خداحافظی با چربی دور شکم

بالارفتن وزن در میانسالی به علت تجمع بافت چربی در بدن به‌وجود می‌آید. اضافه شدن بافت چربی به جز اثرات مكانیكی ناشی از بالارفتن وزن، سوخت و ساز بدن شما را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این میان چربی‌های دور شكم بیش از همه ممكن است سلامت شما را به خطر بیندازند. حتی اگر اضافه وزن هم نداشته باشید، باز هم چربی دور شكم می‌تواند بسیار خطرناك باشد.
خانم‌ها همین كه پا به سنین میانی به ویژه یائسگی می‌گذارند، با سرعتی به مراتب بیشتر از مردان چربی می‌آورند. این چربی‌ها، بیشتر در بخش‌های فوقانی تنه و به خصوص اطراف باسن و ران‌ها جمع می‌شود. در این میان، بافت چربی اطراف شكم، بسیار مایه نگرانی است.
● چربی‌ها در كجاها انباشته می‌شوند؟
به طوركلی، چربی‌های بدن یا احشایی (مانند چربی اطراف اعضای داخل شكم) و یا زیرجلدی هستند (مانند چربی بین پوست و لایه خارجی عضلات دیواره شكم.) چربی‌ها در اندام‌های تحتانی، زیرجلدی ولی در قسمت‌های بالاتر بدن، عمدتا احشایی‌اند. تحقیقات فراوانی رابطه نزدیك بین تجمع چربی‌‌های احشایی و مقاومت به انسولین را (كه بیانگر وجود یا استعداد ابتلا به بیماری دیابت نوع ۲ است) نشان داده‌اند اما قضیه به همین جا ختم نمی‌شود.
● همه بدن در خطر است
چربی‌های داخلی یا احشایی با برخی از بیماری‌های نادرتر مانند سرطان پستان نیز رابطه دارند و ممكن است باعث ایجاد سنگ‌های كیسه صفراوی و التهاب آن شوند و عمل جراحی كیسه صفرا را ضروری كنند. بیماری‌های دیگری نیز وجود دارند كه با تجمع چربی در شكم مربوطند از جمله بیماری تجمع چربی در دیواره عروق (تصلب شرایین) و تا حدی سرطان روده بزرگ كه هر دو رابطه كم و بیش مستقیمی با انباشته شدن چربی‌ها در اطراف شكم دارند. رابطه‌ای نیز بین این انباشته شدن و فشار خون بالا دیده شده است و بالاخره جالب است بدانید كه در تحقیقی كه در سال ۲۰۰۵ در میان افراد بزرگسال در چین صورت گرفت، كم‌حافظگی و مشكل در صحبت‌كردن، در كسانی كه دور كمرشان بیشتر از حد طبیعی بود، بیشتر از دیگران (حتی مبتلایان به بیماری دیابت) یافت شد.
● و اما خبرهای خوب
خوب چه باید كرد؟ یك راه خیلی ساده برای مبارزه با افزایش قطر دور شكم و چاقی به طور كلی فعالیت‌های ورزشی منظم و با شدت متوسط است. روزانه لااقل ۳۰ دقیقه (شاید هم بهتر باشد تا ۶۰ دقیقه) ورزش كنید. یك تحقیق جدید نشان داد كه در كسانی كه هفته‌ای ۲۰ كیلومتر با سرعت متوسط پیاده‌روی می‌كردند، پس از شش ماه دیگر چربی‌های احشایی افزایش پیدا نكردند و با هفته‌ای ۳۵ كیلومتر پیاده‌روی، هم چربی‌های احشایی و هم زیرجلدی به طور بارزی رو به كاهش گذاشتند.ورزش‌های قدرتی هم تاثیر مفیدی از لحاظ كاهش چربی‌های احشایی دارند. در یك بررسی، یك ساعت وزنه‌برداری، تنها دو بار هفته توانست به مقدار زیاد از كل چربی‌های انباشته در بافت‌های بدن بكاهد. اما یادتان باشد كه ورزش‌های ثابت مانند ورزش‌های شكم می‌توانند عضلات شكم را تقویت كنند ولی از چربی‌های احشایی نمی‌كاهند.
● تغذیه هم مهم است
رژیم غذایی نیز در كاهش چربی‌های شكم مهم است. به حجم غذای خود توجه كنید، از مواد كربوهیدراتی مركب (میوه، سبزی‌ و نان‌های سبوس‌دار مانند نان سنگك) بیشتر استفاده كنید به ویژه از نوشابه‌های گازدار و آب‌میوه‌های سرشار از قند پرهیز كنید. استفاده از روغن‌های مایع به جای روغن جامد نیز كمك‌كننده است ولی رژیم‌های سفت وسخت را توصیه نمی‌كنیم چرا كه ممكن است نتیجه معكوس به بار آورند. رژیم‌های سخت ممكن است بدن را به وضعیت گرسنگی مداوم سوق دهند و از سرعت سوخت و ساز بدن بكاهند و در نتیجه باعث شوند چربی‌ها با سرعت، شدت و و حدت بیشتری تشكیل و انباشته شوند.
● هورمون‌ها هم تاثیر دارند
از آنجا كه سطح هورمون‌های جنسی مردانه با بالاتر رفتن سن، رو به كاهش می‌گذارد برخی انباشته شدن چربی‌ها در اطراف شكم را بی‌ارتباط با آن نمی‌دانند. برخی سطح این هورمون در بدن انسان و حیوانات را با طول عمر آنها نیز ارتباط داده‌اند ولی پژوهش‌های علمی هنوز نتوانسته‌اند این موضوع را به اثبات برسانند. هم‌اكنون دانشمندان در پی یافتن راه‌های دیگر و موثرتری برای مبارزه با انباشته شدن چربی‌ها در بدن هستند و احتمالا خبرهای بهتری نیز در راه است.

دكتر عبدالوهاب فخریاسری

منبع : روزنامه سلامت