به خصوص سبزی استفاده می‌كنند در حالی كه غذاهای پرچرب و پرنمك طرفداران بیشتری در این گروه سنی دارند.
محققان می‌افزایند این نوع رژیم غذایی سلامت كودكان را به خطر انداخته و حتی زمینه ساز بروز بیماری‌های قلبی در آنها است. دكتر كیمیاگر در این زمینه می‌گوید: <مثل والدین به دروازه‌بان‌های خانه می‌ماند كه نوع غذایی كه وارد خانه می‌شود تحت تأثیر سلیقه و عادت غذایی آنهاست. به این ترتیب كه وقتی پدر و مادری دایما شكلات می‌خرند و در میز اتاق نشیمن‌شان همیشه این دسته از تنقلات وجود دارد چطور می‌توان انتظار داشت كه در این خانواده فرد چاقی حضور نداشته باشد.> وی در ادامه می‌افزاید: <خانواده‌هایی كه عادت دارند از غذاهای چرب و پرنمك استفاده كنند ذایقه فرزندان‌شان نیز از این امر تبعیت كرده و به این ترتیب زمینه‌های چاقی فراهم می‌شود.> به گفته این متخصص تغذیه، اثر والدین بر چاقی بچه‌ها خیلی بیشتر از تاثیر عادات غذایی بچه‌ها بر والدین‌شان است.
دكتر كیمیاگر در زمینه اثر عادات غذایی می‌گوید: <در قدیم تصور بر آن بود كه وراثت نقش اساسی را در بروز چاقی ایفا می‌كند اما بعدها متوجه شدند كه وجود عادات نادرست تغذیه ای نیز در بروز این امر دخالت دارد. در نتیجه تاكید بیشتر بر این موضوع وجود داشت اما با بررسی دیگری دیده شد وقتی بچه‌ها از پدر و مادر خود جدا هم می‌شوند این زمینه‌های چاقی در آنها باز هم وجود دارد. پس نتیجه گرفته شد كه هم وراثت و هم نوع عادات غذایی در بروز چاقی چه در بچه‌ها و چه در والدین‌شان تأثیرگذارند.>
محققان عقیده دارند كه بچه‌ها تا سن دو سالگی نسبت به مزه غذاها بی تفاوت هستند و عادت دادن آنها به هر نوع غذایی در سنین بالاتر نیز در آنها ادامه پیدا می‌كند. این محققان می‌افزایند اگر بچه‌ها ببینند والدین آنها غذایی خاص را نمی‌خورند، آنها نیز الگو گرفته و از آن غذا متنفر می‌شوند و به زور نیز نمی‌توان به آنها، آن غذا را داد. آنها عقیده دارند بچه‌ها در این سنین بیشتر از سیب‌زمینی، غلات، بیسكوییت، كیك و چیپس استفاده می‌كنند كه سلامت‌شان را با مخاطره رو به رو می‌كند. آنها معتقدند باید بچه‌ها را به خوردن سبزی‌ها و میوه‌ها تشویق كرد. حتی دیده شده است خانواده‌هایی كه عادت دارند صبح زود صبحانه شان را به همراه هم میل كنند كمتر به بیماری مبتلا می‌شوند.

‌ سارا حسنلو

منبع : روزنامه سلامت