جنگ سردی جدید با ساختاری متفاوت

«جنگ سرد میان شوروی و آمریكا یك امر ساده و بدون پیچیدگی بود و توان نظامی دو طرف به دلیل توانایی تخریب یكسان دو جانبه متعادل شده بود. دو طرف با یكدیگر مشاجره می كردند همدیگر را می ترساندند و برای یكدیگر افسانه می ساختند.»
تاد لفكو، تحلیلگر پایگاه اینترنتی «مسكو نیوز» پس از تنش های اخیر میان آمریكا و روسیه بر سر مسایل مختلف و بروز گمانه زنی ها در مورد بروز یك «جنگ سرد جدید» به تحلیل این موضوع پرداخته است.لفكو در این تحلیل می نویسد: «دنیا مناقشات سخت را پشت سر گذاشته است؛ مطمئن هستیم كه روسیه و آمریكا عقلانی عمل می كنند. از حوادث و مناقشات سخت هراس داریم اما معتقدیم كه گذر زمان بار دیگر باعث می شود این دو قدرت جهان بار دیگر با یكدیگر نزاع داشته باشند. رقابت ها در امور نظامی، ایدئولوژی و سیاست ها است.
فقط دو رقیب وجود دارد با كشورهایی كه نقش حامی را ایفا می كنند. امروزه شكل جنگ سرد نیز ادامه دارد؛ سخنورهای تند، اقدامات تحریك آمیز، زیر سوال بردن اعمال و رفتار طرفین و تلاش برای به وجود آوردن بحث ها و نزاع های دیگر. بیشتر شركت كنندگان در این بحث ها به یكدیگر اعتماد ندارند. نزاع های سیاسی در انگلیس، فرانسه و آلمان به همراه تغییرات قریب الوقوع در روسیه و آمریكا این گفت وگوها و بحث ها را پیچیده می كند. اما این جنگ سرد جدید یك جنگ سرد متفاوت است.
آمریكا پیشنهاد استقرار سپر دفاع موشكی را مطرح می كند به طوری كه این پروژه دفاعی بیشتر ارزش سمبلیك دارد تا ارزش نظامی. آمریكا در تصویب عضویت روسیه در سازمان تجارت جهانی تاخیر می اندازد. رهبران جدید اروپا به جای رهبرانی كه به دنبال روابط نزدیك با روسیه بودند، در عرصه قدرت حضور می یابند. اقدامات علیه اعضای جدید اروپا مانند ممنوعیت واردات گوشت های لهستان به روسیه توسط مسكو، تنش ایجاد شده میان روسیه و استونی به دلیل جابجایی بنای یادبود یك سرباز شوروی سابق و متوقف شدن تامین نفت لیتوانی توسط روسیه به موضوعاتی تبدیل شده است كه اروپا و آمریكا را درگیر آن كرده است.
در همین حال كشورهایی كه زمانی به شوروی سابق تعلق داشتند از جمله گرجستان و اوكراین در مسیر پیوستن به سازمان های غربی قراردارند.» این تحلیلگر در ادامه عنوان می كند: «اروپا مستقل باقی می ماند. اما وابستگی به حفاظت ارتش آمریكا علیه شوروی سابق جای خود را به وابستگی فزاینده به منافع انرژی دشمن سابقشان داده است.از سوی دیگر با رشد اتحادیه اروپا، واحد پول یورو، قدرت اقتصادی آلمان، شركت های اروپایی و بازارهای مالی لندن، اروپا خود رابه عنوان قدرتی معرفی كرده است كه باید به آن احترام گذاشت.
اروپا قصد ندارد وابسته باشد اما این موضوع را درك می كند كه آینده اقتصادیش به منابع انرژی روسیه وابسته است. در حال حاضر آلمان ۴۰ درصد از گاز مورد نیاز و ۳۰ درصد از نفت خود را از روسیه وارد می كند. به طوری كه رقم واردات گاز آلمان از روسیه تا سال ۲۰۲۵ به ۶۰ درصد خواهد رسید. در حقیقت با این حال كه روسیه به بازار اروپا نیاز دارد و اروپا نیز به همان مقدار به نفت و گاز روسیه نیازمند است اما این روسیه است كه توانایی این موضوع را داشته تا نزاع ها و بحث ها را در دستانش قرار دهد.
آنچه بیشتر اروپا را آزار می دهد درك این موضوع است؛ هیچ پیشنهاد و چاره ای كامل كه مورد استفاده در كوتاه مدت باشد وجود ندارد. اروپا فاقد اراده سیاسی برای توسعه سیاست های امور انرژی و یا سیستم های دفاعی است.»این تحلیلگر در ادامه می نویسد: «آمریكا به این موضوع پی برده است كه واشنگتن نسبت به گذشته و در زمان جنگ سرد پیشین، در حال حاضر از قدرت كمتری برای رهبری در دنیا برخوردار است.
آمریكایی ها به این موضوع پی برده اند كه منزوی شده اند و به قدرتی تبدیل شده اند كه قدرتشان در مسیر افول قرار دارد. حدود و توانایی ارتش آمریكا در حال حاضر در جنگ عراق و افغانستان به نمایش گذاشته شده است. آمریكا با وابستگی های فزاینده ای در امور واردات نفت، بدهی های فزاینده، كسر درآمد تجارت خارجی روبرو است اما این كشور بیشتر از نبود یك اراده سیاسی برای حفظ شرایط خود به عنوان یك ابر قدرت جهانی رنج می برد. چرا تغییری در فقدان توانایی آمریكا در پیش بینی اقدامات دیگر كشورها به وجود نیامده است؟ سال ها است كه این موضوع بازتاب این اعتقاد آمریكا است كه كشورهای دیگر فقط به سیاست های آمریكا عكس العمل نشان داده اند و نه آن ها را به وجود آورده اند.
به نظر می رسید معماران سیاست آمریكا به دلیل نطق ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه در اجلاس اخیر امنیتی مونیخ شگفت زده شده بودند، این درحالی است كه پوتین پیشتر سیاست های آمریكا را با سیاست های رایش سوم مقایسه كرده بود.
آمریكایی ها به سخنرانی های تند علیه سیاست های واشنگتن از طرف هوگو چاوز، رییس جمهور ونزوئلا و محمود احمدی نژاد، رییس جمهور ایران عادت كرده بودند اما انتظار سخنان تند از طرف رییس جمهور روسیه را نداشته اند.»این تحلیلگر پایگاه اینترنتی مسكو نیوز درباره روسیه می نویسد: «دیگر تغییرات مهم و چشمگیر، نقش و هویت مسكو به عنوان یك نیروی پویای جهانی است.رشد قاطعیت روسیه منعكس كننده تزریق یك اعتماد به نفس جدید به این كشور است. دوران قربانی شدن به پایان رسیده است و نقش این كشور (روسیه) به عنوان یك رهبر جهانی می تـواند دست یافتنی باشد.احساس این موضوع كه روسیه نه متعلق به شرق و نه متعلق به غرب است بلكه یك كشور خاص است بار دیگر به میان زبان ها افتاده است.
براساس نظرسنجی اخیر مركز اتحادیه اروپا - روسیه مشخص شده است كه روس ها در حال حاضر خود را جدا از اروپا می پندارند. بیش از نیمی از افرادی كه در این نظرسنجی شركت كرده اند معتقدندكه اتحادیه اروپا یك تهدید جدی به حساب می آید، این در حالی است كه ۷۱ درصد نیز خود را جدای از اروپایی ها می دانند.»در انتهای این تحلیل آمده است: «آنچه غرب را هراسناك كرده است »ملی شدن منابع و اقتصاد» در اقدامات مسكو است.
از سوی دیگر وابستگی فزاینده دیگر كشورها در امور نفت و انرژی به روسیه؛ افزایش كنترل كرملین بر ذخایر امور انرژی آسیای میانه، تغییرات در سخنورهای سیاسی میان اتحادیه اروپا، آمریكا و كرملین باعث شده تا غرب توانایی كنترل و پیش بینی اقدامات مسكو را نداشته باشد.طی جنگ سرد این حقیقت مشخص شد كه اختلافات نیازمند یكسری راه حل ها و توافق ها است. با افزایش استقلال ملی امور در روسیه، تغییر رهبری ها در غرب و افزایش سطح سخنوری های تند و خشن امیدها به یافتن راه حل ها و توافق ها سخت تر شده است.»

منبع : روزنامه ابرار