برای «پله» اسطوره مستطیل سبز

«ادسون آرانتس دوناسیمنتو» ملقب به پله (متولد ۲۳ اكتبر ۱۹۴۰) بازیكن سابق تیم ملی فوتبال برزیل است. پله در دوران بازیگری خود ۳ جام جهانی را كسب كرد و ركوردهای بسیاری را شكست (از جمله اولین بازیكنی كه ۱۰۰۰ گل به ثمر رساند).
از القاب دیگر او «او ری» (شاه) و «پرولا نگرا» (مروارید سیاه) بودند. او عموماً به عنوان بزرگترین بازیكن تاریخ جهان شناخته می شود.پله ضمن مهارت بازی به عنوان هافبك یا مهاجم، مهارت كامل بازی با هر ۲ پا را داشت. تمام كننده ای قهار بود، دریبل زنی بی نظیر و پاسوری به یاد ماندنی.
او حتی به عنوان یك مهاجم- تكل زن قهار نیز بود. سرعت و قدرت شوت او از معروفترین ویژگی هایش هستند.او در دوران حرفه ای خود ۳ جام جهانی را كسب كرد و ۱۲۸۱ گل به ثمر رساند. او تمام دوران فوتبال خود را در باشگاه برزیلی سانتوز بازی كرد و تنها سال های آخر عمر را به آمریكا رفت تا برای كاسموس بازی كند.
بعد از بازنشستگی در سال ۱۹۷۷او به عنوان شخصیتی ورزشی فعالیت كرده است و مدتی وزیر ورزش برزیل بوده است. پله یا به عبارتی «ادسون آرانتس دونا سیمنتو» ستاره سابق فوتبال جهان متولد ۲۳ اكتبر ۱۹۴۰ میلادی در برزیل می باشد.
پله را بسیاری از كارشناسان خبره فوتبال جهان برترین و بزرگترین فوتبالیست تاریخ جهان می نامند؛ كسی كه در ۱۷ سالگی توانست تیم برزیل را برای اولین بار قهرمان جهان كند. در واقع لقب پله در دنیا «The King of Football» سلطان فوتبال و در جایی دیگر هم به «The King Pel» یا سلطان پله معروف می باشد. وی همچنین لقب Footballer of the Century یا همان برترین فوتبالیست قرن را هم از سوی فیفا از آن خود كرده است.
وی همچنین عنوان Athlete of the Century یا همان برترین ورزشكار قرن را هم از سوی كمیته بین المللی المپیك به خودش اختصاص داده . پله همچنین یكی از اعضای National Soccer Hall of Fame یا تالار افتخارات فوتبال هم می باشد. وی همچنین تنها فوتبالیستی در جهان می باشد كه توانسته در دنیای حرفه ای فوتبال بیش از ۱۰۰۰ گل به ثمر برساند البته به احتمال فراوان «روماریو» ستاره دیگری از برزیل هم كه به مرز ۱۰۰۲ گل رسید، بتواند به جمع پله بپیوندد. پله در ۱۵ سالگی به تیم سانتوز و در ۱۶ سالگی وارد تیم ملی برزیل و در ۱۷ سالگی هم با برزیل قهرمان جهان شد.
وی با وجود پیشنهادهای بزرگ از سوی تیم های ثروتمند اروپایی در تیم خود سانتوز باقی ماند و ۲ دهه برای این تیم بازی كرد؛ چیزی كه الان دیگر بین بازیكنان وجود ندارد و یك بازیكن به محض دریافت یك پیشنهاد یك دلار بیشتر، تیم خود و طرفدارانی كه به عشق او به استادیوم می رفتند را ترك می كند و به یك تیم دیگر می رود. در واقع پله به هیچ وجه پول را به هواداران سانتوز ترجیح نداد و از این نظر هم یك نابغه در جهان است .
ژ پله در نهایت در سال ۱۹۷۵ از دنیای فوتبال خداحافظی كرد البته نه به صورت كامل. از تكنیك هایی كه پله در آنها شهرت داشت می توان بهدریبل های بدون استپ و پاس های رؤیایی و سرعت و شوت های محكم و ضربات سر استثنایی آن اشاره كرد. پله همچنین برترین گلزن تاریخ فوتبال برزیل هم می باشد و جالب تر اینكه تنها فوتبالیست در جهان است كه موفق شده ۳ بار قهرمان جهان بشود. پله در نهایت در سال ۱۹۷۷ به صورت كامل از دنیای فوتبال خداحافظی كرد و در حال حاضر هم یكی از سفیران فوتبال در جهان می باشد.
پله در خانواده اش به «دیكو» شهرت داشت. در واقع شهرت اصلی او« پله » نبوده بلكه به دلیل اینكه وی به دروازه بان تیم واسكودوگاما كه نام وی« بیل» بوده علاقه خاصی داشته، لقب او را هم پله یا Pil می نامند. پدر پله هم فوتبالیست بود اما به دلیل آسیب دیدگی از ناحیه زانو زود از دنیای فوتبال آن هم با تیم آتلتیكو مینیه رو خداحافظی كرد. در سن ۱۵ سالگی به تیم جوانان سانتوز و پس از یك سال بازی به تیم بزرگسالان سانتوز پیوست.
پله در اولین بازی برای تیمش مقابل كورینتیانس كه با برد ۷ بر یك این تیم همراه بود، یك گل به ثمر رساند. در سن ۱۶ سالگی در صدر جدول گلزنان لیگ برزیل قرار گرفت . فقط بعد از ۱۰ ماه از عقد قرارداد حرفه ای با سانتوز، به تیم ملی برزیل دعوت شد. بعد از جام جهانی ۱۹۶۲ با تیم برزیل، بسیاری از تیم های ثروتمند اروپایی خواهان وی شدند اما دولت برزیل با اعلام اینكه پله به عنوان گنجینه ملی برزیل می باشد، مانع پیوستن وی به تیم های اروپایی شد. در ۱۹ نوامبر ۱۹۶۹ پله موفق شد هزارمین گل خود را به ثمر برساند.
در واقع این گل در استادیوم ماراكانا و مقابل تیم واسكودوگاما و از روی نقطه پنالتی به ثمر رسید. در جایی پله اعلام كرد زیباترین گلی كه زدهدر استادیوم «روآژاواری » و در لیگ Sپائو لیستا »و مقابل رقیب منطقه ای سائوپائولو یعنی یوونتوس بوده است؛ هر چند تصویر ویدیویی از این گل وجود ندارد اما به درخواست پله یك انیمیشن از این صحنه درست شد.البته با ارزش ترین گل یا به عبارتی goal worthy of a plaque مقابل فلومیننزه و در استادیوم ماراكانا و در مارس ۱۹۶۱ رخ داد كه این گل را هم زیباترین گل در تاریخ استادیوم ماراكانا شناخته اند.
یكی از داستان های جالب در مورد پله این است كه در سال ۱۹۶۷ ، ۲ گروه از تفرقه افكنان در نیجریه كه با هم جنگ می كردند، ۲ روز را اعلام آتش بس می كنند تا بتوانند بازی دوستانه پله را در لاگوس مشاهده كنند. وی در سال ۱۹۷۲ و پس از ۱۷ سال بازی در تیم سانتوز، از این تیم خداحافظی كرد و در سال ۱۹۷۴ با تیم آمریكایی نیویورك كاسموس برای فصل ۱۹۷۵ قرارداد امضا كرد و در آخرین سال حضورش موفق شد این تیم را به مقام قهرمانی لیگ آمریكا برساند؛ البته در سال ۱۹۷۷ میلادی .
در اول اكتبر ۱۹۷۷ كفش هایش را برای همیشه مقابل خیل عظیمی از مردم در استادیوم «جیانس » آویزان كرد. وی در این دیدار دوستانه یك نیمه در تیم كاسموس و یك نیمه هم در تیم سابقش سانتوز بازی كرد و در پایان دیدار هم پیراهن شماره ۱۰ تیم سانتوز به افتخار وی برای همیشه بازنشسته شد و به پله تعلق گرفت.
اولین بازی ملی پله در ۷ جولای ۱۹۵۷ مقابل آرژانتین و به شكست ۲ بر یك برزیل منجر شد كه در آن بازی پله تنها گل برزیل را به ثمر رساند یعنی ۳ ماه قبل از رسیدن به سن ۱۷ سالگی. اولین گل او در جام جهانی هم مقابل ولز و در جام جهانی ۱۹۵۸ سوئد بود كه به عنوان جوانترین بازیكن هم معرفی شده بود. وی جوانترین بازیكن در تاریخ جام های جهانی می باشد كه موفق شد در مقابل تیم فرانسه و در نیمه نهایی جام ۵۸ موفق به زدن ۳ گل در یك دیدار یا همان هت تریك شود با سن ۱۷ سال و ۲۳۹ روز. جوانترین بازیكنی می باشد كه موفق شده در فینال جام جهانی حضور داشته باشد با سن ۱۷ سال ۲۴۹ روز .
در فینال جام ۵۸ هم ۲ گل به ثمر رساند كه یكی از گل های وی را جزو برترین گل های تاریخ جام جهانی به شمار می آورند. سال ۱۹۶۲ در جام جهانی ۱۹۶۲ پله در بازی مقابل چك و اسلواكی وقتی ۲ بازیكن حریف را دریبل زد با خطای فاحش مدافع حریف روبرو شد و در نهایت جام جهانی را هم از دست داد. جالب است بدانید كسی كه جانشین پله در ادامه تورنمنت شد كسی نبود جز «گارینشای» معروف كه اتفاقاً هم توانست باعث دومین قهرمانی تیم برزیل در جام جهانی بشود و ستاره مسابقات هم لقب بگیرد.
در جام جهانی ۱۹۶۶ و در حالی كه پله موفق شد برای سومین بار متوالی و در ۳ جام جهانی گلزنی كند، برای برزیل و در بازی سوم مقابل پرتغال باز هم بر اثر تكل های متوالی و خشن تیم پرتغال پله باز هم ناچار به ترك جام جهانی شد به طوری كه بعد از پایان مسابقات اعلام كرد دیگر حاضر نیست در جام جهانی بازی كند؛ جامی كه در نهایت برزیل در دور اول آن در عین ناباوری حذف شد.
در جام جهانی ۱۹۷۰ وقتی پله به تیم دعوت شد، ابتدا آن را رد كرد اما به ناچار دعوت به تیم ملی را قبول كرد و در تیم برزیل كه به گواه بسیاری از كارشناسان فوتبال جهان برترین تیم تاریخ فوتبال جهان هم بود، بازی كرد و اتفاقاً با آن تیم هم قهرمان شد؛ تیمی كه شامل بازیكنانی چون جرزینیو ، رولینیو ، جرسون ، توستائو و كلودو لادو بود .
پله در جام جهانی۱۹۷۰ هم موفق به گلزنی شد و به عبارتی تنها فوتبالیستی است كه توانسته در ۴ جام جهانی گلزنی كند كه واقعاً خارق العاده است. در فینال جام ۷۰ پله گل ابتدایی بازی را زد و در ۲ گل دیگر هم به عنوان پاسور شریك بود كه در نهایت با برتری۴ بر یك برزیل همراه بود. به عبارتی برزیل تمام بازی های خود را با برد به پایان رساند. با این قهرمانی، برزیل برای همیشه جام ژول ریمه را از آن خود كرد. آخرین بازی پله برای زردپوشان برزیلی در تاریخ ۱۸ جولای ۱۹۷۱ و مقابل تیم یوگسلاوی و در شهر ریودوژانیرو بود.
ركورد وی هم در تیم برزیل مقابل با ۶۷ برد و۱۴ تساوی و ۱۱ باخت و ۳ قهرمانی در جام جهانی است كه تا به حال كسی به آن دست پیدا نكرده است و یك نكته جالب هم اینكه تیم برزیل در مسابقاتی كه پله و گارینشا به طور همزمان در تیم برزیل بازی می كردند، هرگز رنگ شكست را هرگز به خود ندید.
پله با تیم سانتوز كه تمام فوتبال حرفه ای خود را با این تیم انجام داد، موفق به كسب قهرمانی های فروانی شد: ۱۰ قهرمانی در جام پائو لیستا ، ۳ قهرمانی درریو سائو پائولو یك بار قهرمانی در «تكاده پرتا» و۵ قهرمانی در تكا برزیل، ۲ قهرمانی در لیبرتادورس ۲ قهرمانی هم در جام بین قاره ای ،از افتخارات او با پیراهن تیم سانتوز می باشد.
با تیم نیویورك كاسموس هم یك بار در سال ۱۹۷۷ در مسابقات (NASL) قهرمان آمریكا شد اما با پیراهن برزیل ۳ بار قهرمان جام جهانی ، ۲ بار قهرمان روكا كاپ ، یك بار هم قهرمان «كوپا هیگینز » و یك بار نیز قهرمان «آنتیكا كوپا »شد. سایر ركوردهای شخصی پله هم به قرار زیر می باشد: در سال ۱۹۹۹ به عنوان برترین ورزشكار قرن از سوی كمیته بین المللی المپیك برگزیده شد. در دسامبر ۲۰۰۰ به عنوان برترین فوتبالیست قرن بیستم معرفی شد. در همان سال پله جایزه مادام العمر «لاروس » را كه در آفریقای جنوبی و توسط رییس جمهور آن كشور یعنی نلسون ماندلا اهدا می شد را از آن خود كرد.
در سال ۲۰۰۵ هم جایزه ویژه شبكه بی بی سی را از آن خود كرد. اما كمی هم به بازی ها و گل های وی بپردازیم: پله در ۱۳۶۳ بازی توانسته ۱۲۸۱ گل به ثمر برساند البته این شامل بازی هایی هم می شود كه پله با تیم های سانتوز و نیویورك در تورهای مختلف انجام داده است و آن بازی ها هم برای وی حساب شده است حتی بازی های كه برای تیم نیروهای نظامی با پیراهن برزیل انجام داده است.
تعداد گل های به ثمر رسانده پله در مسابقات لیگ برزیل شامل ۵۸۹ گل در ۶۰۵ بازی می باشد. پله در جایگاه سوم برترین گلزنان ملی جهان با ۷۷ گل در ۹۲ بازی قرار دارد. همچنین وی در جایگاه چهارم و پشت سر رونالدو و گرد مولر و ژوست فونتین در لیست برترین گلزنان تاریخ جام های جهانی می باشد با ۱۲ گل. پله در ۳ قهرمانی برزیل در جام جهانی سهم داشته اگرچه در فینال ۶۲ به دلیل مصدومیت حاضر نشد و جزو بازیكنانی می باشد كه موفق شده اند در ۲ فینال جام جهانی گلزنی كنند به همراه پل برایتنر آلمانی و زین الدین زیدان فرانسوی و واوای برزیلی. او همچنین جزو یكی از ۵ بازیكنی است كه موفق شده همراه رولینیو ، تئو فیلیو كوبیلاس ، برنارد جنگینی ودیوید بكهام در ۲ جام جهانی از روی یك ضربه آزاد ایستگاهی گلزنی كند.او همچنین جزو ۲ نفری است كه موفق شده اند در ۴ جام جهانی گلزنی كنند.
بسیاری بر این باور هستند كه اگر گل های زده شده پله كه بسیاری از آنها در مسابقات غیر رسمی زده شده است را حساب نكنیم، معادلات طور دیگری خواهد بود. به طور نمونه اگر بازی های دوستانه هم برای گرد مولر آلمانی محاسبه شود، وی دارای ركورد ۱۴۵۵ گل در ۱۲۰۴ بازی خواهد شد. یا در جایی دیگر اگر فقط رقابت های رسمی محاسبه شود، این بار هم پله در جای دوم خواهد بود پشت سر ژوزف بیسكان اما زندگی پله بعد از فوتبال هم جالب است؛ در سال ۱۹۹۲ پله به عنوان سفیر سازمان ملل برای بوم شناسی و محیط یا درست تر آن (ecology and the environment) برگزیده شد .
در سال ۱۹۹۵ هم به خاطر خدمات برجستهبه ورزش جایزه «مدال طلایی » را از سویرییس جمهور برزیل دریافت كرد . همچنین از سوی رییس جمهور برزیل به عنوان وزیر ورزش فوق العاده برزیل و همچنین سفیر حسن نیت یونسكو هم انتخاب شد. در سال ۲۰۰۱ هم به دلیل درگیری به خاطر اتهام رشوه گیری از سمت خود كناره گیری كرد.
در سال ۱۹۹۷ هم مقام شوالیه بریتانیا به صورت افتخاری به پله اهدا شد . پله همچنین چندین زندگینامه هم نوشته و چندین فیلم درباره زندگی وی هست. وی همچنین در سال ۱۹۸۱ و در فیلم فرار به سوی پیروزی كه با حضور ستاره های فوتبال جهان و بازیگر مشهور هالیوود سیلوستره استالونه ساخته شد هم حضور داشت كه در آن فیلم نقش زندانی هایی را بازی كردند كه در كمپی از نازی های آلمانی زندانی بودند و با برگزاری یك مسابقه فوتبال موفق به فرار شدند. پله همچنین مربی شخصی ستاره حال حاضر جهان یعنی رونالدینیو هم می باشد. وی همچنین در ۱۲ فیلم و مجموعه تلویزیونی ایفای نقش كرده است.
اما زندگی شخصی پله : پله در كل ۲ بار ازدواج كرده است كه اولین آن در سال ۱۹۶۶ و با رزماری می باشد كه ۳ فرزند از آن دارد و در سال ۱۹۸۲ هم از وی طلاق گرفت و دومین بار هم در سال ۱۹۹۴ با اسیریا ازدواج كرد كه ۲ فرزند هم از وی دارد. پله یك دختر دیگر هم به نام «ساندرا رجینا آرانتس دوناسیمنتو » داشت كه در اكتبر ۲۰۰۶ بر اثر بیماری سرطان از دنیا رفت.

منبع : روزنامه ابرار ورزشی