لطفاً اهدافتان را مشخص کنید!

● چند توصیه به داوطلبان مجاز به انتخاب رشته كنكور سراسری
هر انسانی در زندگی خود باید بارها دست به انتخاب بزند و مسیر مناسب را برگزیند. یكی از حساس ترین این انتخابها، انتخاب رشته تحصیلی دانشگاهی است؛ زیرا علاوه بر اینكه دانشجو با این انتخاب سرنوشت خود را رقم می زند، در جامعه نیز تأثیر گذار خواهد بود. به عبارت دیگر، انتخاب نامناسب رشته تحصیلی، سبب افت علمی كشور، تضییع منابع اقتصادی و انسانی و ایجاد اختلالهای روانی در زندگی فردی و اجتماعی دانشجو می شود.
در آستانه اعلام نتایج آزمون سراسری سال ۸۶ و ایام انتخاب رشته، داوطلبان و خانواده هایشان در پی یافتن ساز و كاری برای انتخاب رشته صحیح و منطقی هستند.
در این نوشتار سعی داریم با ارائه شاخصها و معیارهای علمی، جوانان را در انتخاب رشته تحصیلات دانشگاهی یاری كنیم...
● ابتدا هدفتان را مشخص كنید!
داوطلبان عزیز! شما تا كنون با مسایل مختلفی مواجه گردیده و مجبور به انتخاب شده اید؛ به عنوان مثال، انتخاب مدرسه، انتخاب رشته تحصیلی دبیرستان، گزینش دوستان صمیمی و هم اندیش و... كه همه اینها مهم و درخور توجهند، اما شاید اهمیت هیچ كدام از آنها به اندازه انتخاب رشته تحصیلات دانشگاهی نباشد؛ زیرا این انتخاب به نوعی انتخاب شغل و بخش مهمی از فعالیتها و زندگی آینده شما و حتی پس از تشكیل خانواده را در برخواهد گرفت.
اما، پیش از انتخاب رشته باید از خود بپرسید هدفتان از ورود به دانشگاه چیست؟
شما حتما مستقیم یا غیر مستقیم به این مسأله فكر كرده و حرفهای دیگران را هم شنیده اید كه اگر در كنكور قبول شوم؛ زندگی مرفه و خوبی خواهم داشت، شغل خوبی به دست خواهم آورد، به آرزوی پدر و مادر جامه عمل می پوشانم و ...
هیچ كدام از اهداف یاد شده نخواهند توانست در زندگی تان تأثیر گذار باشند. به عبارت روشن تر، از راههای ساده تری هم می توان به این اهداف رسید، دوم اینكه، این اهداف، كم ارزش و بلكه اغلب بی ارزش و در واقع احساساتی و زودگذرند كه برخاسته از خامی و ناپختگی است و پس از رسیدن به آنها افراد دلزده و دلسرد خواهند شد و صد البته پشیمان!
برخی از افراد هم ورود به دانشگاه را راه حلی موقتی می دانند؛ به عبارت دیگر، برای گریز از برخی مسایل و رویدادهای آینده این كار را انجام می دهند؛ به عنوان مثال امروزه بسیاری از داوطلبان دانشگاهها برای به تعویق انداختن دوران سربازیشان تلاش می كنند به دانشگاه راه یابند كه بدیهی است این افراد به دنبال علاقه خود نیستند و هنگام انتخاب رشته هم، رشته ها و دانشگاههایی را برمی گزینند كه احتمال قبولی خود را در آنها زیاد می بینند.
این امر پیامدهای منفی بسیاری به همراه دارد كه از جمله آنها می توان به افت كیفیت آموزش عالی اشاره كرد. این عده نه تنها هنگام ورود به دانشگاه موفقیت تحصیلی درخوری نخواهند داشت، بلكه روی دانشجویان دیگر نیز اثرات منفی به جا می گذارند.
ما به شما پیشنهاد می كنیم قبل از انتخاب رشته خصوصیات نگرشی و رفتاری خود را بهتر بشناسید.
پاسخ به سؤالهای زیر شما را در درك علاقه تان یاری می كند:
۱) در دوران تحصیلات متوسطه در كدام یك از دروس موفق تر بوده اید؟
۲) بیشتر به فعالیتهای فكری علاقه مندید یا فعالیتهای بدنی و ورزشی؟
۳) ویژگی فردی شما مهارتهای عملی است یا خلاقیتهای ذهنی؟
۴) به فعالیتهای منظم در شبانه روز علاقه مندید یا فعالیتهای نا منظم براساس شرایط؟
۵) اشتغال در مراكز شهری را ترجیح می دهید یا مشاغل خارج از شهر را و ...
● مراحل یك انتخاب رشته صحیح
پیش از انتخاب رشته باید به نكاتی توجه كنید:
الف) شناسایی دقیق رشته های تحصیلی
ماهیت هر رشته تحصیلی، مطالب درسی، زمینه های كاری و فرصتهای اشتغال در هر رشته، معمولاً آن چیزی نیست كه در ذهن داوطلبان ورود به دانشگاهها وجود دارد.
تغییر نگرش تقریباً تمام دانش آموختگان دانشگاهها نسبت به رشته تحصیلی خود در مقایسه با زمان قبل از ورود به دانشگاه، موید این مطلب است.
بنابراین توصیه می شود تا حد امكان از طریق ملاقات با استادان دانشگاهها و دانشجویان رشته های مختلف، صحبت با صاحبان مشاغل و حرفه های مختلف و مطالعه دفترچه راهنمای آزمون سراسری اطلاعات و دانش خود را در رشته های تحصیلی مختلف بالا ببرید.
در این مرحله سعی كنید بفهمید كه هر رشته تحصیلی چه تواناییهای ویژه ای را می طلبد، امكان ادامه تحصیل و فرصتهای اشتغال در هر رشته چگونه است.
ب) شناخت دانشگاههای كشور
شواهد نشان می دهند داوطلبان در مرحله انتخاب رشته تحت تأثیر نامها قرار می گیرند و به مسایل مهمی كه در طول دوران تحصیل نمی توان آنها را نادیده گرفت، در مرحله انتخاب رشته بی توجهی می كنند.
تقاضاهای مكرر دانشجویان شاغل به تحصیل برای انتقال موقت، انتقال دایم، مرخصی تحصیلی، افزایش طول دوران تحصیل و ... همه ناشی از این غفلت است.
لذا در این مرحله توصیه می شود با استادان دانشگاهها، دانشجویان و دانش آموختگان رشته های مختلف دیداری داشته باشید و شناخت بهتری نسبت به دانشگاهها پیدا كنید.
در این مرحله نیز برای رسیدن به شناخت صحیح باید این نكات را مورد توجه قرار داد:
▪ توانمندیهای دانشگاههای مختلف در ارائه خدمات علمی در هر رشته
▪ امكانات دانشگاههای مختلف در ارائه خدمات رفاهی (تغذیه، خوابگاه، سرویس رفت و آمد و ...) به دانشجویان
▪ وضعیت نسبی اشتغال دانش آموختگان هر دانشگاه در ورود به مقاطع تحصیلی بالاتر
بعد مسافت و نحوه رفت و آمد به دانشگاه و ...
در پایان به داوطلبان توصیه می كنیم با توجه به مطالبی كه ذكر شد، در مرحله اولویت كد رشته ها به جای آنكه چشم بسته، اختیار انتخاب رشته خود را به دست مراكز مختلف انتخاب رشته بسپارید و یا اینكه بدون شناخت كافی، رشته ها و یا دانشگاههای خاصی را در اولویت قرار دهید، به این نكات توجه كنید:
۱) دفترچه راهنمای انتخاب رشته را به دقت مطالعه نمایید و هنگام دریافت برگه انتخاب رشته به اطلاعیه ها و نكاتی كه سازمان سنجش یا دانشگاهها در مورد ظرفیت و یا شرایط پذیرش اعلام می كنند، توجه نمایید.
۲) هرگز به یك انتخاب رشته رایانه ای اكتفا نكنید؛ چون رایانه نمی تواند استعداد و شخصیت شما را تشخیص دهد.
۳) انتخاب اول با انتخاب آخر از نظر اولویت نمره فرقی ندارد، سعی كنید اولویت شما براساس علاقه مندی به نوع رشته و دانشگاهی باشد كه انتخاب می نمایید.
۴) امكان ادامه تحصیل در برخی از رشته ها مقدور نیست و یا به سختی ممكن است. در انتخاب این نوع رشته ها دقت كنید.
۵) طوری انتخاب رشته كنید كه رشته اول بر دوم، دوم بر سوم و به ترتیب تا آخر بر دیگری اولویت داشته باشند.
۶) در انتخاب رشته مقید نباشید كه تمام رشته های روزانه را انتخاب كنید و بعد به سراغ دیگر رشته ها بروید.
۷) شهری را كه رفت و آمد به آن برایتان سخت است، انتخاب نكنید؛ زیرا چهارسال دوران كوتاهی نیست.
۸) سعی كنید برخی از رشته های شبانه، غیرانتفاعی و پیام نور شهر خودتان را در اولویت نسبت به شهرهای دور روزانه قرار دهید.
۹) با توجه واقعیتهای موجود و نمرات و رتبه خود تعیین رشته كنید؛ زیرا ممكن است انتظارات بالا سبب شود موقعیتهایی را از دست دهید كه دیگر هرگز آنها را به دست نخواهید آورد.
۱۰) رشته های قطبی، استانی و ناحیه ای شهر خود را بشناسید و از میان آنها انتخابهای بیشتری داشته باشید؛ زیرا حدود ۷۰ درصد سهمیه اختصاص یافته مربوط به شماست.
۱۱) حتی المقدور رشته شبانه خود را از شهر خود و یا شهرهای همجوار انتخاب كنید؛ زیرا امكانات خوابگاهی به دانشجویان شبانه تعلق نمی گیرد.
۱۲) هر چه می توانید شانس خود را در رشته های شبانه، غیرانتفاعی، پیام نور و نیمه حضوری امتحان كنید؛ زیرا در صورت قبولی و عدم ثبت نام از كنكور سال آینده محروم نخواهید شد.
۱۳) در برخی از رشته ها مانند رشته های نیمه متمركز امكان انصراف از تحصیل وجود ندارد، بنابراین در انتخاب این گونه رشته ها دقت كنید!
● سخنی با والدین
پدر و مادر گرامی !پیش نیاز هر انتخاب، داشتن آزادی عمل است، اگر دست كسی را با طناب ببندند نخواهد توانست از میان دو شی یكی را بردارد. پس باید به داوطلبان اجازه بدهید كه در انتخاب رشته و محل تحصیل دانشگاهی، خود نیز اطلاعاتی را كسب كرده و با توجه به این اطلاعات دست به انتخاب بزنند.
مشاهده شده است كه در پاره ای از موارد والدین فرزندان خود را مجبور به انتخاب رشته خاصی می كنند چنین پدر و مادری در واقع به دنبال تحقق آرزوهای خود هستند، آرزوهایی كه به آنها نرسیده اند و فكر می كنند فرزندانشان وظیفه تحقق آن را برعهده دارند.
باید والدین به فرزندشان اجازه تصمیم گیری بدهند. البته منظور مشاركت نداشتن والدین در سرنوشت فرزندانشان نیست، بلكه هدف احترام به علاقه و استعدادها و دادن آزادی عمل به فرزندان است.

زهرا دلپذیر

منبع : روزنامه قدس