جاده چالوس؛ راه سفر زیبا تر از مقصد

حدود ۷۵ سال پیش جاده‌ای در ایران كشیده شد كه بعدها مهندسان اروپایی حكم به ناامن‌بودن آن دادند اما این جاده آن‌قدر جاذبه داشت كه طی ۷۰ سال نه تنها مسافران خود را از دست نداد بلكه با وجود خطرات فراوان از جمله ریزش كوه، زلزله و رانش زمین، خطر بهمن و روزبه‌روز بر تعداد طرفدارانش افزوده می‌شود تا جایی كه در تعطیلاتی مثل نوروز، مردم ترافیك ۱۵۰ كیلومتری این جاده را به جان می‌خرند تا با عبور از میان طبیعت زیبای آن، لذت ببرند.
برای بسیاری از ما، محور كرج ـ چالوس وسیله‌ای برای رسیدن به شهرهایی مثل نمك‌آبرود، سلمانشهر (متل‌قو)، محمودآباد، كلاردشت و... است كه ساخت‌وسازهای بی‌رویه و شلوغی بیش از حد چیزی از طبیعت زیبای این شهرها باقی نگذاشته و حتی با راه‌رفتن در سواحل آنها، بیش از آنكه حس در كنار دریا بودن به انسان دست بدهد، احساسی مانند پیاده‌روی در خیابان‌های شلوغ تهران را به آدم القا می‌كند. غافل از اینكه خود جاده چالوس به‌تنهایی می‌تواند مقصد یك مسافرت ۳ روزه باشد و برای تمام این مدت هم می‌توان برنامه‌ریزی كرد زیرا در این مسیر علاوه بر جنگل و رودخانه و بنای تاریخی و دیگر جاذبه‌ها، امكانات گردشگری درخوری همچون هتل، رستوران، پمپ بنزین و... وجود دارد. برای شرح تمام جاذبه‌های این جاده توریستی شاید ساعت‌ها وقت لازم باشد، لیكن برای همفكری در برنامه‌ریزی سفر به این جاده به اختصار به تعدادی از جاذبه‌ها و امكانات آن اشاره می‌كنیم.
اولین جاذبه‌ای كه بعد از ورود به جاده چالوس نظر همگان را به خود جلب می‌كند و تقریبا تا انتهای جاده همراه مسافران است، رودخانه چالوس است. رودخانه چالوس از رشته‌كوه‌های البرز مركزی سرچشمه می‌گیرد و در بلندی‌های كندوان به دو شاخه تقسیم می‌شود. یك شاخه به‌سوی دریای خزر و شاخه دیگر به‌سوی سد امیركبیر روانه می‌شود.
پس از طی حدود ۶ كیلومتر به خروجی روستای «كندور» می‌رسیم. برای رسیدن به داخل روستا از لب جاده باید نزدیك به ۷ كیلومتر جاده خاكی را طی كرد. در این روستا یك امامزاده به نام امامزاده «چهل دختر» وجود دارد كه به عقیده بومیان حاجت دختران دم‌بخت را خیلی زود روا می‌كند. بعد از این روستا نوبت به «سرودار» می‌رسد. نام این روستا برگرفته از درخت كهنسالی است كه ۶۰ سال قبل در اثر باد و توفان شكسته و از بین رفته اما تنه كوتاه درخت كماكان باقی است. برخی قدیمی‌ترها معتقدند این درخت حاصل تكان‌دادن سفره حضرت علی(ع) هنگام عبور از این محل بوده است (که سندیت ندارد)پس از گذراندن دو روستا به نام‌های «پورگان» و «وینه» به «آدران» می‌رسیم كه مامن بسیاری از علاقه‌مندان طبیعت است. آدران در كیلومتر ۱۵ جاده چالوس قرار دارد و ساكنان آن‌ را بیشتر تهرانی‌هایی تشكیل می‌دهند كه تعطیلات خود را در این منطقه می‌گذرانند، همچنین آبشار معروف پیچ‌آدران از جمله آبشارهای فصلی است كه در تابستان و بهار آب دارد. ۷ كیلومتر جلوتر به روستای «خور» می‌رسیم. در داخل این روستا یك مسجد جامع و یك آسیاب مربوط به دوره قاجاریه وجود دارد و با ۳ ساعت پیاده‌روی از این روستا نیز می‌توان به آبشار زیبای خور رسید.
بعد از پشت‌سر گذاشتن خور، به یكی از تفریحی‌ترین و پرمسافرترین نقاط جاده چالوس می‌رسیم. سد امیر‌كبیر (كرج) در كیلومتر ۲۳ جاده چالوس قرار دارد و وسعت دریاچه آن ۴هزار هكتار است. در این دریاچه فعالیت‌های ورزشی، تفریحی مانند قایقرانی، ماهیگیری، اسكی روی آب و پرواز با كایت انجام می‌شود.در ادامه مسیر و در كیلومتر ۳۶ به ری‌زمین می‌رسیم. در این منطقه غارهای «سیراچال» و «ری‌زمین» قرار دارد كه قدمت آنها به دوره دوم زمین‌شناسی بازمی‌گردد.
بعد از دیدن این غارها اگر ۱۳ كیلومتر به سمت چالوس برویم، به خروجی شهرستانك می‌رسیم. منطقه كوهستانی شهرستانك جایی است كه ناصرالدین شاه قاجار خوشگذران‌ترین شاه ایران از طبیعت بكر آن غافل نماند و قصر تابستانی خود را در آن ساخته است. پس اگر ناصرالدین شاه این منطقه را برای تفریح انتخاب كرده، مطمئن باشید جای باصفایی است. از خروجی جاده تا مركز روستا حدود ۱۳ كیلومتر راه آسفالته است و از روستا برای رسیدن به كاخ ناصری كه هم‌اكنون در حال مرمت است، باید حدود یك ساعت و نیم پیاده‌روی كرد.
راه دیگری نیز برای رسیدن به این منطقه وجود دارد، اگر اهل كوهنوردی باشید، می‌توانید صبح از ایستگاه ۷ توچال راه بیفتید (البته با نقشه، راهنما، تجهیزات و...) و پس از یك روز كوهپیمایی به شهرستانك برسید.
پس از شهرستانك در كیلومترهای ۵۱ و ۵۲ «كسیل» و «میدانك» قرار دارند. در كسیل قلعه «تنگ كسیل» مربوط به قرن ۶ هجری و در میدانك یك برج سنگی وجود دارد كه در بین بومیان‌ منطقه بر اساس روایات شاهنامه به برج «تهمینه» معروف است.یك كیلومتر كه پیش برویم، به گرماب می‌رسیم، منطقه كوچكی كه نزدیك به ۲۰ روز در سال هجوم گردشگران برای دیدن باغ لاله‌اش ترافیك سنگینی را در جاده چالوس ایجاد می‌كند.
اگر نیاز به استراحت دارید و عقربه بنزین ماشین‌تان هم پایین آمده، نگران نباشید، در كیلومتر ۶۰ به اولین پمپ‌بنزین و اولین هتل جاده چالوس می‌رسید. گچسر شاید به لحاظ امكانات رفاهی مجهزترین بخش این محور باشد، علاوه بر اینها یك چشمه و یك غار، زیبایی‌های گچسر را دوچندان ساخته است.«چشمه وله» گچسر در ۲ كیلومتری جنوب غربی گچسر واقع شده و آب آن در درمان بیماری‌های جلدی، مجاری تنفسی و روماتیسم موثر است و غار یخ مراد نیز در ۴ كیلومتری غرب گچسر در منطقه آزاد برقرار دارد. این غار از عجیب‌ترین غارهای جهان است زیرا زمستان‌ها گرم و تابستان‌ها سرد است.۵ كیلومتر بعد از گچسر، بزرگ‌ترین پیست اسكی ایران واقع است. در پیست دیزین از اواخر پاییز تا اواسط بهار، اسكی روی برف و در تابستان‌ها نیز اسكی روی چمن دایر است. دومین هتل جاده چالوس در منطقه دیزین قرار دارد.
در كیلومتر ۷۹ جاده چالوس به بلندترین تونل جاده چالوس یعنی تونل كندوان می‌رسیم. در ورودی ۵ تونل كندوان علاوه بر صرف آش دوغ و آش رشته هیزمی می‌توانید از آش‌فروشان آدرس كاروانسرای كندوان را بگیرید. این كاروانسرا در زمان ناصرالدین شاه ساخته شده و كمتر از یك كیلومتر با ورودی تونل فاصله دارد. اولین استراحتگاه بعد از تونل كندوان، دوراهی یوش است. از این دوراهی شما با طی ۵۴ كیلومتر می‌توانید به روستای «یوش»، زادگاه و خانه «نیما یوشیج» پدر شعر نو فارسی برسید. از دوراهی یوش با طی ۲۵ كیلومتر به سیاه‌بیشه می‌رسید، روستایی كوچك كه لبنیات و عسل مرغوبی دارد.
رسیدن به این روستا به‌خاطر تردد ماشین‌های سنگین راهسازی كه مشغول ساخت سد و نیروگاه سیاه‌بیشه هستند، بسیار سخت شده است و اندك بومیان باقی‌مانده در این منطقه نیز به فكر ترك روستا افتاده‌اند.با ورود به مرزن‌آباد، كاملاً بوی شمال را می‌توان حس كرد زیرا ۲۵ كیلومتر بیشتر تا دریا فاصله ندارید. دومین پمپ‌بنزین جاده چالوس در این شهر كوچك واقع شده است.
درصدی از مسافران شمال در این قسمت با جاده چالوس خداحافظی می‌كنند و به‌سمت كلاردشت و دریاچه ولشت می‌روند. از مرزن‌آباد تا كلاردشت ۲۴ كیلومتر راه است. در مسیر مرزن‌آباد تا چالوس نیز می‌توانید ا ز روستای كندلوس و كاخ چایخوران متعلق به دوره پهلوی اول دیدن كنید.
آخرین استراحتگاه قبل از چالوس، پارك جنگلی فین در ۵ كیلومتری چالوس است. این پارك با امكانات رفاهی نسبی برای اقامت‌های كوتاه‌مدت مناسب است. در انتها نیز بد نیست بدانید در جاده چالوس به‌طور متوسط در هر ۷ كیلومتر یك رستوران و در هر ۱۵ كیلومتر یك مسجد وجود دارد.

سعید حبیب اله

منبع : روزنامه تهران امروز