نکاتی که در طراحی وبلاگ باید در نظر گرفته شود

یكی از مزیتهایی كه در بسیاری از ابزارها و برنامه های ساخت وبلاگ در نظر گرفته شده است فراهم كردن امكان ایجاد قالب جدید و یا تغییر قالب وبلاگ است.
قالبها، شكل ، مكان ،‌رنگ و نحوه نمایش مطالب ویا دیگر عناصر وبلاگ را در صفحات وبلاگ تعیین میكنند. آنها كمك میكنند كه كاربران این ابزارها و نویسندگان وبلاگ بدون درگیری با مسائل و مشكلات برنامه نویسی امكان اعمال سلیقه خود را در نحوه نمایش وبلاگ خود را داشته باشند.
از نظر فنی قالبها از كدهای HTML كه تعیین كننده شكل و رنگ صفحات وبلاگ است و همچنین كدها و تگهای بخصوصی كه مكان و شیوه تكرار عناصر وبلاگ را تعیین میكند تشكیل شده است و معمولا هر ابزار ساخت وبلاگ (مانند بلاگفا، بلاگر و یا MT ) از تگها و كدهای مخصوص خود استفاده میكند.
تگهای موجود در قالب وبلاگها جدا از آنكه در كدام ابزار مورد استفاده قرار میگیرند برای دو هدف در نظر گرفته شده است.تعدادی از تگها تعیین كننده مكان عناصر غیر تكراری وبلاگ هستند مانند عنوان وبلاگ،توضیحات ،‌ایمیل و یا آدرس صفحات آرشیو و تعدادی دیگر تعیین كننده نحوه نمایش عناصر تكرار شده در وبلاگ هستند (مانند متن ، تاریخ و یا نویسنده مطالبی كه پست می‌شوند ) .
هر فردی میتواند با كمی حوصله و یا كمك از برنامه هایی مانند فرانت پیچ قالبی مناسب و دلخواه برای وبلاگ خود ایجاد كنند و یا حتی قالبی را كه طراحی كرده در اختیار دیگران نیز قرار دهد و البته آشنایی با كدهای HTML و یا برنامه های طراحی صفحات HTML مانند فرانت پیچ كمك بزرگی در این زمینه خواهد بود.
اما جدا از آنكه شما فردی تازه كار و یا حرفه ای هستید نكات و اصولی وجود دارند كه رعایت آنها می تواند شما را پیاده سازی و یا انتخاب قالبی جدید برای وبلاگتان یاری كند.در زیر به برخی از نكات اشاره خواهد شد.
بایستی به یاد داشته باشیم مهمترین عنصر یك وبلاگ مطالب و یادداشتهای نویسندگان است و در طراحی قالب هدف آن است كه مطالب در واضح ترین و مناسبترین شكل و با سرعت برای خوانندگان قابل دسترس باشد
۱) تصویر كمتر، وبلاگ بهتر
اكثر وبلاگها توسط سرویسهای رایگان وبلاگ ایجاد میشوند و معمولا این سایتها فضایی را برای قرار دادن تصویر در اختیار كاربران قرار نمی دهند از این رو برای نمایش تصاویر نیاز به قرار گرفتن آنها در سایتی دیگر است كه این باعث افزایش درخواستها و كندی نمایش كامل وبلاگ خواهد بود.خوانندگان وبلاگها معمولا در هر روز تعداد زیادی وبلاگ را میخوانند و انتظار دارند وبلاگ به سرعت برای آنها به نمایش در آید.در این میان بایستی اشكالاتی كه ممكن است برای سایت نگهدارنده تصاویر پیش آید را در نظر گرفت پس توصیه میشود قالب را بگونه ای طراحی و یا انتخاب كنید كه كمترین نیاز را به تصاویر داشته باشد.
۲) جداول كمتر، سرعت بیشتر
جداول از متداول ترین عناصر بكار گرفته شده در صفحات HTML هستند. آنها یكی از مهمترین تگهای HTML برای فرمت بندی و شكل دهی صفحات بشمار میروند.برای مثال اگر بخواهید صفحه خود را به چند بخش تقسیم كنید یا برای ایجاد نوار رنگی كه در گوشه صفحه بكار گیری تگهای جدول میتواند شما را به هدف نزدیك كند. اما جداول معایبی دارند. اول اینكه پردازش این كد و محتویات آن برای مروگر وقت بیشتری میگیرد و مهمتر اینكه اكثر مرورگرها تا دانلود كامل تمام متنها و دیگر دستورات HTML موجود در یك جدول صبر میكنند و سپس آنرا نمایش میدهند.برای مثال اگر شما صفحه وبلاگ خود را با جدول تقسیم بندی كرده اید و تمام مطالب ماه جاری را در سلولهای این جدول نوشته اید و یا حتی در جداولی در زیر مجموعه این جدول نوشته اید خواننده بایستی تا دانلود كامل تمامی مطالب ماه جاری صبر كند و البته گزینه بهتری نیز وجود دارد و آنكه در هنگامی كه جدیدترین یادداشت نمایش داده شده است و خواننده مشغول خواندن آن است دیگر مطالب نیز به ترتیب دانلود و نمایش داده شوند. امروزه طراحان وب برای رسیدن به این مقصود بجای تگ Table از تگهای DIV و یا SPAN استفاده میكنند . این تگها اگرچه عملكردی دقیقا مانند جدوال ندارند. اما برای رفع بسیاری از نیازها مانند نوار رنگی در كنار مطالب وبلاگ و رنگی نمودن و یا تعیین مكان یك محدوده كارآمدتر و سریعتر از تگهای Table هستند.(برای مثال اگر مایلید مطالب هر پست در پس زمینه ای با رنگ متفاوت نمایش داده شوند تگ DIV همراه با STYLE نظر شما را تامین میكنند.)
۳) اكتیو ایكس و جاوا اپلت ممنوع!
دیگرحتی سایتهای اینترنتی نیز در استفاده از اكتیو ایكسها و جاوا اپلتها محتاط هستند. نمونه ای از اكتیو ایكس ها كنترل Media Player و یا حتی Real Audio هستند كه امكان پخش موسیقی و كنترل آن توسط ویزیتور را در صفحه فراهم میكنند.دامنه استفاده از جاوا اپلتها بیشتر است ولی ایجاد افكتهای تصویری و چت از رایج ترین كاربردهای آنها هستند.اكتیو ایكسها جز در سیستم عامل ویندوز در سیستم عاملهای دیگر پشتبانی نمیشوند و همچنین در برخی موارد نمایش آنها با پیامها هشدار و یا حتی خطا برای ویزیتور همراه است كه ممكن است او را خواندن وبلاگ شما منصرف كند.
جاوا اپلتها اگرچه مشكلات كمتری دارند اما مثلا در ویندوز XP بدون سرویس پك نمایش داده نمیشوند.
پس عاقلانه است كه استفاده از آنها را در وبلاگ خود حرام اعلام كنید.
۴) جاوا اسكریپت ،‌تنها به میزان لازم!
صفحات سایتها و وب شاید بتوانند بدون JavaScript زنده بمانند اما قطعا زندگی برای آنها سخت خواهد بود!جاوا اسكریتها برای كنترل ورودیهای كاربر ، حركت و ایجاد افكت در عناصر صفحه و حتی افكتهای بصری(مانند بارش برف و گل در صفحه) بسیار مناسب هستند . بسیاری از سیستمهای نظرخواهی در وبلاگها نیز به نوعی وابسته به جاوا اسكریپت هستند. اما انتظار خوانندگان از وبلاگ چیزی جز مطلب جدید و یا لینك نیست آنها برای دیدن قدرت خلاقیت شما در كپی اسكریپتها برای ایجاد ساعت تعقیت كننده اشارگر ماوس و گل و برف باران صفحه وبلاگ شما را باز نمیكنند. اینگونه جلوه های بصری تنها برای كاربرات تازه كار جالب است و به دلیل تكراری بودن و همچنین عدم نیاز آنها در صفحه در وبلاگ شما خوانندگان و كاربران با سابقه تر را آزار میدهد بخصوص آنكه برخی از این جلوه ها خواندن مطالب وبلاگ را هم سخت میكنند.
۵) سازگاری ،‌مسئله ای كه باید جدی گرفت
همه كاربران وب و یا خوانندگان وبلاگ شما از مروگر وب شما استفاده نمیكنند. آنها ممكن است كاربران سیستم عاملی به غیر از سیستم عامل كامپیوتر شما باشند و یا از نسخه ای متفاوت از مرورگر شما استفاده كنند و بدیهی است كه درمیان ممكن ناسازگاری نیز پیش آید. آنچه در مرورگر شما خوانا و درست است ممكن است در مروگر دیگری كاملا به هم ریخته و ناخوانا باشد.
این ناسازگاری حتی در نسخه IE ۵.۵ و IE ۶ نیز وجود دارد.در بكارگیری Style ها دقت كنید بخصوص در فیلترها (Filter) كه برای ایجاد افكتها برای متن و یا تصاویر استفاده میشود و فقط از فونتهایی استاندارد و معمول در همه سیستم عاملها استفاده كنید.اگر كاربر سیستم عامل ویندوز هستنید پیشنهاد میكنم با دانلود یك مروگر Mozilla كه حجم كمی نیز دارد وبلاگ خود را در آن نیز ببینید.باز تاكید میكنم از بكار گیری فونتهای مانند ترافیك یا میترا و برخی فونتهای دیگر فارسی كه تنها برخی كاربران آنرا دارند جدا خودداری كنید و یا حداقل یكبار هم وبلاگ خود را بدون آن فونتها نیز ببینید.
۶) موسیقی ، جذاب ولی آزار دهنده
گوش كردن یك موسیقی هنگان خواندن یك وبلاگ میتواند جذاب باشد. اما آیا خوانندگان هم با شما در انتخاب موسیقی هم سلیقه هستند؟آیا فكر كاربرانی كه مثلا هنگام خواندن وبلاگ شما رادیو و یا موسیقی دیگری گوش میدهند را نیز كردید؟ آیا حدس میزنید اگر خواننده وبلاگ شما یك وبلاگ دیگر را كه در آن نیز موسیقی بكار رفته باز كرده باشد چه حسی خواهد داشت؟پس به شرایط و سلیقه خوانندگانتان نیز توجه كنید یا حداقل به آنها رحم كنید!شما میتوانید موسیقی مورد علاقه خود را بصورت لینك به فایل آن (و نه گذاردن مدیا پلیر در صفحه) به خوانندگان وبلاگ پیشنهاد كنید.
۷) رنگ ، آنها جان می بخشند و یا جان میگیرند!
تاثیر رنگ را بر خواننده جدی بگیرد . چه بسیار كسانی كه هنگام اولین بازدید خود از یك وبلاگ تنها با نگاهی به طیف رنگی صورتی و یا قرمز و یا رنگهای شاد آن در فكر مونث بودن نویسنده افتاده باشند! رنگها میتواند سریعترین معرفی نامه برای شما و مطالب شما باشند پس از آنها استفاده كنید.
اما دقت داشته باشید كه رنگهای متفاوت و به تعداد زیاد استفاده نكنید و همچنین هرگز از رنگهای تند در پس زمینه وبلاگ و یا مطالب آنها استفاده نكنید چرا كه با وجود جذابیت اولیه خیلی زود چشمان خواننده را خسته و او را فراری میدهند.همچنین خوش سلیقگی خواهد بود اگر سعی كنید اكثر رنگها را از یك طیف انتخاب كنید مانند استفاده از رنگ آبی یا سبز با درجات مختلف روشنایی. یك مورد با اهمیت دیگر خوانایی و كمك به خواننده در تفكیك عناصر وبلاگ است .بسیار مهم است كه متن نوشته شده با پس زمینه خود از نظر روشنایی متفاوت باشد حتی ممكن است همخوانی رنگها تشخیص مطالب را سخت و خواننده را مجبور به جستجوی كلمه به كلمه كند. شما میتوانید با رنگهای مناسب در پس زمینه و حاشیه مرز یادداشتهای هر روز ، تاریخ پست یادداشت و با بخش لینكها را مشخص كنید.
۸) هر چیزی جای خودش!
خوانندگان با پیش فرضهایی وارد وبلاگها میشوند، آنها انتظار دارند یادداشتها را در جای مورد نظرشان پیدا كنند و یا لینك آرشیو و یا تماس را در بالا و یا در كنار یادداشتهای وبلاگ پیدا كنند.پس هنجار شكنی نكنید و خواننده را آزار ندهید.استفاده از فریمها ، مجبور كردن او برای اسكرول آنهم برای مطالب كوتاه یا مجبور كردن او به كلیكهای اضافی شاید شكلی نو به قالب وبلاگ شما بدهد اما این نوآوری محبوب اكثر خوانندگان نیست.سعی كنید با كمك رنگها،‌جداول و یا دیگر تگها و كدهای HTML عناصر موجود در وبلاگ را به شكلی جدا كنید كه خواننده حتی با نگاهی آنها را تشخیص میدهد.
از فرمت مناسب هم برای یادداشتهای خود استفاده كند. برای مثال پخش مطلب در كل عرض صفحه خواندن آنرا سخت میكند و در حالیكه یادداشتهای با عرض كوتاه حتی اگر از طولی بیشتر برخوردار باشد رغبت را در خواننده برای دنبال و خواندن آن را افزایش میدهد.
۹) موتورهای جستجو، دوستداران وبلاگ شما
اگر میخواهید وبلاگی با خوانندهای بیشتر داشته باشید و اگر مایلید روزانه چندین خواننده جدید كه احیانا در حال جستجوی كلمه ای در موتورهای جستجو بوده اند برای وبلاگتان پیدا كند. موتورهای جستجو را دوست داشته باشید و اجازه دهید آنها به راحتی صفحات آرشیو یادداشتهای وبلاگ شما را پیدا كنند . شما میتوانی اینكار را به لینك مستقیم به آنها در صفحه اصلی وبلاگ انجام دهید حتی اگر لازم شد لینك صفحات یادداشتهای ماههای اخیر را مستقیما در قالب وبلاگ اضافه كنید. همچنین دقت داشته باشید كه لینكها مستقیم و بدون استفاده از جاوا اسكریپت باشد.
در نهایت آنكه باز تاكید میكنم كه وبلاگ محیطی برای خواندن مطالب،یادداشتهای روزانه و نظرات نویسندگان آن است به سریعترین و ساده ترین حالت و نه محلی برای نمایش خلاقیت نویسنده در بكارگیری جلوه های بصری جاوا اسكریپت،یا توانایی او در فلش و ایجاد نوشته های متحرك . این تعریفی صحیح از وبلاگ است و خوانندگان نیز همین انتظار را دارند.

نویسنده : علیرضا شیرازی

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان