کشاورزی کشور فرانسه و اردن

● كشور فرانسه
فرانسه با جمعیتی بیش از ۶۲ میلیون نفر در غرب قاره سبز ضمن صدر نشینی رده بندی كشاورزی اتحادیه اروپا، دومین قطب كشاورزی جهان نیز محسوب می شود. بخش كشاورزی با كارنامه ای درخشان، نقشی حیاتی و اثر گذار در ساختار اقتصادی فرانسه ایفا می كند. توسعه فراگیر صنعت كشاورزی در این كشور ضرورتی اجتناب ناپذیر است كه با حمایت همه جانبه دولت، مجلس و مردم تداوم می یابد.
به طور كلی رویكردهای اقتصادی فرانسه نیز همواره مبتنی بر ارتقای توانمندی كشاورزی در چارچوب جانبداری كامل از حقوق كشاورزان است.
جالب آن كه در دهه های اخیر با وجود رویارویی این كشور با چالش های توسعه یافتگی، كماكان اراده و انسجام ملی برای افزایش سودآوری و رقابت پذیری صنعت كشاورزی مشوق سیاست های توسعه ای دولتمردان بوده است.
از سوی دیگر دولت فرانسه در موضعی هماهنگ با اتحادیه اروپا فرایند پر شتاب خصوصی سازی و توسعه بازار آزاد را تحقق می بخشد لیكن همچنان حمایت های تعرفه ای و پرداخت یارانه به كشاورزان را در دستور كار خود دارد.
با این اوصاف كشاورزی در فرانسه مزیتی نسبی قلمداد می شود و۳۵ درصد از بهترین اراضی حاصلخیز اتحادیه اروپا در این كشور قرار دارد. ویژگی های كم نظیر زیست بومی، تنوع آب و هوایی، نیروی كار ماهر و منابع طبیعی غنی بستر بسیار مناسبی را برای رونق صنایع كشاورزی، جنگل وشیلات فراهم كرده است. گفتنی است ۴‎/۱ درصد از نیروی كار این كشور در بخش كشاورزی اشتغال دارند و سهم كشاورزی در تولید ناخالص داخلی ۲ درصد برآورد می شود.
البته ناگفته نماند اهداف توسعه روستایی نیز در همسویی با رشد كشاورزی كشور در قالب سازماندهی اتحادیه ها و تشكل های ویژه و با ارائه تسهیلات و اعتبارات مورد نیاز عینیت می یابد.
فرانسه در تولید بسیاری از محصولات كشاورزی منجمله گندم، جو، ذرت، میوه، سبزی، گوشت، نیشكر و فرآورده های لبنی عملكرد بسیار ممتازی دارد و بهره گیری بهینه از ساز و كارهای هدفمند بازاریابی و ابزارهای تبلیغاتی حضور فعال و مشاركت مؤثر بخش كشاورزی و صنایع غذایی در بازارهای بین المللی را رقم زده است.
در حال حاضر میانگین تولید غله در فرانسه ۵۹ میلیون تن، گوشت ۶ میلیون تن، میوه و سبزی ۱۸ میلیون تن، نیشكر ۲۹ میلیون تن، حبوبات ۲ میلیون تن و دانه های روغنی نیز ۲ میلیون تن است. حجم صادرات كشاورزی این كشور ۳۵ میلیارد دلار تخمین زده می شود و واردات آن ۲۶ میلیارد دلار است. آنچه بدیهی است فرانسه با توسل به دانش نوین و فناوری برتر جهان، پیشرفت كشاورزی را در تمامی ابعاد و زوایای آن تجربه می كند اما تداوم مخالفت سرسختانه این كشور با كاربرد گونه های تراریخته می تواند در آینده مشكل آفرین قلمداد شود.
● كشور اردن
اردن كشوری كوچك در شمال غربی عربستان سعودی با ۵‎/۹ میلیون نفر جمعیت است كه جایگاه بخش كشاورزی آن با توجه به اولویت خاص خودكفایی غذایی بسیار ارزشمند ارزیابی می شود. در دهه اخیر همزمان با روند اصلاحات ساختار اقتصادی اردن كه در چارچوب سیاست های صندوق جهانی پول تحقق می یابد، برنامه نوسازی صنعت كشاورزی كشور نیز مورد اهتمام قرار گرفته است.
لزوم تأمین غذای مورد نیاز مردم وگسترش بی رویه واردات محصولات كشاورزی، رویكرد مبتنی بر اهمیت افزایش تولید در محصولات اساسی منجمله غله را تبیین كرده است.
البته ظرفیت های كشاورزی اردن بسیار محدود است و كمبود آب، خاك نامرغوب و مشكلات زیست محیطی نیز كاهش عملكرد آن را تشدید می كند. از سوی دیگر گسترش روند شهرنشینی، گرانی نهاده های كشاورزی و فرصت های شغلی پر رونق در بخش های خدمات نیز موجب گرایش كشاورزان به فعالیت های سودآور و غیرمولد می شود.
گفتنی است هم اكنون ۵ درصد از جمعیت لبنان در بخش كشاورزی اشتغال دارند و سهم آن در تولید ناخالص داخلی ۳‎/۶ درصد است در حالی كه در دهه ۶۰ این رقم بیش از ۴۰ درصد بود. البته تصرف كرانه غربی رود اردن از سوی رژیم اشغالگر قدس نیز تأثیر بسزایی در محدودیت اراضی زراعی این كشور داشت و آن را به ۲‎/۳ درصد از وسعت اردن تقلیل داد.
گفتنی است یكی از برنامه های محوری دولت لبنان، توسعه نظام آبیاری در قالب همكاری های منطقه ای و همچنین بهره گیری از سرمایه خارجی قلمداد می شود و انتظار می رود با شكوفایی فعالیت های كشاورزی و صنایع فرآوری غذایی معضل بیكاری در كشور نیز تا حدودی راهیابی شود. نرخ رشد تولید ناخالص داخلی لبنان در سال میلادی گذشته ۶ درصد بود كه بخش اعظم آن به بخش خدمات اختصاص دارد.
در حال حاضر، با وجود تنگناهای عدیده در بخش كشاورزی، میانگین تولید غله ۸۰ هزار تن، گوشت ۱۲۳ هزار تن، میوه و سبزی ۱‎/۵ میلیون تن و دانه های روغنی ۲۱ هزار تن برآورد می شود. در ضمن ارزش صادرات كشاورزی كشور ۴۱۲ میلیون دلار و واردات آن ۸۳۲ میلیون دلار است.
با این اوصاف، كلیت اقتصادی لبنان شاهد این ادعاست كه در برنامه های نوسازی كشور باید نقشی مؤثر، سازنده و متفاوت با گذشته برای صنعت كشاورزی طراحی شود تا ضمن نقش آفرینی در عرصه رقابت و سودآوری، اهداف خودكفایی غذایی و رهایی از هزینه گزاف واردات نیز تحقق یابد.

منبع : روزنامه ایران