کلم بروکسل

كلم بروكسل گیاهی كند رشد و از خانواده كلم ها می باشد . در فصل مناسب در بیشتر نقاط دنیا قابل كشت است . این گیاه در مناطقی كه دارای هوای ملایم است و یا در مناطقی كه برف سنگین می بارد , زمستان گذرانی می كند .
گره های كلم بروكسل كه سرهای كوچكی شبیه كلم برگ هستند در محور برگها و بن ساقه ها تولید می شوند . این سرها كه قطر آنها به ۳ تا ۵ سانتیمتر می رسد و كاملاَ شبیه یك كلم برگ است , بخش خوردنی گیاه می باشد. كلم بروكسل در هوای خنك و حتی در هوای كمی یخبندان رشد می كند . این گیاه به زمانی طولانی برای رشد احتیاج دارد . در مناطقی كه گرما شدید است , كشت پائیزه موفقیت آمیزتر است . كشت های آخر بهار تا اوایل تابستان مثمر ثمر است , مشروط بر اینكه فصل پائیز با خنكی شروع شود .
● واریته های توصیه شده :
۱) bubbles ( بابلز) :
زمان مورد نیاز از كاشت تا برداشت ۸۲ روز می باشد . این واریته سازگار در برابر گرما و مقاوم در برابر زنگ است .
۲) Jadecross ( جید كراس) :
كاشت تا برداشت ۹۰ روز , مقاوم در برابر زردی .
۳) Jadecross E ( جید كراس –ای):
كاشت تا برداشت ۹۰ روز , محصول آن درشت و ساده در برداشت .
۴) Oliver (الیور) :
كاشت تا برداشت ۸۵ روز , زودرس با ظاهری قشنگ و در چیدن آسان .
۵) PrinceMarrel (پرنس مارول) :
كاشت تا برداشت ۹۰ روز , سفت و بسته با طعم شیرین .
۶) Royal Marel (رویال مارول ) :
كاشت تا برداشت ۸۵ روز , سازگار در برابر پوسیدگی بن و سوختن سر شاخه ها . پر محصول با میوه های سفت و سربسته .
۷) Valiant (والی ینت ) :
كاشت تا برداشت ۹۰ روز- نرم و ظریف با میوه های یكدست .
۸) Long Island Improres ( لانگ آیلندایم پروو) : كاشت تا برداشت ۹۰ روز – متغیر – یكدست .
۹) Rubine (رابین ) :
كاشت تا برداشت ۱۰۵ روز , تنه گیاه و محصول آن قرمز رنگ هستند .كم محصول و دیر رس.
● زمان كاشت :
زمان كاشت یذر ۴ تا ۵ هفته قبل از نشا می باشد . نشا و انتقال نهالهای جوان ۹۰ تا ۱۰۰ روز قبل از یخبندان انجام می شود . ( در اوایل تا اواسط تابستان ) .برای برداشت تابستانه از یك واریته زودرس و مقاوم به گرما استفاده كنید و نهالهای جوان را در اول فصل بهار انتقال دهید . هوای بسیار گرم و هوای خشك در زمان رسیدن گره های كلم بروكسل , باعث تلخی آنها می شوند . تولید پائیزه مقرون به صرفه ترو عملی ترین زمان در بیشتر مناطق می باشد .
● فاصله و عمق كاشت :
فاصله هر بوته با هم در یك ردیف ۶۰ تا ۹۰ سانتیمتر یا فضای چهار طرف هر بوته ۶۰ سانتی متر توصیه شده است . عمق كاشت بذرها ۳ تا ۴ سانتیمتر می باشد . وقتی بلندی بوته ها به اندازه ۷ سانتیمتر رسیدند , می توان آنها را جابجا كرده در بستر اصلی كشت كنید .
● داشت :
كلم بروكسل مانند گیاهان هم خانواده خود از جمله براكلی كشت می شود . كود سرك ازت را زمانی كه طول بوته ها به ۳۰ سانتی متر رسیدند بدهید . بعد از دادن كود سرك بلافاصله آبیاری كنید . در گرمای تابستان چنانچه خاك محل كاشت كلم بروكسل رطوبت كافی نداشته باشد , رشد گیاه متوقف می شود . در این مرحله از رشد كنترل آفات مهم است . در اطراف گیاه چیزی كاشته نشود . كشاورزان حرفه ای معتقدند كه برای تولید بیشتر ۶ تا ۸ برگ پائین بوته ها در هنگامی كه گره های كلم در حال رشد هستند بهتر است چیده شوند . این كار باعث قوی شدن قسمت بالای گیاه و در نتیجه پر محصولی گیاه می شود . همچنین عقیده دارند كه سه هفته قبل از برداشت قسمت بالای گیاه از تنه جدا گردد . این كار هم باعث قوی شدن گیاه و هم پر تعداد شدن سرها می شود .
● برداشت :
گره های كوچك بر روی تنه گیاه , سرهائی به قطر ۵/۲ تا ۵ سانتیمتر تولید می كنند . این سرها همان قسمت اصلی و خوردنی گیاه بروكسل می باشد . سرهای پائین تر تنه گیاه زودتر می رسند . بهتر است برداشت قبل از زرد شدن برگ گیاه انجام گردد .
● مواردی درباره كاشت و داشت بروكسل :
شته ها و كرم ها آفت های مهم بروكسل می باشند كه با سم پاشی از بین می روند . به كلم بروكسل كلم كوچولو می گویند . احتمال می رود محل اصلی این گیاه كشور بلژیك باشد . مانند گیاهان خانواده كلمها , بروكسل در هوای خنك كشت می گردد .
● ارزش غذائی و فواید كلم بروكسل :
برخلاف سایر گیاهان سبز , كلم بروكسل سرشار از پروتئین می باشد . گرچه پروتئین كلم بروكسل كامل نیست و فاقد اسیدهای آمینه ضروری می باشد , لیكن مصرف آن با حبوبات پروتئین مورد نیاز را كامل می كند . پژوهشهای اخیر دانشمندان نشان می دهد كه گیاهان خانواده كلمها از تشكیل بعضی از سرطان ها در بدن جلوگیری می كند .
● مواد مغذی كلم بروكسل :
نصف فنجان كلم بروكسل پخته شده حاوی :
▪ ۳۰ كالری
▪ ۲۰۰ گرم پروتئین
▪ ۷ گرم كربوهیدرات
▪ ۲ گرم فیبر غذائی
▪ ۲۴۷ میلی گرم پتاسیم
▪ ۴۸ میلی گرم ویتامینc
▪ ۴۷ میگرو گرم فولیت
▪ ۵۶۱ (Iu)ویتامین A
● طرز تهیه و مصرف :
بروكسل زیاد از حد پخته نشود . برگهای اطراف سر زودتر از وسط آن پخته می شوند . كلم های بزرگ را نصف كرده یا قاچ كنید . بیشتر از ۷ تا ۱۰ دقیقه پخت نشود .
● نگهداری در خانه :
بهترین روش برای نگهداری كلم فریز كردن آنست . مانند سایر كلم ها قبل از فریز كردن آنها را در ظرف آبجوش مدتی نگهدارید .
۱) كلم های سالم و سفت را انتختب كنید .
۲) برگهای زرد و ضعیف اطراف سر را جدا كرده و سر را در آب سرد بشوئید .
۳) سرها را به نسبت كوچكی و بزرگی به مدت ۳ تا ۵ دقیقه در آب جوش نگهدارید .
۴) سپس آنها را در یك ظرف آب یخ بریزید و ۵ دقیقه نگهدارید .
۵) سرها را آبكشی كرده در كیسه های پلاستیكی بگذارید .
۶) بمدت یكسال در فریزر نگهدارید .
● دستور تهیه غذا:
گره های كلم بروكسل را در كره خردل ابتدا سرخ كرده و بعد در كمی آب بجوشانید . این بهترین روش پختن بروكسل است .کلم ها را می توان در هر خورشتی کرد.این بستگی به زائقه فرد دارد.
۱) نیم كیلوگرم بروكسل كوچك , سفت و سبز رنگ.
۲) نصف قاشق چایخوری نمك
۳) نصف فنجان آب
۴) ۲ قاشق غذاخوری كره خردل یا مارجرین
۵) ۲ قاشق غذاخوری خردل Dijon
۶) مقداری نمك وفلفل
سر كلم را به دو یا چهار قسمت تقسیم كنید و یا بصورت × با چاقو قاچ كنید . كلم ها و مقداری نمك در یک دیگچه ریخته بجوشانید . بعد از مدتی سر دیگچه را بسته , شعله را كم كنید تا به آرامی بپزد . هر از چند گاهی دیگچه را تكان بدهید . بعد از ۸ تا ۱۰ دقیقه آبكشی كنید . در یك ماهیتابه كره را گرم كنید . خردل Dijon را به آن اضافه كرده بهم بزنید تا مخلوط شود . بعد از ۳۰ ثانیه بهم زدن كلم بروكسل را در ماهیتابه محتوی مخلوط كرده و خردل بریزید . نمك و فلفل اضافه كنید .غذا برای ۳ تا ۴ نفر آماده است .

تهیه و برگردان
امراله بهاریزاده
اقتباس از بخش ترویج دانشگاه اپلونویز – آمریكا

منبع : کشاورز تنها