بیماری‌های روحی رایج

آمارهای رسمی و غیررسمی که در سال های اخیر به مدد گسترش یافتن فعالیت موسسات نظرسنجی و آمار و البته فعال شدن مرکز آمار ایران در زمینه های مختلف به دست رسانه ها و خبرنگاران می رسد که همگی از وجود یک جو غمگین، افسرده و فضای مسموم فکری در بین برخی از مردم خبر می دهند را نمی شود کتمان و انکار کرد.
پایین آمدن آستانه تحمل عمومی که آمار نزاع، درگیری، جنایت، اختلافات خانوادگی و ناهنجاری های اجتماعی را بالا می برند، از جمله عوارض توجه نکردن به سلامت روحی جامعه هستند که به نظر می رسد چه دولتمردان و چه خود مردم، دیگر برای آن اهمیتی قائل نیستند.
توجه نکردن رسانه های گروهی به مناسبت های ملی و مذهبی و اعیاد دینی و بومی شاد که فرصتی برای ایجاد فضای نشاط و تقویت روحیه امید به زندگی در مردم هستند شاید مهم ترین عوامل درگیری های روحی فعلی جامعه باشند. از سوی دیگر استرس کار، دغدغه های اقتصادی و درگیری های حزبی و جناحی صاحبان قدرت که حالا دیگر به درون خانه های مردم کشیده شده نیز مزید بر علت می شوند تا جامعه نتواند طراوت و شادابی حس کند.
ستون «هوای تازه» برای نخستین بار در فضای رسانه یی چند سال اخیر، تصمیم گرفته تا با بهره گیری از همفکری و کمک استادان دانشگاه، روانپزشکان، روانشناسان، مردم شناسان و جامعه شناسان، به بررسی بیماری های روحی رایج در جامعه ایرانی، علل گسترش آنها بپردازد و راه های درمان و نیز برخی از راه حل های پزشکی برای رفع و درمان آنها را مورد بررسی قرار دهد.
روانپزشکان، با وجود تنوع بیماری های روحی و Mental diseaseهایی که در علم پزشکی مورد مطالعه قرار می گیرند، سه نوع بیماری را بیش از هر گونه بیماری دیگر روحی در کشور ما مشاهده کرده اند و از آنها به عنوان رایج ترین ها نام می برند:
۱) افسردگی:
رایج ترین نوع بیماری های روحی است که البته یک شاخه کلی محسوب می شود و به زیرشاخه های مختلفی نیز تقسیم می شود.
از دست رفتن عزیزان، مشاهده صحنه های دلخراش تاثیرگذار، شکست های عاطفی یا جدایی در زندگی مشترک، درگیری های تحصیلی و شغلی و ایجاد درگیری های خانوادگی از جمله عوامل داخلی رایج در ایجاد افسردگی معمولی هستند که می تواند در درازمدت، زمینه ساز بروز بیماری های روحی متنوع دیگری شود.
عوامل بیرونی متعددی هم در این زمینه نقش دارند که با توجه به شرایط هر جامعه، متغیرند. بنا به عقیده روانشناسان، میزان افسردگی در جوامع بسیار توسعه یافته و صنعتی که در آنها اثری از روابط عاطفی میان فردی، چهره به چهره و خانوادگی دیده نمی شود به علاوه جوامع جهان سوم، از هر نقطه دیگری در دنیا بیشتر است.
در این بین کشورهایی که به لحاظ صنعتی، فرهنگی و اقتصادی در یک حد متعادل قرار دارند و بنیان سنتی خانواده نیز همچنان در آنها حفظ می شود و آداب و رسوم باستانی و سنتی خود را به فراموشی نسپرده اند، شادترین مردم محسوب می شوند.
۲) سوءظن:
یکی از خطر ناک ترین و رایج ترین نوع بیمارهای روحی است که متاسفانه آمار مبتلایان به آن نیز در کشور ما، رقم بالایی را نشان می دهد. اثرات مخرب و ویران کننده این بیماری بیش از آنکه متوجه اهالی جامعه باشد، خانواده شخص مبتلا را مورد هدف و آسیب قرار می دهد. برخی از پزشکان، Melancholia قدیمی که مردم در گذشته به آن معتقد بودند را همین شیزوفرنی یا سوءظن تعبیر می کنند که سخت ترین راه های درمان را دارد و ممکن است طی شدن فرآیند و پروسه بهبودی بیمار مبتلا به شیزوفرنی یا مالیخولیا، پس از ۲۰ سال نیز شکست بخورد. در شماره های بعدی، این بیماری را به صورت دقیق تر مورد بررسی قرار می دهیم.
۳) اختلال وسواس اجباری:
با وجود فراگیر بودن این بیماری در میان مردم کشورهای مختلف و مردم برخی از نقاط خاص در کشورمان، اما راه های مرسوم برای درمان آن به وسیله برخی از داروهای شناخته شده و خاص، به ویژه در سنین پایین تر، بسیار آسان تر از درمان سایر بیماری های روحی است.
در سنین زیر ۱۰ سال، گریه های بیش از حد، اختلال غذایی، اختلال خواب، ایجاد مشکل تحصیلی و ناسازگاری خانوادگی نشانه های بروز Obsessive Compulsive Disorder هستند که در سنین نوجوانی، جوانی و بزرگسالی به عود خود می رسند. پروسه درمان اینگونه مبتلایان ممکن است هرگز پایان نیابد و مصرف دارو و قرص برای آنها همیشگی باشد. سعی خواهیم کرد در قسمت های بعدی «هوای تازه» ضمن بررسی دقیق و جزئی هر کدام از این بیماری ها، به راه های درمان پزشکی و مقابله با آنها نیز بپردازیم.

سید ایمانی

منبع : روزنامه اعتماد