یک وب سایت خوب و مطلوب

بروشور سایت ها یك بار بر روی اینترنت می آیند و بعد هم همیشه بی تغییر می مانند. بحث ما این نوع سایت ها نیست و اصلا تا عمر داریم به كسی توصیه نمی كنیم كه چنین سایت هایی بسازد.
بحث ما سایت هایی هستند كه باید مدام با مطالب تازه به روز شوند؛ كاربران را وابسته به خود سازند و به گونه ای عمل كنند كه این كاربران باشند كه در اثر ندیدن سایت هایی از این دست دچار ضرر شوند. اما حالا نوبت نكته هایی است كه باید طرح كنیم. برخی از وب سایتها به خصوص وب سایتها شركتها؛ موسسات و گاهی مراكز كامپیوتری و حتی اینترنتی آنقدر ثابت هستند و به روزرسانی نمی شوند كه می توان آنها را به بروشور توصیف كرد.
۱) نكته اول: عرصه های زمان و مكان
روزگاری بود كه سرعت حرف اول روزنامه ها بود. این حرف اول، بعدها به خبرگزاری ها منتقل شد و دیری نپایید كه تلویزیون های ماهواره ای به جای خبرگزاری ها تكیه زدند. اما اكنون عرصه های زمان و مكان هر دو در كنترل فضای سایبر است .
۲) نكته دوم: مفهوم تازه ای بنام شبكه وند
در اینترنت، مفهوم شهروند جای خود را به مفهوم تازه ای بنام شبكه وند داده و این امربه این معنا است كه جغرافیای مخاطب برای هر كه سایت دارد یك جغرافیای جهانی است؛ مگر اینكه این نكته را نداند و دوباره در حد جغرافیای محلی باقی بماند و به اصطلاح به جای شبكه وندان؛ باز هم همان شهروندان را هدف بگیرد.
۳) نكته سوم: روزگار پس از گوتنبرگ
مارك فدرمن كه یك اندیشمند برجسته عرصه صنعت تكنولوژی های بسیار پیشرفته و مسوول پروژه مطالعات مدیریت مك لوهان است در یك مقاله می نویسد: وقتی گوتنبرگ حروف متحرك چاپ را ساخت، دركنار سایر پیامدها، شاهد دو پیامد عمده بودیم. اول با توزیع انبوه كتاب های چاپ شده، ایده ها و نظرات همه توانستند بدون نیاز به حركت خود فرد، در جهات مختلف حركت كنند ومسافت های طولانی را بپیمایند و دوم، ظرفیت تولید مطالب چاپی بلافاصله از قدرت نویسندگان برای تولید محتوا پیشی گرفت، حالا فناوری های الكترونیك ابتدا تلویزیون و بعد اینترنت باعث دور بعدی تسریع در تولید محتوا شده اند.
آنها نه تنها ساز وكارهای توزیع در سطح جهانی را دارند بلكه نسبت به چاپ، از ظرفیتی چند برابر برای تولید محتوا هم برخور دارند. اكنون براساس فهم از تاریخ ارتباطات، باید در انتظار دو رخداد باشیم: اول اینكه تعداد نویسندگان و پدیدآورندگان محتوا و نیز حجم محتوا باید افزایش یابد و دوم باید در انتظار زبان مشتركی باشیم كه با حوزه جغرافیایی توزیع محتوا همخوان باشد .
اگر ما زمانی مصرف كنندگان منفعل، رام و بی اراده محتوا بودیم، حالا با استفاده از فناوری های الكترونیك، به تولیدكنندگان فعال و پركار محتوا تبدیل شده ایم. در این جنبه باز هم برای دست اندركاران صنعت چاپ فرصت های بی شماری نهفته است؛ اگر درك خود را از فضای اینترنت و استفاده از امكانات آن توسعه بخشند.
۴) نكته چهارم: بی واسطه گی و تعامل در اینترنت
بین چاپكار و سفارش دهنده واسطه وجود ندارد. انگار مشتری در چاپخانه است؛ چیزی شبیه به ارتباط چهره به چهره است. هردو طرف، پیوسته و آنلاین به هم دسترسی دارند و امكان پس فرست یا همان نظردهی بطور لحظه به لحظه برای مشتری موجود است.
تعاملی بودن اینترنت یعنی اینكه همان طور كه یك مسیر اطلاعات از چاپخانه شروع می شود، مسیر دیگری هم برای مشتری هست تا نظرات خودش را برای چاپخانه ارسال كند. سایت تعاملی از همه امكانات تعاملی - كه مثلا امكان ارسال ایمیل یكی از ساده ترین شكل های آن است برخوردارند. برنامه ریزی برای بدنه كوه یخ: تصور كنید كه تماشای هر سایتی؛ تماشای یك كوه یخ است در یك اقیانوس. یعنی شما دارید نوك كوه را می بینید؛ بقیه اش زیر آب است. اما حالا آنچه كه در زیر آب است:
▪ هدف شما از داشتن سایت چیست؟
▪ مخاطب یا مخاطبان شما چه كسانی هستند؟
▪ از چه نوع میله یا از چه نوع ابزاری برای گردش در سایت (navigation tools) می خواهید استفاده كنید؟
▪ از چه میزان تصویر می خواهید استفاده كنید؟
▪ از چه زبان هایی می خواهید استفاده كنید (یك زبانه یا چند زبانه)
▪ چه ویژگی هایی را از سایت های دیگر دوست دارید؟ این موارد را باید مو به مو برای برنامه نویسان و طراحان سایت خود مطرح كنید. و اما كارهایی كه نباید انجام داد: هنوز داریم برای بدنه كوه یخ برنامه ریزی می كنیم.این كارها را نكنید و به طراح سایت هم بگویید از این موارد پرهیز كند.
▪ از ارسال متن های چشمك زن یا در حال حركت و فایل های تصویری متحرك (Animated GIFs) بر روی سایت خودداری كنید. از پنجره های كوچكی كه بر روی صفحات ظاهر می شوند و ما به آنها pop-up می گوییم استفاده نكنید.
▪ از اول تصمیم بگیرید كه صفحات را بی خود شلوغ نكنید نباید هرچه را كه داریم روی سایت بریزیم.
▪ حتی المقدور از اجرای اتوماتیك موسیقی بر روی سایت بپرهیزید. اشتباه نكنید! جای ما روی نوك كوه یخ نیست آنجا فقط جای محتوای سایت (content) و عكس هاست (ان هم فقط عكس های كم حجم) .
▪ اطلاعات مربوط به تماس با شما (contact info) باید در جای مناسب صفحه باشد و نیز لینك های مربوط به اطلاعات مرتبط با خودتان.
▪ كاری كنید كه كاربران شما بتوانند در هر صفحه ای از سایت كه هستند با یك كلیك به صفحه اول سایت (home page) بازگردند.
▪ سعی كنید میله یا ابزارهای گردش در سایت را در همه صفحات سایت داشته باشید. این مساله یك نكته بسیار مهم است. گردش ساده در سایت یعنی درك ساده و دسترسی ساده به اطلاعات.
▪ اما اكسیر جاودانه سایت ها كه همان لینك ها هستند: تا می توانید لینك بدهید؛ هر لینكی حكم یك پانویس را دارد برای آنچه كه كاربر می خواند. اما بهتر است علت لینك دادن ها را هم برای كاربران خود مشخص كنید. یادتان باشد لینك ها آبی رنگ باشند و یا زیرشان خط باشد.
▪ لینك ها را همیشه تست كنید. بعضی ها خیلی بی خیال هستند و ممكن است مطلب یا مطالبی را كه شما به آنها لینك داده اید اصلا حذف كرده باشند. البته چون قرار نیست خیلی فنی و ریز شویم؛ فقط یك یادآوری می كنیم كه هستند نرم افزارهایی كه كارشان همین چك كردن لینك های خارجی است و به اصطلاح یافتن لینك های مرده (link checkers) .

منبع : روزنامه ابرار