بانک‌ها پیش‌قدم باشند

در زمان حاضر بانكداری الكترونیك نقل مجالس، به ویژه در بین بانكی‌ها شده است، كه هر چه سریع‌تر خود را به بانكداری معمول جهان برسانند و بتوانند ادعای پیشرفته‌ و اولین بودن كنند و از این راه خود را تافته جدا بافته و جلوتر از بقیه نشان دهند.
از جمله كارهایی كه در تبلیغات بانك‌ها مشاهده می‌شود، پرداخت‌های تلفنی و اینترنتی قبض‌های آبونمان مانند آب، برق و ... است. یا خرید اینترنتی بلیت قطار و اتوبوس و هواپیما و یا خریدهای دیگر، البته این امر جدای از جنبه تبلیغاتی، برای بانك‌ها كه به شدت از كمبود نیر و رنج می‌برند و همچنین با كاهش سود می‌باید خود را با نرخ سود پایین هماهنگ كنند و از هزینه‌ها بكاهند، بسیار كارآ و مفید است. در كنار اینها با كاهش مشتریانی كه سیستم بانكی را فقط برای كار خدماتی می‌شناسند و فقط با هدف پرداخت قبض كه هر قبض برای بانك ۲۰ریال درآمد دارد، به بانك مراجعه می‌كنند و بر صف‌های طویل آن می‌افزایند و خود نیز از اتلاف وقت در شعبه‌های بانك گله دارند، ایشان بتوانند به كار اصلی خود كه همانا فعالیت در بازار پولی است، بپردازند. هر چند این بازار مفهوم خود را از دست داده و در حال تبدیل شدن به بازار سیاه است كه كوپن‌فروشان جلوی بانك‌ها بایستند و برای فروش وام با نرخ ارزان و دریافت پورسانت خود اقدام كنند.
در هر صورت هدف از این نوشتار گله‌مندی از وضعیت حاكم نیست بلكه یادآوری این نكته است كه بانك‌ها فراموش كرده‌اند كه الكترونیكی كردن خدمات را از خود باید شروع كنند نه از قبض‌های آب و برق. به تحقیق می‌توان اثبات نمود تعداد كسانی كه برای بازپرداخت اقساط وام به بانك می‌روند افزون بر مشتریانی می‌باشند كه برای پرداخت‌های آبونمان به صف‌ها می‌پیوندند. زیرا قبض‌های آبونمان به طور معمول دو ماهه و یا بیشتر صادر می‌شوند و چون جریمه‌‌ای به تاخیر پرداخت آن تعلق نمی‌گیرد در مواردی هم یك قبض در میان به بانك برده می‌شوند. اما قسط وام به خاطر حفظ خوش‌حسابی و امكان آبروریزی در مقابل ضامن و یا دلیل‌های دیگر، كمتر با این امر مواجه بوده و در هر ماه اقدام به پرداخت آن می‌شود.
حال چرا بانك‌ها برای انجام این خدمت كه خود متولی آن هستند و بیشترین سود را از این امر می‌برند و یا حداقل هزینه كمتری در استفاده از كارمندان می‌پردازند، پرداخت اقساط را تلفنی یا اینترنتی نمی‌كنند و فقط یكی از بانك‌ها، فقط با كارت تا حدودی صف را از داخل شعبه به خارج برده و این خدمت را تقریبا ۲۴ ساعته كرده است، ولی هنوز تا آنچه كه در ذهن نگارنده است فاصله زیادی دارد و آن این است كه حداقل برای پرداخت كسی به بانك‌ مراجعه نكند.
البته یك جنبه دیگر قضیه هم داخل پرانتز گفته می‌شود كه شاید خیلی هم جدی نباشد.
حضور مشتری در بانك نوعی تبلیغ است كه مراجعه‌كننده در صف‌های بانك برای آنكه خود را سرگرم كند اقدام به خواندن بولتن‌ها و پوسترهای داخل بانك می‌كند و با امكانات و سیستم‌های جدید بانك آشنا می‌شود و چه بسا حساب قرض‌الحسنه‌ای هم باز كند.
اما در نهایت ضروری است كه بانك‌ها هم همگام با الكترونیكی شدن در امور مستقیم خود پیش‌قدم باشند و تعداد مراجعان و ارائه‌ خدمت‌گران قیمت بانكی را، كه شاید برای هر عملیات بانكی افزون بر ۳۰۰۰ریال هزینه در بر دارد، كاهش داده و در مقابل هزینه ۱۰۰۰ریالی اینترنتی یا تلفنی را بپذیرند.
جدای از آن با كاهش تعداد مراجعه، تحویلدار شعبه نیز با آرامش خاطر و فراغ بال به مشتریان معمول بانك می‌پردازد و فشار كمتری را تحمل می‌كند.
در انتها پیشنهاد دیگر اینكه با توجه به وجود حداقل یك تلفن‌همراه در تعداد زیادی از خانواده‌ها، می‌توان ترتیبی اتخاذ كرد كه با یك پیام كوتاه زمان پرداخت قسط یادآوری شود.
چه بسا شاید شروع بدحسابی نه از روی عمد كه از جهت فراموشی رخ داده و حرمت قول و خوش‌حسابی به این دلیل از بین رفته باشد.

مهدی مرتضوی

منبع : روزنامه دنیای اقتصاد