والیبال، تعامل دست و تور

والیبال در سال ۱۸۹۵ میلادی توسط «ویلیام .ج . مورگان» مدیر شركت «Y.M.C.A» در ایالت ماساچوست آمریكا ابداع شد.در ابتدا این ورزش «مینتونت» نامگذاری شده بود و دلیل انتخاب این نام برای همگام نامعلوم بود. تحت تأثیر محبوبیت فراوان بسكتبال در بین عامه، مورگان تصمیم گرفت برای دانشجویان خود ورزشی لذتبخش را به وجود آورد.
طولی نكشید كه والیبال در كلیه شهرهای ماساچوست و نیوانگلند عمومیت یافت. دراسپرینگ فیلد، دكتر«هالستیگ» با مشاهده بازی، نام «مینتونت» را به والیبال تغییر داد، زیرا قصد اساسی از بازی كردن، فرستادن و برگشت دادن (رد و بدل كردن) توپ از روی تور است. با اینكه والیبال در آغاز ورزش سالنی محسوب می شد و اساساً برای سرگرمی ابداع شده بود اما كم كم به زمین های روباز كشیده شد و به عنوان یكی از فعالیت های جالب توجه تابستانی درآمد. در آغاز برای والیبال قوانین خاصی تدوین نشده بود؛ هر فرد و در هر كشوری به میل خود و به طرق مختلف با توپ بازی می كرد.
رفته رفته والیبال در مناطق و نواحی مختلف جهان گسترش یافت. همچنان كه هر ابداع یا اختراعی در آغاز با نواقص همراه بوده و به مرور زمان تكمیل می شود، این ورزش نیز از چنین قاعده ای مستثنی نبود و روش ها و حركات تكنیكی به عنوان جایگزین حركات قبلی در نظر گرفته شد. در سال ۱۹۰۰ امتیازات هر ست بازی ۲۱ پوئن (امتیاز)تعیین شد.
در سال ۱۹۱۲ سیستم چرخشی به تصویب رسید. در سال ۱۹۱۷ هر ست بازی ۱۵ پوئن (امتیاز) مقرر شد.در سال ۱۹۱۸ تعداد بازیكنان هر طرف زمین، ۶ نفر پیشنهاد شد كه مورد قبول عامه قرار گرفت. از سال ۱۹۲۱ هر تیم فقط با سه ضرب توپ را به طرف دیگر میدان می فرستاد. به مرور در سال های بعد، قوانین جدید به جای قوانین قبلی مورد استفاده قرار گرفت كه هنوز هم این تغییرات (سال۲۰۰۰) ادامه دارد و هر ۴ سال یك بار در كنگره بین المللی والیبال، تغییراتی در قوانین بازی به تصویب می رسد.
در آخرین كنگره جهانی، تغییر قوانینی مانند روش امتیاز گیری با برد رالی، امتیازات ۲۵ برای ست های اول، دوم، سوم و چهارم و امتیازات ۱۵ برای ست پنجم و همچنین تصویب بازیكن دفاعی لیبرو، به كار بردن روش جدید دگرگونی، هیجان فراوانی دربازی والیبال به وجود آورده. اولین كشور خارجی كه والیبال را پذیرفت، كشور كانادا بود. اساساً نهضت Y.M.C.A (سازمان جوانان مسیحی) در معرفی این ورزش به دیگر كشورهای جهان سهم فراوانی دارد.
بازی والیبال در پایان سال۱۹۰۰ به هندوستان و در سال های ۱۹۰۵ به كوبا، ۱۹۰۹ به پورتوریكو، ۱۹۱۰ به فیلیپین، ۱۹۱۲ به اروگوئه، ۱۹۱۳ به چین و ۱۹۱۷ به ژاپن و به تدریج از سال ۱۹۱۴ به بعد توسط سربازان قوای آمریكا و مستشاران و اشخاص دیگر به كشورهای اروپایی از قبیل فرانسه، چكسلواكی، لهستان، شوروی، بلغارستان و سایر كشورهای اروپایی معرفی شد اما به كندی رواج یافت. فرانسه، چكسلواكی و لهستان ۳ كشوری بودند كه قبل از دیگران اقدام به تشكیل فدراسیون ملی والیبال در كشور خود كردند.
شوروی برای پیشرفت و دگرگونی والیبال فعالیت زیادی داشت. كشورهای فرانسه، چكسلواكی و لهستان پس از تشكیل فدراسیون ملی مصمم شدند با كمك كشورهای دیگر، فدراسیون بین المللی را تأسیس كنند و در سال ۱۹۳۶ به هنگام بازی های المپیك در برلین آلمان، فعالیت زیادی از خود نشان دادند اما با آغاز جنگ جهانی دوم اقدامات آنها متوقف شد. به طور كلی تغییرات و پیشرفت والیبال را می توان به ۳ دوره تقسیم كرد: دوره اول تا سال ۱۹۱۸به طول انجامید، دوره دوم از سال ۱۹۱۹ تا سال ۱۹۴۶ و دوره سوم از سال ۱۹۴۷ به بعد كه تغییرات و پیشرفت اساسی والیبال در دوره سوم صورت پذیرفته است. پس از جنگ جهانی دوم، فعالیت های فراوان برای حركت جدید به والیبال مجدداً آغاز شد و اولین مسابقه بین المللی درقاره اروپا بین ۲ كشور فرانسه و چكسلواكی در شهر پاریس شكل گرفت.
پیگیری برای تأسیس فدراسیون بین المللی والیبال ادامه یافت. مذاكرات بین فرانسه، چكسلواكی و لهستان به موافقت جهت تشكیل كنگره ویژه برای تأسیس اتحادیه بین المللی والیبال انجامید. سرانجام در آوریل ۱۹۴۷ كنگره ای با شركت نمایندگان ۱۴ كشور از سراسر جهان در پاریس برگزارگردید و به این ترتیب فدراسیون بین المللی والیبال تأسیس شد.
«پل لیبود» از كشور فرانسه به عنوان اولین رئیس فدراسیون بین المللی والیبال بر مسند قدرت قرار گرفت. به زودی كشورهای زیادی درخواست عضویت خود را برای پیوستن به فدراسیون بین المللی اعلام كردند كه امروز این فدراسیون حدود ۲۱۷ كشور عضو دارد (سال ۲۰۰۰) و بیش از ۲۰۰ میلیون نفر از مردم جهان والیبال بازی می كنند.
اولین رئیس انتخابی فدراسیون بین المللی والیبال « پل لیبود »از كشور فرانسه تا سال ۱۹۸۴ (یعنی ۳۷ سال تمام) ریاست فدراسیون بین المللی را با قدرت برعهده داشت و توانست با كمك سایر اعضاء این فدراسیون را در ردیف فعال ترین فدراسیون ها و والیبال را در زمره بزرگترین ورزش های های جهانی درآورد. پس از تأسیس فدراسیون بین المللی، كمیته های مختلفی در داخل آن به وجود آمد و برنامه مسابقات رسمی بین المللی تنظیم و آغاز شد. سال ۱۹۴۹ اولین دوره مسابقات جهانی والیبال برای مردان در پراگ و در سال ۱۹۵۲ دومین دوره مسابقات جهانی مردان و اولین دوره مسابقات جهانی زنان در مسكو برگزار شد.
برنامه این مسابقات به طور منظم هر۴ سال یك بار تاكنون در كشورهای مختلف انجام شده است. در سال ۱۹۹۸ دوره چهاردهم مسابقات جهانی مردان با شركت ۲۴ تیم و دوره سیزدهم مسابقات جهانی زنان با شركت ۱۶ تیم در كشور ژاپن انجام گرفت (تیم ملی والیبال بزرگسالان ایران در این مسابقات شركت نمود.)
و به سبب اهمیتی كه والیبال در بین ورزش ها به دست آورد، در سال ۱۹۶۴ مسابقات والیبال مردان و زنان به برنامه بازی های المپیك توكیو اضافه شد . علاوه بر مسابقات قهرمانی جهان و المپیك، مسابقات والیبال مردان و زنان در سراسر جهان با عنوان های: جام جهانی، لیگ جهانی، قهرمانی اروپا، پان آمریكن، قهرمانی آسیا، بازی های آسیایی، والیبال ساحلی، جهانی دانشجویان (یونیور سیاد)، قهرمانی آفریقا، ارتش های جهان، گراندپری زنان، راه آهن های جهان، قهرمانی ناشنوایان، قهرمانی معلولان، پارالمپیك معلولان، قهرمانی كشورهای عربی، ۴ تیم برتر، جایزه بزرگ، ستاره ها و تورنمنت های بین المللی و دوستانه و غیره در گروه های سنی نوجوانان، جوانان و بزرگسالان به طور منظم انجام می شود. در تاریخچه والیبال جهان باید كشور ژاپن را به عنوان دگرگون كننده تكنیك ها، تاكتیك ها و آمادگی جسمانی در والیبال معرفی نمود (دگرگون كننده در سرویس، ساعد، انواع تاس ها، توپ گیری و انواع آبشارهای سرعت با پاس های كوتاه الف و ب و تركیبی و به ویژه بدنسازی).

منبع : روزنامه ابرار ورزشی