سلفی‌های پنهان در طرابلس

تابستان گذشته، هنگامی كه جهان شاهد كوشش اسرائیل برای انهدام حزب الله بود، گروه فتح الاسلام وارد خاك لبنان شد. ولی ظاهراً خطر این گروه از افرادی كه دفتری محقر در اردوگاه نهرالبارد به راه انداخته اند بیش از آن است كه درنگاه اول تصور می شود. اعضای این گروه علاوه بر آنها كه از عراق درگیر جنگ آمده اند شامل افرادی از یمن، سوریه و لبنان نیز می شود. تعدادی از اعضای این گروه در گفت وگو با روزنامه نگاران ادعا كردند كه هدفشان آزادسازی بیت المقدس است.
ادعای اعضای فتح الاسلام مبنی بر این كه راه بیت المقدس باید از طرابلس طی شود، انسان را به یاد شعارهای بن لادن القاعده ای می اندازد. گرچه این گروه هر گونه ارتباطی را با برادرانش در القاعده نفی می كند ولی كشتن حدود ۳۰ سرباز لبنانی كه بسیاری از آن ها اهل تسنن هستند، بویژه بریده شدن سر ۴ نفر از این سربازان حاكی از همبستگی اعمال آنها با تفكرات القاعده است.
در ۲۲ مه، افراد مسلح نهرالبارد آتش بسی را به سربازان لبنان محاصره كننده اردوگاه پیشنهاد كردند تا بتوانند اجساد و زخمی شدگان را از خیابان ها جمع آوری كنند. البته چنین پیشنهادی از طرف گروهی كه ۲۴ ساعت قبل اعلام كرده بود درهای جهنم را به سوی لبنان باز خواهد كرد و در صورتی كه ارتش تیراندازی اش را قطع نكند تا آخرین گلوله مقاومت خواهد كرد، قدری عجیب به نظر می رسد. با وجود اعمال بی رحمانه، به نظر می رسد كه سرشت تفكرات سیاسی این گروه چندان تمایل به چپ نداشته باشد. روشن شده است كه حداقل دونفر از آنها پس از گروگان گرفتن عده ای از شهروندان طرابلس اقدام به عملیات انتحاری كردند.
سازمان فتح الاسلام كه هنوز مشخص نیست، واقعاً ۳۰۰ نفر فرد مسلح در اختیار داشته باشد آشكارا از یكی از بیانیه های ایمن الظواهری الهام می گیرد كه گفته است، فلسطین مجاور عراق است و جنگجویان القاعده باید جنگ به اصطلاح مقدس خود را تا مرزهای فلسطین گسترش دهند. بالطبع یكی از این مرزها، مرز اسرائیل و لبنان است.
شاكر العبسی، رهبر این گروه سال گذشته در گفت وگو با روزنامه نگاران لبنانی ادعا كرد كه گروه او براساس قانون مقدس آن بنا شده است و حركتی برای خاتمه دادن به فساد است. وی افزود ما به هیچ رژیم یا هیچ گروهی در زمین وابسته نیستیم. گفتنی است كه العبسی به دلیل قتل یك دیپلمات آمریكایی در اردن تحت تعقیب است.
شخصی مانند عمر البكری كه سال گذشته از انگلیس اخراج شده ادعا كرده كه فتح الاسلام كارت برنده سوریه است. اگر چنین باشد سوریه دچار این مشكل خواهد شد كه این گروه كه مسئولیت دو بمب گذاری هفته گذشته در بیروت را برعهده گرفته و در یكی از آنها زنی مسیحی كشته شد چه رابطه ای با این كشور دارد. ارتش لبنان درباره بمب گذاری انجام شده در اتوبوس مسیحیان در عین الالك در آغاز سال جاری به این گروه مشكوك است.
چرا طرابلس به عنوان پایگاه این گروه انتخاب شده است و چرا چنین وقایعی در زمان كنونی صورت می گیرد؟ ظاهراً مسأله می تواند مربوط به دادگاه بین المللی بررسی ترور رفیق حریری نخست وزیر سابق لبنان باشد.
گرچه انگشت اتهامها به سوی سوریه نشانه رفته است ولی این شایعه به طور روزافزونی در بیروت شنیده می شود كه فتح الاسلام توسط دو پسر اسامه بن لادن یعنی سعد و محمد حمایت مالی می شود و دو تن از مردان مسیحی كه در طرابلس كشته شده اند برادران مردی لبنانی از شهر عكار (واقع در شمال لبنان) هستند كه سال گذشته در آلمان بازداشت شد، اتهام وی بمب گذاری در راه آهن بود.
در میان كشته شدگان طرابلس افرادی از بنگلادش و یمن نیز وجود داشته اند.بدون شك یك و یا احتمالاً دو نفر از كشته شدگان فرزندان مردی ۶۰ ساله از صیدون هستند فردی كه از به قتل رسیدن یكی از فرزندانش به نام احمد مطمئن است و نگران آن است كه فرزند دیگرش محمود در آپارتمان مورد حمله ارتش لبنان در طرابلس به قتل رسیده باشد. وی می گوید: «فرزندان من اهل این حرف ها نبوده اند، فتح الاسلام آنها را فریب داده و به جنایتكار تبدیل كرده است.» این مرد فقط ۳ فرزند دارد.
صیدون محل استقرار بزرگ ترین اردوگاه فلسطین در لبنان به نام عین الحلوه است كه گفته می شود تاكنون حداقل ۲۰ بمب گذار انتحاری از اینجا برای مبارزه با سربازان آمریكایی در عراق روانه شده است. یكی از گروه های سلفیون طرابلس ادعا می كند كه تاكنون حداقل ۳۰۰ نفر را به عراق اعزام كرده است.
در عین الحلوه گروه های كوچك مبارز تندرو وجود دارد كه حاصل تجزیه گروه های بزرگ تر هستند برخی از آنها رهبرشان توسط سازمان آزادیبخش فلسطین ترور شده است. اگر چنین اختلاف های درونی فلسطینیان، خانمان برانداز به نظر می رسد ولی باید پنداشت كه ریشه این اختلاف در جنگ های داخلی لبنان نهفته است جنگ هایی كه در آن سازمان فتح همراه مسلمانان با شبه نظامیان مسیحی مارونی به مبارزه پرداخت.
هنگامی كه در سال ۲۰۰۳ نیروهای لبنانی در شهر صیدون، معمر عبدالله العوامی اهل یمن را بازداشت كردند و وی را به توطئه برای انفجار رستوران مك دونالد متهم ساختند، او كه نام مستعارش «ابن الشهید» بود مدعی شد با ۳ نفر از فعالان القاعده در عین الحلوه ملاقات كرده است. چند لبنانی كه در درگیری علیه ارتش لبنان در سال ۲۰۰۰ شركت داشتند به گروهی فلسطینی به نام جندالشمس پیوستند كه رهبر آنها ۱۰ سال قبل وارد صیدون شده بود. بدین ترتیب حلقه داستان كامل می شود، یعنی فتح الاسلام كه در تابستان سال گذشته تأسیس شده ارتباط خود را با كسانی كه به صیدون وارد شده بودند بسط می دهد.
خیلی ساده انگارانه است كه همه مسائل را به سوریه نسبت داد. ممكن است برخی در سوریه از بی ثباتی فعلی راضی باشند ولی ظن غالب این است كه سازمان های دیگر در این قضایا منافع مشتركی دارند. از میان این سازمان ها می توان به ستیزه جویان عراقی یا حتی طالبان و یا گروه های كوچك تر در سرزمین های اشغال شده فلسطین اشاره كرد. سرشت كارها در خاورمیانه چنین است، زیرا چیزی به نام مسئولیت وجود ندارد و نقطه اشتراك، منافع مطرح طرف های درگیر است.
شاید اگر آمریكاییان ۲ سال پیش سوریه را درباره ارائه مجوز عبور شورشیان به عراق مورد اهانت و سرزنش قرار نداده بودند و در نتیجه سوریه نیز هرگونه همكاری نظامی و اطلاعاتی را با آمریكا متوقف نكرده بود، ممكن بود آمریكاییان درباره اشتراك منافع و امكان همكاری بیشتر با این كشور بیندیشند.
یكی دیگر از رهبران فتح الاسلام به نام ابومؤید كه قبلاً در مصاحبه مطبوعاتی شركت كرده بود اصرار داشت كه «ما با دیگر طیف های سلفی ها و افراطیون در تماس نیستیم، ما مسئول جمع آوری مبارزان نیستیم، ولی پذیرای مبارزانی هستیم كه تمایل به جنگ با صهیونیست ها داشته باشند.» او همچنین تهدید كرد نیروهای گسترده سازمان ملل در جنوب لبنان(یونیفل) را مورد حمله قرار خواهند داد.
در همان زمان مسئولان سازمان فتح در نهرالبارد ادعا كردند فتح الاسلام را تحت نظر دارند ولی به نظر می رسد كه در ۲ ماه گذشته این نظارت كاهش یافته است.
نیروهای نظامی و امنیتی، ۱۱ نفر از افراد مسلح را قبل از اقدام به خودكشی دستگیر كردند. آنها اینك تحت بازجویی قرار دارند كه به نظر می رسد اقدامی دوستانه باشد. عكاسان تصویر یكی از دستگیرشدگان را ثبت كرده اند، ولی آیا كسانی كه خود را برای مرگ آماده كرده اند حاضر به صحبت خواهند بود؟
ارتش لبنان نیز به نوبه خود مسائلی دارد. نیمی از سربازان كشته شده سنی و از شمال لبنان هستند. این منطقه از لبنان به انتقام جویی بویژه درباره قتل شهرت دارد و هنگامی كه جنگ های نهرالبارد خاموش شود خانواده ها به انتقام خون عزیزان از دست رفته خود برخواهند خاست. بخصوص آن ها كه بدون دلیل به قتل رسیده باشند.
با توجه به این كه گروه فتح امكان حضور فتح الاسلام در نهرالبارد را فراهم كرده بود، اینك اقدام فتح در جنایتكار نامیدن گروه فتح الاسلام می تواند گامی احتیاط آمیز در جلوگیری از برافروختن خشم مردم لبنان باشد. گروه فتح برای برقراری امنیت در خیابان های عین الحلوه مستقر شده اند ولی یكی از افراد فلسطینی تبار به انتقام خون برادرش كه در نبرد سربازان لبنانی كشته شده اقدام به تیراندازی كرد.
اگر محاصره نهرالبارد ادامه یابد شاید كنترل گروه های فلسطینی در بیروت و جنوب لبنان سخت شود و آن گاه ارتش لبنان درگیر دو وضعیت صلح و اغتشاش خواهد شد و ناگزیر گرفتار درگیری های بیشتری می شود.

نویسنده: رابرت فیسك
مترجم: بهشته شریف

منبع : روزنامه ایران