ثروتی که به یغمامی رود

با بحرانی شدن اوضاع سیاسی و امنیتی نیجریه، دیگر مناطق امن زیادی برای کمپانی های نفتی فعال در دلتای نیجریه، که تبدیل به مرکز زلزله صنعت نفت این کشور شده باقی نمانده است. گروه های مسلح در سال گذشته بیش از ۱۵۰ کارگر نفتی را ربوده اند، به خطوط لوله حمله کرده و همچنین در انتقال نفت و گاز اخلال ایجاد کرده اند.
در حال حاضر کمپانی های فعال در منطقه تعداد کارگران خود را کاهش داده اند، استحکامات نیرومندی برای محافظت از آنها ساخته اند و با ماشین های مسلح یا هلیکوپتر کارگران را منتقل می کنند. با افزایش حملات گروه های مسلح شرکت های نفتی اقداماتی را برای محافظت از کارگران خود انجام داده اند. برای مثال یک شرکت تیرهای فلزی به کار رفته در سکوهای نفتی را گریس مالی کرده تا با سد کردن آنها مانع از بالا رفتن حمله کنندگان از دکل های حفاری شود.
نفت تکیه گاه اصلی اقتصاد نیجریه است که ۶۵ درصد از درآمدهای این کشور جنگ زده را تامین می کند. رویدادهای نیجریه که هشتمین کشور بزرگ صادر کننده نفت جهان است بر روی بازار جهانی انرژی تاثیرگذار بوده و سبب بالا رفتن قیمت نفت و به وجود آمدن محدودیت هایی در صادرات نفت این کشور شده است.
جمعه گذشته حمله افراد مسلح به قایقی که کارگران نفتی را به سوی یکی از حوزه های حفاری فراساحل می برد سبب شد که قیمت نفت در بازار جهانی یک دلار و ۵۰ سنت افزایش یابد. این در حالی است که ایالات متحده امریکا روزانه بیش از یک میلیون بشکه نفت مصرفی خود را از نیجریه وارد می کند.
بسیاری از تحلیلگران مسائل سیاسی و اقتصادی هشدار می دهند که تنش ها در نیجریه می تواند حتی سبب متوقف شدن صادرات نفت این کشور ۱۴۰ میلیون نفری شود. در حال حاضر یک چهارم از صادرات نفت نیجریه به دلیل افزایش حملات به سکوهای نفتی متوقف شده که این مساله باعث ضرر ۱۲ بیلیون دلاری این کشور در سال گذشته شده است.
با افزایش حملات به سکوهای نفتی و همچنین ربودن کارگران نفتی تعداد زیادی از شرکت های فعال در منطقه فعالیت خود را متوقف یا حتی این کشور را ترک کرده اند. در همین خصوص «لری جانسون» افسر سابق ارتش امریکا که به تازگی برای افزایش ضریب امنیتی در سایتی که شرکت ایتالیایی Eni در آن فعالیت می کند استخدام شده می گوید؛ «من نمی توانم فکر کنم شرایط بدتر از آنچه که هست شود، حتی اوضاع آنگولا در جریان جنگ داخلی خود به این اندازه بد نبود.»
● گروگانگیری روشی قدیمی
خشونت در دلتای نیجریه چیز جدیدی نیست. «کریس هاینس» مدیر اجرایی شل در این خصوص می گوید؛ در دهه ۱۹۹۰ دزدیدن کارگران نفتی به ندرت اتفاق می افتاد، در آن زمان شما معمولاً می توانستید کارگران ربوده شده را با چند کیسه برنج یا یک گاو آزاد کنید. بر اساس آمار ارائه شده خشونت در نیجریه از ژانویه ۲۰۰۶ به شدت افزایش یافته است.
در همین حال از ابتدای امسال حداقل ۱۸ حمله به تاسیسات نفتی صورت گرفته و در حدود ۷۰ کارگر نفتی نیز دزدیده شده اند که اکثر آنها در نهایت بعد از چند هفته و پرداخت صدها هزار دلار باج آزاد شده اند. شرکت های نفتی خودشان را در وضعیت بغرنجی می بینند که خودشان تا حدودی زمینه آن را به وجود آورده اند.
برای سال ها گروه های حقوق بشر، شرکت های فعال در منطقه را به نادیده گرفتن فساد ارتش و حکومت این کشور متهم می کردند. با وجود تمام مشکلاتی که نفت برای مردم نیجریه به وجود آورده پول حاصل از فروش نفت مزایای بسیار زیادی برای حاکمان این کشور داشته است.
معمولاً ۹۳ درصد از درآمد فروش نفت به دولت نیجریه و ۷ درصد باقی مانده به شرکت ها می رسد. بر اساس مطالعه یی که موسسه ضدفساد Transparency International انجام داده، نیجریه در میان فاسدترین کشورهای جهان است. در این کشور که امید به زندگی در آن ۴۷ سال است نزدیک به ۷۰ درصد جمعیت آن با یک دلار در روز یا کمتر از آن زندگی می کنند.
● ثروتی که به یغما می رود
بنابر اظهارات «مالام نوهو ریبادو» رئیس مبارزه با فساد مالی نیجریه در خلال سال های ۱۹۶۰ الی ۱۹۹۹ بیش از ۳۸۰ میلیارد دلار از درآمدهای نفتی نیجریه دزدیده شده یا هدر داده شده و این در حالی است که ارزش کل نفت تولید نیجریه ۴۰۰ میلیارد دلار بوده است.
در حال حاضر دولت نیجریه به منظور توزیع درآمدهای نفتی ۱۳ درصد از پول ناشی از فروش نفت را به استان های تولیدکننده نفت می پردازد اما هیچ پاسخگویی در خصوص اینکه این پول چگونه مصرف می شود وجود ندارد. بر اساس گزارش اخیر دیده بان حقوق بشر، بیشتر این پول توسط مقامات فاسد محلی دزدیده یا هدر می شود. «کریس آلبین لاکی» از پژوهشگران دیده بان حقوق بشر در این خصوص می گوید؛ کمپانی های نفتی در شرایطی غیرممکن گیر افتاده اند، آنها نمی توانند انتظارات موجود را برآورده کنند و در عین حال دولت نیجریه نیز نمی تواند کاری برای امنیت دلتای نیجریه انجام دهد.
در حال حاضر شرکت های بزرگ بین المللی برای رفع مشکلات خود در این منطقه اقدام به صرف هزینه های بسیار بالا برای ساخت بیمارستان، مدرسه و خیابان برای کارمندان و کارگران خود کرده اند. برای مثال شرکت «شل» گفته که قصد دارد سالانه بیش از ۱۰۰ میلیون دلار برای برنامه های بهداشتی و اجتماعی در دلتای نیجریه هزینه کند. شرکت «اگزون موبیل» نیز قصد دارد امسال ۲۱ میلیون دلار برای پروژه های مشابه هزینه کند.
روسای این شرکت ها چنین می گویند که در نبود خدمات دولتی تنها با چنین برنامه هایی نمی توان صلح را خرید.گزارش روزنامه هرالدتریبیون در شرایطی منتشر می شود که چندی پیش رئیس اتحادیه شرکت های فراساحلی انگلیس از تمامی شرکت های انگلیسی نفت و گاز فعال در نیجریه درخواست کرد تا زمانی که نیجریه اقدامی جدی برای تامین امنیت کارگران این شرکت ها و محافظت از آنها انجام نداده از دلتای نیجر خارج شوند.
«گراهام تران» از مقامات عالی رتبه «آمیکوس» که یکی از اتحادیه های بزرگ شرکت های نفتی و گازی است با اشاره به اینکه نیجریه باید تامین امنیت کارگران شرکت های نفتی فعال در این کشور را تضمین کند می گوید؛ چقدر کارگر دیگر باید ربوده یا کشته شوند تا سایر شرکت های فعال در منطقه پیغام خطر را دریافت کنند؟

ترجمه: ساناز صفری

منبع : روزنامه اعتماد