واشنگتن و حضور طولانی در عراق

روزنامه آمریكایی «نیویورك تایمز» در گزارشی نوشته است كه دولت بوش برای نخستین بار، بحث علنی در مورد حضور طولانی مدت نیروهای آمریكا را در عراق مطرح كرده است.این موضوع به اندازه ای مملو از مینهای سیاسی است كه مقامات آمریكایی با نوك پنجه در اطراف پرسشهای اجتناب ناپذیری در مورد اینكه ماموریت بلند مدت آمریكا در عراق چه مدت خواهد بود، گام بر می دارند. به نوشته این روزنامه «جرج بوش» همواره در مورد لزوم حفظ حضور نظامی آمریكا در منطقه خاورمیانه حرف زده، ولی هیچگاه اعلام نكرده كه این محل كجا خواهد بود.
برخی از افرادی كه از كاخ سفید دیدن كردند، به صورت خصوصی گفته اند كه بوش هم اكنون در حال زمینه سازی این مساله با آن چیزی است كه از آن به عنوان «الگوی كره» یاد می كند.به گزارش ایرنا الگوی كره، در حقیقت اشاره ای به حضور عظیم نیروهای آمریكایی در كره جنوبی در مدت ۵۴سال گذشته است، كه در نهایت به درگیری بین شمال و جنوب پایان داد.
این روزنامه می نویسد: «تونی اسنو» سخنگوی بوش نیز برای نخستین بار به صورت علنی هنگام صحبت كردن در مورد عراق به الگوی كره اشاره كرد و بین كاخ سفید و منتقدان آن یك جنگ مقایسه ای به راه انداخت.» اسنو اظهار داشت كه كره نمونه ای است كه از طریق آن می توانیم فكر كنیم ماموریت آمریكا در عراق نیز پس از پایان گشت زنی ها درخیابانهای بغداد، به نقشی حمایتی در آینده تبدیل خواهد شد.
فردای آن روز نیز «رابرت گیتس وزیر دفاع آمریكا با اشاره به كره اظهارداشت: تاسیس پادگانهای بلندمدت آمریكایی در آنجا بسیار هوشمندانه تر از مدیریت ویتنام بود كه آمریكا زود از آن خارج شد.به چند دلیل، كره مقیاس جالب توجهی برای كاخ سفید است، یكی اینكه نیم قرن بعد از آن، كره جنوبی یك دمكراسی نامرتب و یكی از بزرگترین اقتصادهای جهان است.كره شمالی، یك كشور از هم پاشیده و منزوی است كه البته بیش از ۵۰سال دوام آورده و زرادخانه هسته ای كوچكی را نیز تولید كرده است.
البته كره یك نوع مقایسه ای است كه باعث ایجاد ترس در افرادی می شود كه معتقدند عراق به سمت جنگی بی پایان پیش می رود. این الگو حاكی از حضور نزدیك به دایمی آمریكا در عراق است، البته با تعداد نیروهایی بسیار كمتر از ۱۵۰هزار نیرویی كه هم اكنون در آن حضور دارند.در كنگره تحت كنترل دمكرات ها نیز كه همچنان خواستار تعیین ضرب الاجلی برای عقب نشینی نیروهای آمریكایی از عراق است، بحث در مورد پایگاه های دایمی، علیرغم اینكه برخی از دمكرات ها تصدیق می كنند كه آمریكا نمی تواند تنها عراق را در هرج و مرج باقی بگذارد، اصلا مورد استقبال قرار نخواهد گرفت.
در خاورمیانه نیز علیرغم اینكه برخی كشورها به شدت علاقمند هستند كه آمریكا به عنوان نیروی تعدیل كننده قدرت رو به رشد ایران در منطقه حضور داشته باشد، این ایده چندان مورد حمایت قرار ندارد.منتقدان دولت آمریكا نیز كه سالها گفته اند جنگ عراق تنها بخاطر نفت بوده است هم اكنون به این بحث ها به عنوان مدركی دال بر آن اشاره می كنند كه برنامه واقعی دولت آمریكا این است كه نیروهای خود را بر سر خطوط انتقال نفت عراق كه هنوز هم منقطع هستند باقی نگاه دارد.
عده ای دیگر نیز كه نگران هستند ایران به عنوان هدف بعدی آمریكا انتخاب شود، ایجاد پایگاه های دایمی در عراق را به عنوان مناطقی تلقی می كنند كه ممكن است آمریكا از آنها برای حمله به برنامه هسته ای ایران استفاده كند و بعدها با پیامدهای آن مواجه گردد.از سوی دیگر چنین مقایسه ای باعث خشم آن دسته از تحلیلگرانی شده است كه معتقدند وضعیت كنونی عراق بیش از كره، بیشتر به ویتنام در دهه ۶۰و بیروت در دهه ۸۰شباهت دارد كه پایگاه های آمریكایی به هدف شماره یك و انگیزه ای برای بسیج نیروهای افراطی در جنگ های چریكی بی پایان تبدیل شده بود.
«لسلی گلب» مدیر سابق شورای روابط خارجی آمریكا و یكی از مخالفان جنگ عراق می گوید: «مساله این نیست كه عراق مهم نیست، مساله این است كه كره به هیچ عنوان شبیه به عراق نیست هیچ راهبردی وجود ندارد كه بتواند پیروزی بوجود آورد.»درست از زمان آغاز جنگ عراق در سال، ۲۰۰۳مقایسه تاریخی یكی از مشكلات دولت كاخ سفید بوده است.
چند ماه پیش از آغاز جنگ بحث هایی مطرح شده بود كه عراق پس از صدام را بر اساس الگوی اشغال موفقیت آمیز ژاپن و آلمان پیگیری خواهند كرد ولی حتی در آن زمان هم مورخان و تحلیلگران نسبت به چنین مقیاسهایی هشدار داده بودند و معتقد بودند ژاپن و آلمان دو جامعه به هم پیوسته بودند كه از سالها جنگ خسته شده بودند و به هیچ عنوان شبیه به جامعه شكننده عراق نیست كه دارای پتانسیل وارد شدن به یك درگیری داخلی است.به گفته بسیاری از كارشناسان آسیایی، مشكل اصلی در مقایسه كردن كره با عراق، این است كه وقتی جنگ در سال ۱۹۵۳میلادی خاتمه یافت، خطوط مشخصی بین دو طرف جنگ كشیده شد و در نهایت منجر به ایجاد یك منطقه رسمی غیر نظامی شد. این درست همان چیزی است كه دولت بوش نمی خواهد در عراق بوجود آید.
«دونالد كریك»، ژنرال بازنشسته ارتش آمریكا كه ۳۰سال در ارتش خدمت كرده و هم اكنون به یكی از ژنرالهای منتقد راهبردهای بوش تبدیل شده است، نیز با اشاره به اینكه چنین مقایسه ای اصلا درست نیست، اظهارداشت: «اگر ما بتوانیم این را شبیه به كره كنیم، آنگاه ما موفق بوده ایم.»این درحالی است كه خود بوش نیز سال گذشته هنگامی كه برای شركت در نشستی به هانوی سفر كرده بود، در پاسخ به سوال خبرنگاران مبنی بر اینكه درسی كه از عراق گرفته اید، چیست؟
گفت: در صورتی كه آمریكا دست از تلاش بر ندارد، در عراق موفق خواهد شد و اشتباه اصلی آمریكا در ویتنام این بود كه زود از این كشور خارج شد.مقامات دولت و رهبران نظامی ارشد آمریكا از صحبت كردن رسمی در مورد این طرح های بلند مدت در عراق خودداری می كنند، ولی وقتی به صورت غیر رسمی صحبت می كنند، مفهوم نسبتا كاملی را ارائه می كنند. بر اساس این طرح، آمریكا سه یا چهار پایگاه اصلی خود را در عراق حفظ خواهد كرد.
این پایگاه ها شامل پایگاهی در شهر الاسد در استان الانبار، پایگاه هوایی بلد در ۵۰مایلی شمال بغداد و پایگاه هوایی طلیل در جنوب خواهند بود.یكی ازمقامات ارشد دولت آمریكا كه كاملا در طراحی راهبرد عراق دست دارد می گوید: «این پایگاه ها همگی در مكانهایی خواهند بود كه ما بدون آنكه نیروهای خود را در خیابانهای عراق قرار دهیم بتوانیم به داخل آن پرواز و یا از آن خارج شویم. ماموریت ما نیز بسیار متفاوت خواهد بود و هدف ما این خواهد بود كه اطمینان حاصل كنیم گروه القاعده عراق را به پایگاهی همچون افغانستان تبدیل نكند.»
حضور طولانی مدت آمریكا توسط بسیاری ازكارشناسان مطرح شده است و در گزارش گروه مطالعه عراق نیز به عنوان یك احتمال مطرح شده بود، البته جرج بوش پنج ماه پیش نتیجه گیریهای آن را رد كرده بود، ولی ظاهرا هم اكنون به اجرای آنها پرداخته است.همانطور كه یكی از مقامات ارشد دولت آمریكا اعتراف كرد، مشكل این است كه دلیل اندكی وجود دارد تا بتوان باور كرد پایگاه های آمریكایی از تبدیل شدن عراق به بزرگترین اردوگاه آموزشی جهادی ها كه امروزه هست، جلوگیری كند.
شاید این پایگاه ها نیز همچون كره تلاشی برای جلوگیری از فاجعه یا تهاجم باشد. سوالی كه می ماند، این است كه در طوفان آتش عراق، آیا مشاركت آنها درمسائل امنیتی باعث كمرنگ تر شدن نقش آنها به عنوان نماد اشغالگری یا اهدافی برای تروریسم خواهد شد یا خیر.

منبع : روزنامه ابرار