آرتروز چیست؟

● آرتروز چیست؟
▪ یكی از بیماریهای مفصلی است كه در میانسالی به آن دچار می‌شود. این بیماری بصورت كند و آهسته پیشرفت می‌كند و انسان را دچار دردهای متناوبی می‌كند بسیاری از مبتلایان به آرتروز درد ندارند ولی یك عكسبرداری تصادفی وجود آن را ثابت می‌كند اولین قسمتی كه در آرتروز آسیب می‌بیند غضروف مفصل است كه ناهموار و فرسوده می‌شود بعد از تخریب غضروف استخوانهای مجاور دچار ضایعه می‌گردند مثل سخت شدن استخوان بوجود آمدن حفره‌های خالی در استخوان تیزی نوك استخوان و در آخر سفت شدن مایع مفصلی و كپسول مفصل آرتروز در افراد بین ۲۰ تا ۳۰ ساله هم دیده می‌شود بیم آن می‌رود كه نوزادان مبتلا نیز رو به افزایش برود.
آرتروز در همه كشورها و با هرگونه آب و هوائی وجود دارد فقط در نقاط آفتابی و غیرمرطوب شاید كمتر و در نواحی مرطوب و بدون آفتابی كمی بیشتر دیده می‌شود. بدون تردید كسانی كه شبكه خون رسانی مفاصل آنها بد كار می‌كند در معرض ابتلا به آرتروز هستند متلا‌‌ً خانم‌هایی كه مبتلا به واریس ساق پا هستند در معرض ابتلا به آرتروز زانوها قرار دارند به این جهت است كه آرتروز زانو در خانمها بیشتر از مردها دیده می‌شود. در مورد آفتاب باید گفت كه اثر مهمی در پیدایش آرتروز دارد زیرا منع اصلی ویتامین D در چربیهای پوست بدن قرار دارد كه با تابش آفتاب تغییر شكل یافته و تبدیل به ویتامین D می‌شود و همچنین ویتامین D است كه موجب جذب كلسیم و تثبیت آن در استخوانها می‌شود.
برای اینكه چربیهای پوست به وسیله نور آفتاب تبدیل به ویتامین D بشوند باید نور آفتاب روی پوست بدن بتابد و برای اینكه ویتامین D ساخته شود باید روی پوست چربی وجود داشته باشد بهداشت مدرن كه عمومیت یافته بچه‌ها را مجبور می‌سازد همه روزه با صابون شستشو كنند و این عادت پسندیده را سراسر عمر دنبال نمایند در صورتی كه اگر این چربیهای گرانبها را از دست بدهیم مسلماً بدن خود را از منابع اصلی ویتامین D محروم ساخته و به بروز التهاب استخوان و غضروف و در نهایت به آرتروز كمك كرده‌ایم . افرادی كه با احتیاط رفتار می‌كنند كمی ‌پیاده راه می‌روند و كمتر عصبانی می‌شوند خیلی دیرتر مبتلا به آرتروز مفصل خواهند شد تا افرادی كه فعالیت كمتری دارند و همیشه یك جا ایستاده‌اند.
از آغاز ۴۰ تا ۵۰ سالگی سرعت ترمیم مفاصل شروع به كم شدن می‌كند و اگر این آهستگی زیادتر شده و روز به روز سلولهای مفاصل با تحمل كار زیاد ناتوانتر می‌شوند و این آغاز بیماری آرتروز است. پس ما باید با انجام:
۱) حركت درمانی
۲) ماساژ ، آب درمانی، حمام با آب دریا، درمان با آفتاب، مصرف نمكهای معدنی
▪ هدف از انجام حركات درمانی:
۱) حفظ و نگهداری، نرمش و سهولت حركت مفاصل بطوریكه هر چه بیشتر آنها را وادار به حركت طبیعی خود سازیم.
۲) حفظ و نگهداری حالت عادی
۳) عادی ساختن جریان عمومی خون كه موجب تغذیه بهتر مفاصل خواهد شد می‌باشد این حركات باید بدون فشار و در مواقعی انجام گیرد كه درد وجود ندارد زیرا حركات باید فشار و در مواقعی انجام گیرد كه درد وجود ندارد زیرا حركات ناشیانه و با فشار وضع مفصل را بدتر می‌كند.
▪ ماساژ:
اگر ماساژ بدرستی انجام شود موجب رفع گرفتگی عضلات شده و با سرعت بخشیدن به جریان خون تغذیه مناطق آسیب دیده را آسان ساخته و بتدریج حركات مفصلی را طبیعی می‌سازد این عمل باید توسط افراد مجرب و ماهر انجام گیرد زیرا ماساژ با فشار زیاد باعث خون مردگی آسیب دیدن بافتها وخیم‌تر كردن انقباضات و بالاخره التهاب بیشتر مریض را فراهم می‌سازد در آرتروز مفصل لگن و زانو ماساژ ضروری نیست ولی در تمام ستون فقرات، شانه، گردن و یا نقاطی كه اختلال جریان خون سیاهرگی وجود دارد ماساژ نتایج مفیدی در بر دارد.
▪ درمان فیزیوتراپی و پیش‌گیریهای روزانه در آرتروز مفصل ران
۱) پیاده‌روی ـ سرپا ایستادن و ورزشهای سرخود زیان آور است.
۲) پیاده‌روی تا هنگامی مجاز است كه درد ظاهر نشده
۳) استفاده از عصا فشار بر روی مفاصل را كم می‌كند
۴) پیاده‌روی نباید سریع و با قدم‌های بلند انجام گیرد.
۵) خانمهای خانه ‌دار برای حمل اشیاء از زنبیل‌های چرخدار استفاده كنند.
۶) برای ظرفشویی ، سبزی پاك كردن، صبحانه حتی تلفن از چهار پایه استفاده نشود.
۷) حتی‌الامكان از توالت فرنگی یا صندلی‌های مخصوص استفاده شود.

اداره نظارت و ارزشیابی موسسات درمانی - نظارت بر امور توانبخشی

منبع : مرکز بهداشت شهرستان شیراز