مثبت‌اندیشی

برای اینکه به فایده‌های مثبت‌اندیشی پی ببریم، بهتر است ابتدا به زبان‌های منفی‌اندیشی بپردازیم و آن را بررسی کنیم. بیشتر ناراحتی‌ها و فشارهای روانی، از مین منفی‌بینی چه در مورد خود و چه در مورد دیگران، سرچشمه می‌گیرد. بنابراین شما هر زمان که نگران و ناراحت هستید، اگر خوب دقت کنید، قبل از شروع آن، یک سری فکرهای منفی در مورد خود و یا دیگران در ذهنتان جاری بوده است. به‌عبارت دیگر، یا توقع‌هائی از خود داشته‌اید که برآورده نشده و یا انتظارهائی از دیگران که انجام نگردیده در هر حال، این بدبینی باعث کسالت، اندوه و اضطراب گشته و چنانچه ادامه یابد، به ”افسردگی“ منجر خواهد شد.
فکرهای منفی در مورد خودمان، بیشتر به‌صورت توقع از ”خود“ بروز می‌کند؛ مانند اموری که هر روز با آن سروکار دارید، چیزهائی که به نظر بی‌اهمیت می‌آید، اما در واقع پایه و اساس احساس‌های ناخوشایند می‌شود. انتقادهائی که بیشتر مردم در ارتباط با مسائل روزمره، کار، همسر، فرزند و دوستان از خود می‌کنند، به‌طور نمونه ”چرا دیر سلام کردم، چرا زود از سر میز بلند شدم، چرا جواب فلان توهین را دادم یا چرا جواب ندادم“، همهٔ این واکنش‌های ساده که بیشتر مردم بعد از هر کار و عملی در ذهنشان نقش می‌بندد، اگر با بدبینی و انتقاد و سرزنش خود همراه باشد و آن را به‌صورت منفی بررسی کنند، دچار عارضه‌های ناخوشایندی خواهند شد و اگر عادت کنند که به‌طور مرتب مسائل منفی را مرور کنند، کم کم به وسیله یک جو ذهنی منفی احاطه شده و هر فکر منفی که از ذهنشان برود، بلافاصله فکرهای منفی دیگری جایگزین آن می‌گردد.
ممکن است تصور کنید اگر رفتارها و گفتارهائی که انجام داده‌اید و از انجامش ناراحت یا پشیمان هستید، به شکل دیگری انجام می‌دادید، اکنون آرام می‌گرفتید؛ در حالی که چنین نیست. مطمئن باشید هرگونه که عمل می‌کردید، بار خود را مورد سرزنش قرار می‌دادید، زیرا زیربنای جو ذهنی شما، مفی است.
یکی از ضربه‌های مهم منفی‌بینی، بروز عدم ”اعتمادبه‌نفس“ است. اعتمادبه‌نفس، یعنی قبول خود و کارهائی که انجام می‌دهید. هر چقدر که گفتار، رفتار و اعمال خود را قبول نداشته باشید و مورد انتقاد قرار دهید، به همان میزان از اعتمادبه‌نفس خویش کاسته‌اید.
هر مطلبی به‌وسیله تکرار و تمرین، ملکهٔ ذهنی شما می‌گردد. هر چه بیشتر موارد منفی را مرور کنید، آن مسائل، ملکهٔ ذهن شما می‌گردد و در مورد هر مطلبی بلافاصله ذهن شما خودبه‌خود مسیرها و موارد منفی را جستجو می‌کند و بی‌شک نمی‌توان از عوارض مخرب آن در امان ماند. ذهن که به این صورت پرورش داده شده، بدترین حالت‌ها و شرایط را برای آیندهٔ خود ترسیم می‌کند، تمامی تجربه‌ها و خاطره‌های بد گذشته را مرور می‌کند، بدبینانه‌ترین اتفاق‌ها را برای خود و نزدیکان خود پیش‌بینی نموده و از اثرهای آن همچون رخوت، بی‌حسی، عدم تحرک و نداشتن قدرت تصمیم‌گیری، رنج خواهد برد؛ همچنین احساس‌های ناخوشایندی مانند بی‌کفایتی، بی‌کسی، محرومیت، مظلومیت، اندوه، اضطراب و افسردگی که حاصل اندیشه‌ٔ منفی است، همواره همراه انسان خواهد بود. این فکرهای منفی ممکن است در مورد اعمال و رفتاری باشد مربوط به خودتان که اکنون وقتی به گذشتهٔ خود رجوع می‌کنید، احساس ناخوشایندی از آن گفتار یا رفتار به شما دست می‌دهد و شما احساس پشیمانی می‌کنید.
پس شما در مورد یکی از اعمال، رفتار و یا گفتار خود پشیمان هستید و منفی‌اندیشی می‌کنید یا در مورد دیگران مانند فرزند، همسر، دوست یا کسانی که در آن زمان با آنان سروکار داشته‌اید و رفتار یا گفتاری داشته‌اند که شما را رنجانیده، اکنون فکرهای منفی در مورد آن شخص در ذهنتان جاری است.
هر زمان دچار ملال شدید و احساس کردید اعمالی انجام داده‌اید که اکنون پشیمانید و یا دیگران انتظارهای شما را برآورده نکرده‌اند، به جای اینکه خود را سرزنش کنید و یا دیگران را مورد شماتت قرار دهید، به جستجوی علت‌های این ناراحتی بروید؛ متوجه خواهید شد که در بیشتر موارد، یا توقع‌هائی از خود داشته‌اید و یا انتظارهائی از دیگران که برآورده نشده‌اند.

ثریا توکلی

منبع : مجله شادکامی و موفقیت