پایان رخوت اروپا

اروپا در بیش از یك دهه اخیر دستخوش چشمگیرترین تغییرات سیاسی شده است.در دوره رهبری جدید ۳ كشور برتر اتحادیه اروپا (انگلستان،فرانسه و آلمان) این امكان نیز وجود دارد كه اروپا به عنوان یك قدرت جمعی از رخوت كنونی بیرون آمده و مجدداً به یك مركز قدرت دیپلماتیك در سطح جهانی مبدل شود .فرانسوا هایسبورگ تحلیلگر سیاست خارجی در بنیاد تحقیقات راهبردی پاریس می گوید: «آنها می توانند قلب اروپا را دوباره به تپش وادارند.»
هر ۳ رهبر، جانشین كسانی شده اند كه مسئولیت هایی در عرصه های ملی و بین المللی داشته اند.نیكولا ساركوزی ۵۲ ساله جانشین ژاك شیراك ۷۰ ساله كه ۱۲ سال خدمت كرده بود، شد و ریاست جمهوری فرانسه را به عهده گرفت.گوردن براون ۵۶ ساله در ۲۷ ژوئن در حالی كه تونی بلر بعد از
۱۰ سال از سمت نخست وزیری انگلستان كنار می رود، جانشین او خواهد شد و آنگلا مركل ۵۳ ساله در سال ۲۰۰۵ بعد از دوره ۷ ساله قدرت گرهارد شرودر، صدر اعظم آلمان شد.
بنا به گفته تحلیلگران، انتظار می رود كه محور جدید رهبران در روابط اروپا و آمریكا از تعدیل و میانه روی بیشتری برخوردار باشند و روند بی طرفانه تری را نسبت به احساس گرایی صرف بلر در تبعیت از آمریكا و خصومت شیراك با آمریكا اتخاذ كنند.
بر همین اساس رئیس جمهور آینده آمریكا كه ظرف كمتر از ۲ سال دیگر به قدرت می رسد، مجبور است برای پیشبرد صلح در خاورمیانه و مذاكره با روسیه در مورد موضوعات بحث برانگیر انرژی با اروپایی متحدتر و پرمشغله تر همكاری كند.
در سال های اخیر پایتخت های متفرق اروپا و دولت بوش با سیاست خارجی خودمحورش به جای آرام كردن برخی از خطرناك ترین درگیری ها و مناقشات جهانی بدان ها دامن زدند. مقامات و تحلیلگران اروپایی همچنین پیش بینی كرده اند كه ۳ رهبر جدید، حداقل در ابتدای كار، منازعات داخلی میان رؤسای پیشین را كه منجر به محوشدن نقش قدرتمند و منسجم اتحادیه ۲۷ عضوی اروپا در صحنه سیاسی بین المللی شده است تحت كنترل درآورند.
ماركوس لنین یكی از اعضای پارلمان آلمان از حزب دموكرات آزاد گفت: «قدرت جدیدی در راه است كه نیروی حركت آن اینجا، در اروپاست.»
اما برای دستیابی به پویایی جدید، اروپا نخست باید مناقشات داخلی خود را حل كند.شكست دو سال پیش قانون اساسی اتحادیه اروپا در فرانسه و هلند و همچنین عدم تمایل و برخورد محتاطانه در گسترش تعداد كشورهای عضو از ۱۵ به ۲۷ كشور در كمتر از ۳ سال، خوزه مانوئل باروسو، رئیس كمیسیون اروپا را برآن داشت تا خواستار وقفه ای برای بازاندیشی در مورد آینده اتحادیه اروپا گردد.
این توقف منجر به واماندگی شد تا این كه آلمان ریاست دوره ای اتحادیه اروپا را بر عهده گرفت و از آن وقفه به عنوان فرصتی برای احیای قانون اساسی رو به زوال استفاده كرد. این قانون اساسی در نظر دارد كه ۲۷ كشور مختلف را پیوند داده و متحد با هم، جبهه ای قوی با استعداد بالقوه دنیایی گسترده تر را شكل دهد.
خاویر سولانا رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا در یك سخنرانی در آلمان گفت: «بالاتر از همه این كه ما باید از سیاست ها و فعالیت های اروپا حفاظت كنیم.جهان ما به سرعت در حال تغییر است.» او افزود: «درست هنگامی كه باید بیشترین هوشیاری را داشته باشیم و نیاز جهان به اروپا به حداكثر رسیده، اتحادیه درونگرا شده و در بحران بنیادین بی ثمری فرو رفته است.با این شرایط نمی توانیم ادامه دهیم.باید این مشكل هر چه سریع تر در ۲۰۰۷ حل شود.»
ساركوزی درنخستین سخنرانی پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری اعلام كرد : فرانسه بعد از سال ها خصومت شیراك با بسیاری از همسایگان اروپایی خود به اروپا بازگشته است. وی ساعاتی پس از تنفیذ ریاست جمهوری به سرعت برای ملاقات با مركل به برلین رفت.
ساركوزی با این دیدگاه مركل به شدت هم عقیده است كه یك قانون اساسی موجز بیش از آنكه نیازمند آرای مردم كشورهای اتحادیه باشد نیازمند آرای انحصاری اعضای پارلمان است. مركل امیدوار است در ملاقات سران كه در بروكسل برگزارمی شود ، بتواند با همكاران اروپایی خود توافقنامه ای را بر سر قانون اساسی تحكیم كند.
با وجود حمایت شخصی ساركوزی از معاهدات موجز او و دیگر رهبران اروپا همچنان باید قوای مقننه اروپایی مخالف را متقاعد سازند كه سند قانون اساسی را بپذیرند و سعی در ارائه آرایی مبنی بر تغییر آن نداشته باشند. همه ۱۸ كشوری كه با این قانون اساسی موافقت كرده اند بر سر حفظ بخش زیادی از اصل سند مبارزه می كنند.
بسیاری از سیاستمداران و كارشناسان امور سیاسی خاطر نشان می كنند كه تفاوت های بارزی میان ۳ رهبر وجود دارد.به ویژه ساركوزی و براون كه هنوز به طور كامل در عرصه سیاست خارجی محك نخورده اند.
ساركوزی دارای شیوه ای تهاجمی است.در مقابل مركل، فیزیكدان سابق آلمان شرقی، به سرعت شهرتی جهانی به خاطر سبك بی تكلف و صلح جویانه اش كسب كرد.وی در برخی مواقع به منظور بحث با سران حكومتی حتی محل نشستن خود را عوض می كند.
یكی از اختلاف برانگیزترین موضوعاتی كه اتحادیه اروپا با آن مواجه است تلاش تركیه برای عضویت در اتحادیه است.ساركوزی به روشنی بیان كرد كه اعتقاد دارد تركیه به این اتحادیه تعلق ندارد.چندی پیش رجب طیب اردوغان نخست وزیر تركیه از ساركوزی خواست كه بر تعصب خود فائق آید.وی افزود: عضویت تركیه در اتحادیه اروپا در راستای برنامه صلح قرن ،۲۱ یعنی اتحاد شرق و غرب است.
برخی از تحلیلگران در ارتباط با ناآرامی های داخلی موجود در تركیه و تظاهرات برضد دولت اردوغان، مبهم گویی اتحادیه اروپا را سرزنش می كنند.
صنم آیدین، تحلیلگر مركز مطالعات سیاسی اروپا مستقر در بروكسل می گوید: «اعتماد در اتحادیه اروپا رو به نزول است.این نگاه منفی منجر به ایجاد سیاست های ملی گرایانه در تركیه می شود و این نشان خواهد داد كه جریان دموكراتیك تا چه حد شكننده است.» با این حال ساركوزی كه جد مادریش یهودی است، اشاره كرده كه ریاست جمهوری او خواستار روابط نزدیك تری با اسرائیل است.این تغییر مسیر مهمی برای كشوری است كه ۳ سال پیش دشمنی آن با آریل شارون نخست وزیر وقت اسرائیل، تا حدی بود كه شارون از یهودیان فرانسه خواسته بود فوراً به اسرائیل كوچ كنند.
امایا بلوخ-لین مدیر دفتر صندوق آمریكایی مارشال در پاریس، گفت: «ما می خواهیم موضع فرانسه را برضد اسرائیل و به نفع اعراب نشان دهیم.» او افزود: «بدیهی است ساركوزی موضع محكمی در قبال اسرائیل اتخاذ كرده است.»
همه كشورهای غرب اروپا در گیر موضوع مهاجرت هستند، از نظر هجوم تازه واردها و همچنین نارضایتی نسل قبل مهاجران متولد اروپا در حال حاضر بریتانیا، فرانسه و آلمان به توافق رسیده اند كه كمك به كشورهای آفریقایی كه مبدأ مهاجرت بسیاری از مهاجران بوده است مؤثرترین راه برای كاهش این روند غیرقانونی است. ساركوزی تأسیس یك «اتحادیه مدیترانه » را پیشنهاد كرده است كه می توانند موجب ارتباط نزدیك تر جنوب اروپا، خاورمیانه و شمال آفریقا شوند.
اما در اتحادیه اروپا یكی از بزرگ ترین اهداف، بحث های داخلی بررسی موضوع تجارت و سیاست حمایت از صنایع داخلی است.در حالی كه ساركوزی گفته است نقش فرانسه را در اروپا احیا می كند و همچنین اصرار دارد كه اروپا از دولت های رفاه اجتماعی حمایت كند؛ دیدگاهی كه بسیاری از تحلیلگران آن را مغایر با اقتصاد بازار آزاد و رقابتی می دانند.
میشل استوبگن، نماینده مجلس آلمان از اتحادیه دموكراتیك مسیحی مركل، می گوید: «این واقعیت كه رهبرانی جدید داریم، به این معنی نیست كه مشكلات اروپا حل خواهد شد.اما به این معنی است كه فرصت جدیدی برای مواجهه با مشكلات است.»

منبع: واشنگتن پست
مهردخت مهاجرانی

منبع : روزنامه ایران