منزلگاهی در مسیر طلاق

منزلگاهی كه باید در فرآیند طلاق در آن وقوف بیشتری داشت منزلگاه تعیین حكم از سوی زوجین است. قرآن كریم در این زمینه در آیه كریمه ۳۵ از سوره مباركه نساء می فرماید: اگر نشانه های شكاف و جدایی در میان دو همسر پیدا شد، برای بررسی علل و جهت ناسازگاری و فراهم كردن مقدمات صلح و سازش یك نفر داور و حكم از فامیل مرد و یك داور و حكم از فامیل زن انتخاب كنید و در ادامه می فرماید: اگر این دو حكم با حسن نیت و دلسوزی وارد كار شوند و هدفشان اصلاح میان دو همسر باشد خداوند كمك می كند و بوسیله آنان میان دو همسر الفت ایجاد می كند.
محكمه صلح خانوادگی كه در آیه مورد نظر به آن اشاره شده یكی از شاهكارهای اسلام است، البته در قوانین نظام اسلام خوشبختانه به این آیه شریفه دقیقاً توجه شده است ولی متأسفانه در اجرا بدان عملا توجهی نمی شود..
ظاهر تعیین حكم حفظ می شود ولی آنچه مدنظر قرآن است رعایت نمی گردد و با راهنمایی عوامل دادگاه محرری به قبول حكمیت تن می دهد و به دستمزدی هم دست می یابد و سریعاً به صدور حكم طلاق می انجامد. اما این محكمه صلح خانوادگی قرآنی امتیازاتی دارد كه سایر محاكم از آن بی بهره اند:
۱) محیط خانواده كانون احساسات و عواطف است و طبعاً مقیاسی كه در این محیط باید به كار رود با مقیاس سایر محیط ها متفاوت است، یعنی همانگونه كه در سایر دادگاه ها و محاكم نمی توان با مقیاس محبت و عاطفه كار كرد، در محیط خانواده نیز نمی توان تنها با مقیاس قوانین و مقررات خشك و بی روح گام برداشت لذا قرآن دستور می دهد كه داوران این محكمه باید از كسانی باشند كه پیوند خویشاوندی با زوجین داشته باشند و بدین ترتیب طریقه عاطفی را در جریان دادرسی وارد كنند كه مسلماً در هیچ یك از محاكم دیگر نمی توان وارد كرد.
۲) در محاكم عادی قضایی طرفین دعوا برای دفاع از خود ممكن است هرگونه اسراری را فاش كنند ولی در محكمه صلح خانوادگی به خاطر شرم حضور آشنایان چنین عملی تقریباً ناممكن است، پس ادامه زندگی در این صورت پس از مصالحه بهتر امكان پذیر خواهد شد.
۳) داوران در محاكم معمولی در جریان اختلافات غالباً بی تفاوت اند ولی در محكمه خانوادگی مطلب كاملا برعكس خواهدبود. بنابراین نهایت تلاش و كوشش خود را بكار خواهند بست تا صلح و صمیمیت در میان آنها برقرار شود.
۴) در چنین محكمه ای تشریفات اداری و هزینه های مالی سد و مانع اجرای برنامه ها نخواهد شد.پس از بیان امتیازات این محكمه صلح خانوادگی ، باید توجه داشت تنها صرف آوردن قانون در متن قوانین كافی نیست بلكه تدوین آئین نامه اجرایی آن نیز لازم است بنابراین در این آئین نامه اجرایی باید به این موارد دقیقاً توجه داشت، تا فرآیند طلاق با تأخیرش به یاری خدا و همت حكمین به صلح و سازش منجر شود و در جامعه اسلامی و با وجود قوانین الهی فرزندان طلاق نداشته باشیم:
الف) حكمین از افراد خانواده زوجین باشند كه از آگاهی و تدبیر لازم نیز برخوردار باشند. (مطابق آنچه كه در فقه اسلامی بیان شده است.)
ب) پس از معرفی حكمین از طرف زوجین قانوناً با ابلاغ قاضی محكمه رسماً عهده دار این مسئولیت خطیر شوند مسلماً باید در متن ابلاغیه آنان موارد قانونی كه باید رعایت كنند درج شود. تا به وظایف خود به درستی عمل كنند.
ج) زمان این محكمه صلح خانوادگی از حداقل ۶ماه تا حداكثر زمانی را كه قاضی صلاح می داند تعیین شود تا به هیچ وجه تصمیمات عجولانه ای اتخاذ نگردد.
د) البته باتوجه به نظر اكثریت فقها رأی حكمین تنها در مورد صلح و سازش قابل اجرا باشد. در این صورت انجام فرآیند طلاق با موانعی قانونی و شرعی مواجه می گردد و دیگر شاهد جدایی زوجین بر سر مسائل كوچك نخواهیم بود و از همه مهمتر ازدواجهای مصلحتی نیز دیگر پا نمی گیرد تا چه رسد به اینكه به طلاق و جدایی منجر شود.

عبدالرضا احمدی نژاد

منبع : روزنامه کیهان