بازیگوشی از دست رفته

● «هری پاتر» تازه از نگاه منتقد شیکاگو سان تایمز
بر سر طراوت و - اگر اجازه بدهید از این کلمه استفاده کنم- جادوی مجموعه فیلم های «هری پاتر» چه آمده است؟ هرچه شخصیت ها بیشتر رشد می کنند، داستان ها هم بیشتر رشد می کنند و معصومیت را پشت سر می گذارند و ما را با پیرنگ هایی که برای سر در آوردن از آنها مدرک Ph.D از مدرسه هاگوارتز لازم است، سر در گم می کنند. «هری پاتر و محفل ققنوس» هنوز هم بسیاری از جنبه های دلفریب فیلم های اول را در خود دارد اما هری دیگر آن هری بانشاط نیست. چهره اش فاقد آن تبسمی است که تماشاگر را به گفتن «وای، چه لبخند نمکینی» وامی داشت.
حالا او رازها و شگفتی های دنیای جادوگران را درونی ساخته است و به شکل غریزی برای محافظت از خود مورد استفاده قرار می دهد.یکی از صحنه های آغاز فیلم این تغییر را به خوبی نشان می دهد. هری و پسرعمویش، دادلی، از طرف «دیوانه کننده ها» مورد حمله قرار می گیرند و هری از سر استیصال از یک ورد سری برای دور کردن آنها استفاده می کند. اما این کار او موجب ناخشنودی مقامات بالاتر در هاگوارتز است، چون نباید از این ورد در ملاء عام و جلوی چشم «مشنگ ها» استفاده می کرد. این دیگر یعنی چه؟ مگر قوانین سفت و سخت فراماسونری است؟ تصور کنید که چیزی نمانده باشد «دیوانه کننده ها» کار شما را یکسره کنند و شما هم آن ورد را بدانید.
چکار می کنید؟ همین طور دست روی دست می گذارید تا شما را دیوانه کنند؟می ترسم زمانی برسد که در پایان مجموعه (که هنوز یک کتاب و دو فیلم از آن مانده است) هری و رفقایش بزرگ شوند و طعم خیلی چیزها را بچشند و از خوب و بد روزگار سر در بیاورند. اما آنها که به عنوان جادوگر بزرگ شده اند، از تفریح کردن و لذت بردن چیزی نمی دانند. می ترسم وقتی نهایتاً به چهارراه حوادث آخرزمانی می رسند،کارهایی انجام دهند که مجموعه دیگر در وادی PG-۱۳ (تماشا برای زیر ۱۳ سال فقط با همراهی و راهنمایی بزرگسال مجاز است-م.) باقی نماند. حالا دیگر ارباب همه شرارت ها، لرد وولدرموت مشغول شکل گیری است تا در نقش ستاره کابوس ها ظاهر شود.هری (دانیل رادکلیف) که سال های بازیگوشی را پشت سر گذاشته، برای هراس های خود دلیل کافی دارد.
او جادوگری است که در کودکی برای در اختیار داشتن نیروهایی خاص برگزیده شده و دلایل محکمی دارد که وولدرموت بازگشته است و باید با او مقابله کرد. وزارت جادوگری مانند همه دستگاه های دولتی گرفتار کوتاه فکری و محافظه کاری و در بند ملاحظات گوناگون است و هنگامی که هری هشدار می دهد به چشم یک دگراندیش به او نگاه می کند. یک پروفسور درنده خو که متخصص جادوی سیاه است به نام دولورس اومبریج (ایملدا استانتون) به تازگی پا به هاگوارتز گذاشته و برای سر به راه کردن هری به سمت آموزگار او گماشته شده است. دامبلدور (مایکل گمبون) مدیر مدرسه و حامی هری با سر و وضع ژولیده یی همچون بی خانمان ها از جمله دشمنان این خانم معلم است و هرمایونی (اما واتسون) و ران (روپرت گرینت) به هری می پیوندند تا نیروی مقاومتی علیه اومبریج به وجود بیاورند و مخفیانه نقشه یی برای دفاع در مقابل او طرح ریزی می کنند.
متأسفانه مساله جدی تر از آن است که هری و دوستان بازیگوش او در ابتدا می پندارند. بله، می دانم که زمانه عوض شده است و بازیگرها هشت سال از فیلم اول شان بزرگ تر شده اند اما آیا کودکی که می خواهد دیدن مجموعه فیلم های پاتری را با دیدن این فیلم آغاز کند، می تواند حدس بزند که آن فیلم ها بازیگوشانه تر از این بوده اند که اکنون می بیند؟
با توجه به آنچه تاکنون در مورد مجموعه «پاتر» دستگیرمان شده، می دانیم هیچ چیز آنطور که به نظر می رسد، نیست و ارتباطات نهانی شخصیت هایی رو می شود که اصلاً فکرش را نمی توانیم به سرمان راه بدهیم. این درست؛ اما تماشاگر حرفه یی «پاتر» آنقدر از این شگفتی ها دیده که در روند حذف شخصیت ها به راحتی می تواند حدس بزند چه کسی قرار است غافلگیرمان کند. زمانی که هری از مخفیگاهش بیرون می آید و دست به اقدام می زند، شهر لندن نقشی اساسی پیدا می کند و هری و زیردستانش بر فراز رود تیمز پرواز می کنند و از کنار بیگ بن می گذرند. من از این مساله تعجب می کنم.
چه چیزی باعث شده دنیای جادوگران و دنیای «مشنگ ها» اینقدر به هم نزدیک شود؟ آیا می توان ترکه یی در دست گرفت و وردی خواند تا آشفتگی های ژئوپولتیکی امروز رفع شود؟ با همه این احوال، نمی توان انکار کرد که «محفل ققنوس» خوب از کار درآمده است. انگلیسی ها می توانند حتی در داستان هایی که یک جای آنها می لنگد، ارزش های تولیدی را حفظ کنند. در میان فیلم های جیمز باند شاید آثار نه چندان سطح بالایی ببینیم اما نمی توانیم بگوییم حتی یکی از آنها بد ساخته شده است.
بازیگران فیلم از بهترین بازیگران انگلیسی انتخاب شده اند. استانتون در نقش یک معلم جهنمی عالی است، هلنا بونهام کارتر بدیلی برای هر سه ساحره مکبث است و نمی توان از روبی کالترین، رالف فاینس، مایکل گمبون، برندان گلیسون، ریچارد گریفیث، جیسون آیزاکز، گری اولدمن، آلن ریکمن، فیونا شاو، دیوید تولیس، اما تامسون، وارویک دیویس، جولی والترز و همچنین مگی اسمیت بی نظیر یاد نکرد.حالا در آستانه ساخته شدن فیلم های ۶ و ۷ «پاتر» هستیم. امیدوارم مجموعه تیره و تارتر از اینکه هست، نشود و بازیگوشی ها به قوت خود باقی بماند.

راجر ایبرت
ترجمه؛ پریا لطیفی خواه

منبع : روزنامه اعتماد