مؤثرترین راههای پیشگیری از اسهال

● تغذیه با شیرمادر
کودکی که در ۶ ماه اول زندگی منحصراً با شیرمادر تغذیه می شود کمتر به اسهال مبتلا می شود و در صورت ابتلا ، شدت بیماری در او کمتر است .
خطر ابتلا به اسهال شدید و مرگ و میر ناشی از آن در کودکانی که در ۶ ماه اول زندگی از شیرمادر تغذیه نمی کنند ممکن است تا چندین برابر بیشتر از کودکانی باشد که منحصراً از شیرمادر تغذیه می کنند .
تغذیه با شیرمادر از ابتلا به بیماری اسهال جلوگیری می کند .
محتویات شیرمادر به مقاومت بدن در مقابل اسهال و سایر بیماریها کمک می کند . بنابراین کودکی که از شیرمادر تغذیه نمی شود بیشتر در معرض خطر ابتلا به اسهال و سایر بیماریهاست .
ـ از شیشه ، پستانک و سایر وسایل که ممکن است آلوده و موجب اسهال شوند نباید استفاده کرد .
ـ اگر شیرخشک یا شیرگاو برای تغذیه کودک استفاده می شود بهتر است بجای شیشه و پستانک از فنجان یا قاشق استفاده شود .
ـ تغذیه کودک با بطری یا شیشه شیرخوری چون ابتلا به بیماری اسهال را افزایش می دهد ، لذا به هیچوجه توصیه نمی شود .
ـ در ۶ ماهه دوم زندگی ، همراه باشیر مادر باید به کودک غذای کمکی داد .
ـ غذای کمکی باید مقوی بوده و بصورت نیمه جامد و پوره تهیه شود . ادامه دادن شیرمادر همراه با غذای کمکی خطر ابتلا به اسهال شدید و مرگ در اثر اسهال را کاهش می دهد .
ـ نکات بهداشتی که بایستی هنگام تهیه و خوراندن غذا به کودک رعایت شود .
ـ قبل از تهیه غذا و قبل از غذا دادن به کودک دستهای خود را با آب و صابون خوب بشویید .
ـ هنگام تهیه غذای کودک سعی کنید محل تهیه و ظروف آن تمیز و بهداشتی باشد .
ـ میوه و سبزی خام را قبل از دادن به کودک با آب تمیز کاملاً بشویید و در صورت امکان ضدعفونی کنید .
ـ غذای کودک را خوب بپزید و حتی الامکان آن را تازه تهیه کنید . اگر غذا را نگاه می دارید آن را در یخچال و یا جای خنک نگاهداشته و روی آن را بپوشانید و در صورت عدم وجود یخچال هنگامی که می خواهید این غذا را به کودک بدهید آن را کاملاً بجوشانید .
ـ غذا را با قاشق تمیز به کودک بدهید و از بطری استفاده نکنید .
● شستن دستها :
ورود میکرب از مدفوع به دهان باعث اسهال می شود . میکرب از طریق دست ، مواد آلوده و چرک زیر ناخنها هم منتشر می شود . برای پیشگیری از اسهال باید ورود میکروب به دهان کودک را متوقف کرد .
▪ دستها باید با آب و صابون بخصوص در موارد زیر شسته شوند ؛
ـبعد از تمیز کردن کودکی که مدفوع کرده است .
ـ بعد از رفتن به توالت
ـ قبل از آماده کردن غذا
ـ قبل از خوردن غذا
ـ قبل از غذا دادن به کودک
ـ معمولاً کودکان دست خود را به دهان می برند . بنابراین شستن مرتب دستهای کودک مخصوصاً
قبل از غذا خوردن ضروری است .
● استفاده از توالت بهداشتی :
یکی از مهمترین اقداماتی که خانواده ها می توانند برای پیشگیری از انتشار میکروب و بیماری اسهال به عمل آورند ، دفع صحیح مدفوع در محل مناسب است . اکثر بیماریها ، مخصوصاً اسهال ، از میکربهای موجود در مدفوع انسان ایجاد می شوند . این میکروبها از طریق آب ،‌غذای آلوده و دستهای کثیف و غیربهداشتی وارد بدن انسان می شوند .
برای دفع مدفوع باید همیشه از توالت بهداشتی استفاده کرد .
اگر امکان استفاده از توالتهای بهداشتی وجود ندارد ، باید تا حد امکان دفع مدفوع در محلی دور از خانه ها ، جاده ها ، منابع آب و محل بازی کودکان باشد . پس از اجابت مزاج باید مدفوع را دفن کرد .
برخلاف باور عمومی ، مدفوع کودکان خردسال به مراتب آلوده تر از مدفوع بزرگسالان است . لذا حتی کودکان خردسال نیز باید از توالتهای بهداشتی استفاده کنند . اگر کودکان خارج از توالت اجابت مزاج نمایند باید بلافاصله مدفوعشان جمع آوری شده ، داخل توالت ریخته یا مدفون گردد .
توالتها باید بطور مرتب شسته و تمیز شوند و در محل سرپوشیده باشند .
مدفوع حیوانات را باید از محیط زندگی و منابع آب دور نگهداشت .
● استفاده از آب آشامیدنی سالم
خانواده هایی که از آب لوله کشی سالم استفاده می کنند کمتر دچار بیماری می شوند .
خانواده هایی که به آب لوله کشی سالم دسترسی ندارند نیز می توانند با اقدامات زیر از ابتلا به بیماریها بخصوص اسهال پیشگیری نمایند .
۱) چاههای آب را سرپوشیده نگاه دارند .
۲ ) محل مدفوع و فاضلاب ( شامل آب حاصل از شستشوی البسه و ظروف ) باید حدود ۱۵-۱۰ متر دورتر از منبع آب مصرفی برای پخت غذا ، آشامیدن ، حمام کردن و شستشو نگاهداشته شوند .
۳ ) سطلها ، طنابها و کوزه هایی که برای جمع آوری و ذخیره کردن آب استفاده می شوند باید پاکیزه نگاهداشته شوند ( برای مثال بجای این که سطل را بر روی زمین قرار دهند آن را آویزان کنند ) .
۴ ) حیوانات را از منابع آب آشامیدنی دور نگهدارند .
- آب را در خانه نیز می توان تمیز نگه داشت اگر :
آب آشامیدنی در بشکه تمیز و سرپوشیده ذخیره شود .
برای برداشتن آب از بشکه ، از ملاقه یا ظرف تمیز استفاده شود .
هیچ کس اجازه نداشته باشد که دست خود را وارد منبع آب کند یا مستقیماً از منبع آب بخورد.
حیوانات خارج از خانه نگهداری شوند .
در صورتی که آب لوله کشی وجود ندارد با جوشانیدن آب می توان از ابتلا به اسهال و سایر بیماریها پیشگیری کرد .
آب لوله کشی سالمترین آب آشامیدنی است . آب سایر منابع اغلب دارای میکروب است . حتی آب صاف و زلال نیز ممکن است حاوی میکروب باشد .
جوشاندن آب سبب کشته شدن میکروبها می شود . بنابراین در صورت امکان آب منابعی مانند نهرها ، چشمه ها ، چاهها ، مخزنها و یا تلمبه های عمومی باید اول جوشانده و قبل از آشامیدن سرد شوند . مخصوصاً جوشاندن آب برای استفاده شیرخواران و کودکان خردسال بسیار مهم است زیرا آنان کمتر از بزرگسالان در مقابل میکروبها مقاومت دارند .
میکروبها توسط مگس پخش می شوند . پس مانده های غذا ، آشغال ، میوه و سبزیهای مانده محیط مناسبی برای ازدیاد مگس می باشد .
زباله های خانه را می توان در گودالی ریخت و روی آن را با خاک کافی پوشاند و یا سوزاند تا از انتشار میکروبهای بیماری زا پیشگیری شود .

منبع : وب سایت رسمی دکتر ابراهیم رزم پا