پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا


دنباله دار دیجیتالی


دنباله دار دیجیتالی
● تکنیک های جدید عکسبرداری از اجرام آسمانی
از اواسط ژانویه تا اواسط فوریه آسمان میزبان فرمانروای بی چون و چرای خود بود. هرچند این حاکمیت زیاد به درازا نینجامید، ولی حامل تجربیاتی بود که ما را برای میزبانی بعدی مهیا می کرد.
اگر در اینترنت به دنبال عکس های گرفته شده از دنباله دارهای بین سال های۱۹۹۷ تا ۲۰۰۷ بگردید، قطعاً متوجه خواهید شد که بعد از سال ۲۰۰۱ بیشتر عکس ها توسط ابزار دیجیتالی تهیه شده اند.
از همین موقع دوربین های دیجیتال جدیدی موسوم به اس ال آر وارد بازار شدند که مانند دوربین های مکانیکی معمولی قابلیت تعویض لنز داشتند، ولی با وجود تمام پیشرفت ها همواره یک مورد توجه منجمان آماتور را به خود جلب کرده و آن چیزی نیست جز قیمت های سرسام آور که بر آمدن از پس آنها از عهده هر آماتوری بر نمی آمد. ولی رفته رفته با فراگیر شدن این دوربین ها و ابزار دیجیتال، نه تنها از قیمت شان کاست، بلکه ویژگی های مورد نیاز این قشر از عکاسان نیز مورد توجه شرکت های تولیدکننده قرار گرفت، مثلاً عکاسی با نوردهی بلند مدت هرچند با محدودیت باتری روبه رو است ولی امکان پذیر است ، یا در دوربین های نسل جدید نویز کمتری در عکس ها ایجاد می شود.
با آغاز قرن بیست و یکم، این تلاش شکل جدیدی به خود گرفت و عکاسان نجومی به خواسته های خود نزدیک تر می شدند و دوربین هایی تولید شد که قابلیت نصب روی سه پایه را داشتند یا از درون چشمی تلسکوپ عکس می گرفتند.
با ایجاد این قابلیت ها عکس هایی که با میدان دید باز و از انبوه ستارگان گرفته می شد، از چرخه اعتبار خارج شد. عکاسان زیرک به فکر عکاسی از مناظر اعماق آسمان افتادند و با انطباق عکس ها با کامپیوتر و با نوردهی های متفاوت، مناظر بدیعی را خلق کردند. نکته جالب این نوع عکاسی امکان استفاده از نوردهی های کوتاه مدت بود که نیاز منجمان به استفاده از موتور های ردیاب دقیق و همراهی دستی موتور در حین عکاسی را بر طرف می کرد و از کیفیت عکس هم نمی کاست.
در مورد دنباله دارها نیز باید گفت که تنها تعداد محدودی از آنها به درجه یی از روشنایی می رسند که با چشمان غیر مسلح رویت شوند. مثلاً در فاصله بین آخرین درخشش هیل باپ تا ظهور مک نات هیچ دنباله داری آن قدر پرنور نشد که توجه اذهان عمومی را به خود جلب کند یا در صدر اخبار قرار بگیرد. اما در این بین دنباله دارهای کم فروغی مانند لی نییر، نیت، ماخولز و سوآن آسمان را جولانگاه خویش قرار دادند تا فرصتی باشد که منجمان عصر دیجیتال به آزمایش ابزار خود روی این پدیده ها بپردازند که خوشبختانه نتایج شایان توجهی داشته است.
طرفداران سی سی دی دریافتند که می توانند از روشی مشابه آنچه برای عکاسی اعماق آسمان استفاده می کردند بهره بجویند، یعنی با گرفتن تعداد زیادی عکس از یک منظره قادر به آشکار کردن ستاره های پس زمینه، آن هم به صورت نقطه یی باشند. این در حالی است که امکان ادیت روی هر فریم هم وجود دارد و مثلاً می توان از تصاویر کدر یا مات صرف نظر کرد. همچنین افرادی مثل ریچارد بنیون از کالیفرنیا یا برنارد هابل از استرالیا با استفاده از نرم افزارهای خاص، روش های دیگری را برای ثابت نگاه داشتن اجرام ایجاد کرده اند که بعضی از این نرم افزار ها به شرح زیرند.
MaxIm DL www.cyanogen.com
CCD soft www.bisque.com
CCDStack www.ccdware.com
آنان با استفاده از این برنامه ها دو عکس از یک منظره را بر هم منطبق و نقطه اصلی این انطباق را دنباله دار تعیین می کردند و به تبع آنها دیگر اجرام پس زمینه هم روی یکدیگر افتاده و منطبق می شوند. از دیگر برنامه هایی که این قابلیت را در اختیار کاربر می گذارد فتوشاپ است که می توان با جدا کردن دنباله دار از یک عکس آن را روی عکس دیگری چسباند و با «لایتن بلند» واقع در بالای نوار ابزار آن را واقعی تر جلوه داد.
● از CCD تا CMOS
در دورانی که منجمان مشغول استفاده از ابزار جدید و خارق العاده خود بودند، سنسورهای جدیدی وارد بازار شدند که مکمل اکسید فلز نیمه هادی یا به اختصار سی موس نام گذاری شدند. این آشکارساز ها به مراتب ارزان تر از مشابه های قبلی خود بودند، ولی وقتی در سال های ۱۹۹۰ عرضه شدند، حساسیت بسیار پایین و نویز بالا داشتند و بنا بر این به سرعت از چرخه تولید خارج شدند. با پیشرفت صنعت و ادامه آن پروژه در حد تحقیقات، سازندگان این اشاره گرها بر آن شدند تا از فاز دوم طرح پرده برداری کنند.
این اتفاق انقلاب دوباره یی را در سال ۲۰۰۴ باعث شد و جمع زیادی از عکاسان را شیفته خود ساخت و تنزل شدید قیمت ها را نیز باعث شد. آرایش پیکسل ها به سرعت منظم شد و این روند تاکنون ادامه داشت. بزرگترین تفاوت ایجاد شده برای منجمان آماتور ابعاد جدید سنسورهای اس ال آر بود که می توانست تا اندازه حلقه فیلم های معمولی و۳۵ میلیمتری بزرگ و دقیق باشد و همچنین به ثبت رنگ های واقعی ستارگان در طول موج های مختلف بپردازد.
● امامک نات
تمام این پیشرفت ها تنها زمانی توانایی عرض اندام داشت که عکاسی از یک جرم کم نور یا یک دنباله دار کم فروغ عکس قرار می گرفت. ولی با ظهور مک نات تنها چیزهایی که برای یک عکس مورد نیاز بود آسمان تاریک، میدان دید باز، سه پایه و یک منظره بکر و دست نخورده بودند. در اواسط ژانویه که این پدیده به روزهای اوج خود نزدیک می شد و هر روز در افق غربی به خورشید نزدیک تر می شد، فرصتی پدید آمد تا دوربین ها و عکاس ها قابلیت های خود را به معرض نمایش بگذارند و این زمانی بود که همه فهمیدند دوربین های مکانیکی با حفظ قابلیت های خود نباید به طور کامل کنار بروند. آری، با ظهور مک نات اولین دنباله دار عصر دیجیتال هم درخشید و به اعماق سامانه خورشیدی ما برگشت و فرصت مناسبی ایجاد کرد تا هر کس آموزه های خویش را به ورطه عمل بکشاند.
ترجمه؛ کامبیز خالقی
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید