۱۹۸۴ (سنگاپور)- چهارم

● ناصرخان ابراهیمی!
به راستی چه شد که تیم رویایی ۱۹۸۴ رتبه ای بهتر از چهارم به دست نیاورد. تیم پر ستاره ای که قهرمانی کمترین دستمزد آن به نظر می رسید به دلایل آشکار و مکتوم از دستیابی به هر عنوان بازماند. گرچه به دلیل تعداد کم مطبوعات آن روز و بی علاقگی رسانه ها به حاشیه نگاری، از آن بازی ها نکات چندانی در ذهن ها باقی نمانده اما لابه لای حرف های کاروان فوتبال ایران می شود چیزهایی پیدا کرد.
قبل از همه چیز باید به کناره گیری محمود یاوری درست قبل از بازی ها اشاره کرد. یاوری پس از تغییر در مدیریت فدراسیون حاضر نشد به چارچوب های جدید تن بدهد و از سمت خود کنار رفت. او بارها و بارها گفته همین که از در دفتر ریاست فدراسیون بیرون زده ناصر ابراهیمی را دیده که پیش رئیس جدید فدراسیون می رود. «همان جا مطمئن شدم که ناصر ابراهیمی سرمربی تیم ملی است.» از همان روز ها تا به اکنون رابطه محمود یاوری و ابراهیمی مکدر باقی مانده است.
مصدومیت یکی از مشکلات تیم ملی در سنگاپور بود. نخستین بازیکن مصدوم حمید علیدوستی بود که به خاطر کنار رفتن او ترکیب تیم و چیدمانش عوض شد. بعد هم چند تای دیگر کم و بیش دچار آسیب دیدگی های جزیی یا مهلک شدند.
تعویض های نادرست در جام ملت های آسیای ۱۹۸۴ همیشه محل مناقشه بازیکنان و کارشناسان بوده است. مهم ترین تعویض های بدفرجام هم مربوط به بازی عربستان است. ایران در نیمه نهایی به عربستان باخت در حالی که هنوز هم بعضی از بازیکنان آن دوره می گویند تعویض بهروز سلطانی و ناصر محمد خانی درست نبوده است.
ناصر محمد خانی که در آن بازی ها بهترین بازیکن ایران بود در دقایق پایانی بیرون رفت و جایش را به رضا احدی داد که چندان در ۳۵ دقیقه باقی مانده خوب نبود. بدتر از آن تعویض بهروز سلطانی بود که به زعم بسیاری از کارشناسان دروازه بان اول ایران بود. حتی ناصر حجازی در مورد او گفته؛ «بعد از من بهترین دروازه بان تاریخ ایران سلطانی است.»
با این تفاصیل بهروز سلطانی در حساس ترین لحظات بازی سرنوشت ساز عربستان از بیرون شاهد ناکامی مطلق حافظ طاحونی بود که در پنج ضربه پنالتی عربستان خلاف جهت پرید. جعفر مختاری فر هم از تعویض های اجباری دیگری بود که به دلیل مصدومیت علیدوستی حادث شد. بعد از این مسابقات بود که مختاری فرد و سلطانی بنا به دلایلی نامعلوم از تیم ملی بیرون ماندند و تنها در دوره سرمربیگری پروین فرصت پوشیدن پیراهن ملی را یافتند، آن هم در مسابقات کم اهمیتی مثل جام صلح و دوستی کویت. رقابت هایی که تبدیل به آخرین میدان ملی این دو ملی پوش ایران شد.
یکی دیگر از ناراضیان هم رضا احدی بود که معمولاً در ۱۰دقیقه آخر بازی به میدان می آمد. خیلی ها می گویند او در بازی عربستان دو توپ را عمداً لو داد که یکی از آنها به گل مساوی عربستان تبدیل شد. رضا احدی در آن سال ها از ستارگان بسیار محبوب استقلال بود و حضور در ترکیب ثابت تیم ملی را حق خود می دانست. به هر حال این تعویض های نامطمئن سال ها به عنوان سوال بزرگی در ذهن علاقه مندان به فوتبال باقی ماند.
شاهرخ و شاهین بیانی برادران حاضر در تیم ملی در بازی عربستان دو روی سکه فوتبال را به نمایش گذاشتند. وقتی شاهرخ در نیمه اول به گل رسید تقریباً خیال برد را برای همه راحت کرد. در تهران پدر شاهین و شاهرخ در دقیقه ۸۰ بازی رفت که با خرید یک جعبه شیرینی جشن مختصری به یاد فرزند قهرمانش بگیرد که به وقت مراجعت به منزل دید، اوضاع کاملاً برعکس شده. شاهین دیگر پسرش گل به خودی دردناکی به ایران زد و بازی برده به شکست تلخی مبدل شد. شاهرخ بیانی در این باره می گوید؛ پدرم همه شیرینی هایی را که داده بود، پس گرفت.
ناصر ابراهیمی بعد از این همه سال یک نکته از کارش را در بوق و کرنا کرده و حسابی روی آن تبلیغ می کند. او در یکی ، دو سال اخیر همیشه گفته؛ «استفاده از یک بازیکن چپ پا در سمت راست میانه میدان را من ۲۰ سال پیش اجرا کردم. حالا هم می گویند انتخاب ریکارد در به کارگیری مسی در سمت راست خیلی جالب است. من ناصر محمدخانی چپ پا را ۲۰ سال پیش در سمت راست بازی دادم.» بازیکنان تیم ملی ۸۴ که هنوز از سرمربی سابق تیم ملی شکارند امسال عید در یک برنامه تلویزیونی متحد شدند و پنبه ناصرخان را به نحو شایسته زدند.
بازی های ایران روندی رو به افول داشت. دو بازی اول با پیروزی، دو بازی وسط با تساوی و دو بازی آخر با شکست به پایان رسید. خب، عدالت فوتبال می گوید که باید هم این تیم قهرمان نمی شد. در این مسابقات بعد از پیروزی ایران مقابل امارات و چین دو تساوی مقابل سنگاپور و هند آنقدر نوبر بود که در ایران هیچ کس آن را باور نمی کرد به خصوص که نمایش قاطعانه در دو بازی اول باعث شده بود توقعات بالاتر برود.
جالب ترین نکته ای که به ذهنمان می رسد این است که بعد از ۲۳ سال ناصر ابراهیمی دوباره در کادر فنی تیم ملی حاضر است، او که یکبار دیگر نیز به عنوان دستیار علی پروین در جام ملت های آسیا ۱۹۹۲ هیروشیما حضور داشت و به گفته خبرنگاران اعزامی به ژاپن تاب تحمل حساسیت مسابقه ایران - ژاپن را نداشت و بنابراین نیمکت را ترک کرد، حالا به عنوان دست راست امیر قلعه نویی تیم را کوچ می کند. امیدواریم ناصرخان ابراهیمی این بار برای تیم ملی خوش یمن باشد.
● ۱۹۸۴ (سنگاپور)- چهارم
پس از موفقیت در مرحله مقدماتی همراه با محمود یاوری، قرعه به نام ناصر ابراهیمی افتاد تا در سنگاپور هدایت تیم ملی را برعهده داشته باشد. باز هم مثل دوره قبلی همه چیز در مرحله گروهی خوب پیش می رفت و با دو برد و دو مساوی و ۶ گل زده و یک گل خورده به مرحله نیمه نهایی رسیدیم. در این مرحله هم با گل شاهرخ بیانی از عربستان پیش بودیم ولی تنها گل به خودی ایران در تاریخ جام ملت های آسیا حسابی دردسرساز شد.
شاهین بیانی در دقیقه ۸۹ دروازه خودمان را باز کرد تا کار به وقت اضافی و ضربات پنالتی بکشد و در این عرصه هم ما یک همیشه مغلوب در نیمه نهایی بوده ایم. حیف از تیمی که در آن سال داشتیم چون جدا از ضعف کادر فنی در هدایت تیم مصدومیت های شدید حمید علیدوستی و خفیف ناصر محمدخانی هم روی تیم ایران تاثیر زیادی گذاشت.
▪ نتایج ایران
ـ ایران ۳ (حمید علیدوستی ۲۷، شاهرخ بیانی ۸۰، ناصر محمدخانی ۸۶)، امارات صفر
ـ ایران ۲ (ناصر محمدخانی ۵۷، ضیاء عربشاهی ۷۲)، چین صفر
ـ ایران صفر- هند صفر
ـ سنگاپور یک- ایران یک (شاهرخ بیانی ۳۶)
ـ نیمه نهایی؛ ایران یک (شاهرخ بیانی ۴۳)، عربستان یک
ـ در ضربات پنالتی ۵-۴ باختیم
ـ رده بندی؛ ایران یک (ناصر محمدخانی ۸۱) کویت یک
ـ در ضربات پنالتی ۴-۳ باختیم

منبع : روزنامه شرق