پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

پنج واقعیت درباره VoIP


پنج واقعیت درباره VoIP
همانند بسیاری دیگر از فناوری های نو، انتقال صدا از طریق IP نیزطرفداران و منتقدان خاصی دارد. هر چند این روش باعث کاهش هزینه های تلفنی می شود، نصب و راه اندازی آن نیز چندان آسان نیست. VoiP را می توان از دو منظر با دیگر فناوری های نو متفاوت دانست: سرعت گسترش آن و این که چقدر از آن به درستی استفاده می شود. در آخرین نظرسنجی InformationWeek، سی ونه درصد از شرکت های پاسخ دهنده VoiP را نصب کرده بودند، ۳۳درصد نیز می خواستند به زودی آن را نصب نمایند و دوازده درصد شرکت ها هنوز درباره آن تصمیم نگرفته بودند. در کنار کاهشهزینه ها، به عنوان دلیل اصلی استفاده از VoiP، ویژگی های دیگری نیز مورد توجه قرار گرفته بود: ۴۱درصد به دنبال ایجاد یک پل ارتباطی مستقیم بودند و ۳۶درصد نیز قصد داشتند با ترکیب صدا و سرویس هایی نظیر اشتراک داده، ویدیو کنفرانس و سرویس های نمایشی، ارتباط قوی تری را با دیگران برقرارنمایند. در حالت کلی می توان دید که میل عمومی به سمت استفاده از VoiP است و به زودی شما نیز باید درباره استفاده یا عدم استفاده از آن تصمیم گیری کنید. در این مقاله به بیان پنج نکته درباره VoiP می پردازیم که به شما در این رابطه کمک می کند.
۱) VoiP گزیرناپذیر است
هیچ کس شرکتی را مجبور نخواهد کرد از VoiP استفاده کند، اما گاهی نداشتن یک شبکه فراگیر ارتباطی، از نظر تجاری به ضرر شرکت تماممی شود. تصور کنید که مشتریان بزرگ از شما تقاضا کنند که برای پاسخ دهی سریع تر، از سرویس های ویدیوکنفرانس و نمایشی VoiP استفاده کنید. چقدر بد می شود که شما در آن زمان هنوز به این سیستم مجهز نشده باشید. مشکل بسیاری از شرکت ها با تعویض سیستم مخابراتی PBX حل می شود. به قول جیم بار، مدیر IT یک شرکت نوشابه سازی در کارولینای شمالی، این سیستم به معنای واقعی قدیمی شده و باید به سراغ سیستم آینده دارVoiP رفت. شرکت آن ها با این تصمیم هم به سرویس های مخابراتی جدیدی رسید، هم توانست مکالمات طولانی مدت خود را با هزینه کمتری برقرار کند و هم مکالمات داخلی خود را سرعت بخشد.
خود شرکت های مخابراتی از مدت ها پیش متوجه این مطلب شده اند. از این رو شرکت هایی چون AT&T و Verizon شروع به ارائه سرویس های VoiP برای شرکت های تجاری بزرگ کرده اند. آن ها زیرساخت شبکه خود را به پروتکلMPLS مجهز نموده اند. این پروتکل انواع ترافیک IP را برچسب زنی می کند تا مسیردهی آن ها براساس اولویت داده ها انجام گیرد. همچنین آن ها شروع به راه اندازی زیرسیستم چندرسانه ای IP جدیدی نموده اند که به آن ها امکان می دهد به تلفن های ثابت و سیار، VoiP و سایر سرویس های آن را از جمله ویدیوکنفرانس، پیغام فوری و هشدارهای تصویری ارائه دهد. بنا به گزارش TEQConsult Group، سال گذشته برای اولین بار فروش پورت های تلفنی IP به ۳.۴میلیون عدد، یعنی چهل درصد رشد و فروش پورت های تلفنی ثابت ۲.۴ به میلیون پورت رسید؛ یعنی پانزده درصد کاهش یافت. اگر دستگاه های PBX هنوز برای سازندگانش صرف داشت و استفاده کنندگان به چیزهای دیگری رونمی آوردند، آن ها هیچ گاه به سراغ تولید ادوات VoiP نمی رفتند. البته برای گذر به IP، نیاز به تولید PBXهایی است که با کارت های واسط خود، امکان IP را نیز برقرار می نمایند. PBXهای ترکیبی به شرکت ها اجاره می دهند به آرامی زیرساخت خود را تغییر دهند. این دستگاه ها ۵۵ درصد فروش سال پیش را تشکیل می دادند و در چهارماهه آخر آن، نهصد میلیون دلار را به جیب سازندگانشان سرازیر نمودند. تعداد خط های واگذار شده نیز بنا به گزارش DellشOro Group نسبت به سال گذشته ۲۱درصد رشد داشته است.
۲) هزینه بیش از آن چیزی است که فکرش را می کنید
چنانچه در حین اجرای یک پروژه IT متوجه شوید هزینه ها بالاتر از آن چیزی که تخمین زده بودید تمام می شود، چه حالی پیدا می کنید؟ هال پایت،مدیرعامل یکی از شرکت های بین المللی توسعه صنعتی، تجربه یکی از چنین لحظاتی را در پروژه VoiP خود داشته است. در چنان شرایطی، پایت درباره ادامه کار به تردید افتاده بود؛ زیرا متخصان و مشاوران بیش از آنچه قرار بود، هزینه کرده بودند؛ صددلار یا بیشتر در ساعت، و این به استثنای هزینه های نگهداری یا سرویس هایی بود که باید پس از اتمام پروژه دایر می شد.پایت در آن زمان هر کاری که می توانست کرد تا از هزینه ها بکاهد. به عنوان مثال، نیروهای خود را آموزش داد تا پس از پایان پروژه به نیرو جدیدی نیاز نباشد. او می گوید: >به این نتیجه رسیده بودم که پروژه باید حفظ شود؛ زیرا منطقی نبود راه آمده را بازگردم.< افزایش هزینه های VoiP سرسام آور است؛ زیرا شرکت ها مجبورند ابتدا ادوات و سیستم های قدیمی خود را جمع کنند، پهنای باند جدیدی خریداری نمایند، مسیریاب و سوییچ های جدیدی نصب نمایند، گوشی های تلفن خود را تعویض کنند، کارمندان خود را آموزش دهند و کیفیت سرویس های جدید را بهبود ببخشند. به این دلیل است که اغلب شرکت ها، سیستم مخابراتی خود را تا آنجا که بتوانند نگه می دارند. پایت می گوید: >شما باید در این شرایط چه برای جایگزینی سیستم ها چه برای ارتقای آن ها، هزینه بسیار زیادی کنید.< جاستین هاستر، مهندس ارشد سیستم های تلفنی در شرکت CDW، فراهم کننده رایانه و سرویس های مخابراتی، تخمین می زند برای استفاده از صد دستگاه تلفن VoiP، باید ۱۵۵هزاردلار هزینه کرد. این هزینه برای پانصد دستگاه تلفن به انضمام IP PBX، گوشی ها، آموزش و هزینه کابل کشی و سوییچینگ به ۵۷۵ هزاردلار می رسد. در مقیاسگسترده تر هزینه های کابل کشی و خرید تعداد زیاد پورت بحث های اقتصادی بسیار کلانی به میان می آید. در نظرسنجی اینفورمیشین ویک، بیش از نیمی از شرکت ها اعلام کردند که در سال جدید، بیش از سال ۲۰۰۵ در زمینه VoiP سرمایه گذاری خواهد کرد. هزینه مربوط به ارتقای سیستم (upgrade)، بیشترین هزینه ای اعلام شده است که شرکت ها باید برای حرکت به سوی VoiP بپردازند. سازگاری با دیگر سیستم ها، اشکالات سخت افزاری، روزآمدسازی شبکه، مسائل امنیتی، فقدان ایمنی و استاندارد و پارامتر برگشت پذیری سرمایه(VoiP (ROI از دیگر مسائلی بود که در این نظرسنجی بدان ها اشاره شده بود. اما پایت و دیگران کاملا اطمینان داشتند هزینه انجام شده برای VoiP به صورت کاهش هزینه های نگهداری، توسعه ارزان تر سیستم و قابلیت هایی که امکان تعامل با دیگر سیستم ها را بالا می برد و بهره وری را افزایش می دهد برخواهد گشت. VoiP به تنهایی با کاهش هزینه مکالمات راه دور شرکت Virgin Entertainment، هفتصدهزاردلا ر در سال برای آن ها صرفه جویی به همراه داشته است. Virgin در گذشته در مراکز خرده فروشی خود در هفده ایالت متحده از PBX استفاده می کرد. شرکتی با این وسعت علاوه بر هزینه های هنگفت تلفنی، باید به ازای هر تغییر خط و افزایش و کاهش آن، مبالغ دیگری را نیز می پرداخت. رابرت فورت، مدیر عامل IT این شرکت، شرط بسته بود که مدیریت متمرکز و مکالمات ارزان تر، سرمایه گذری روی VoiP را توجیه خواهد کرد. از مزایای استفاده از VoiP، کم ترین هزینه جهت مسیریابی است: اگر مدیری در سانفرانسیسکو با یک دفتر تجاری در بوستون تماس بگیرد، این تماس به دفترVirgin واقع در بوستون و از آنجا به دفتر تجاری می رود و به عنوان یک تماس محلی در نظر گرفته می شود.
VoiP صرفه جویی هایی فراتر از مقدار مادی به همراه دارد. فورت یکی از نکات بی نظیر سرویس های VoiP را افزایش بهره وری می داند و اعتقاد دارد صرفه جویی ناشی از آن ها غیرقابل محاسبه است؛ به عنوان مثال،سرویس هایی که می تواند به یافتن افراد در محیط های اداری بزرگ کمک کند. وی می گوید: «استفاده از این سرویس ها هزینه ها را بسیار بیشتر از آنچه انتظارش را دارید کاهش می دهد.»بسیاری ازشرکت هاازخبرسرویس های پیشرفته VoiP می گذرند. کالج شهری سانفرانسیسکو در ۱۷۰۰ تلفن IP خود از سرویس های مرسوم VoiP استفاده می کند. تیم رایان، مدیر شبکه کالج، علت را عدم بازگشت سرمایه در این بخش می داند. وی می گوید: آموزش صرف آن هزینه های بسیار زیادی دارد. فقدان پارامتر ROI، هیجده درصد پاسخ مخاطبانی را تشکیل می داد که در به کارگیری VoiP تعلل می کردند.
۳) VoiP فریبنده است
VoiP سیستم سهل الوصولی نیست که به راحتی نصب و راه اندازی شود. مانند PBX هم نیست که سال ها بدون دردسر کار کند. البته شرکت ها به دنبال تولید سیستم های استاندارد بوده اند، اما هنوز نتوانسته اند به یک توافق کلی در زمینه سخت افزار دست یابند.VoiP شبکه ای نیست که به راحتی مدیریت شود. هدف از VoiP، داشتن یک شبکه همگراست؛ یعنی شبکه ای که صوت و داده را به صورت همزمان پشتیبانی کند. اما زمانی می توان عملا به چنین شبکه ای دست یافت که مسوولا ن فنی نگهداری بتوانند تفاوت بین صوت و داده را مدیریت نمایند و شیوه تأثیرگذاری آن ها را بر هم درک کنند.مدیریت کیفیت صوت در شبکه های مبتنی بر VoiP مشکل تر از شبکه های سابق است.
از دست رفتن بسته ها در ارتباط داده،فقط به معنی کمی کاهش بهره وری است، اما مابه ازای عملی آن در ارتباطات صوتی، به معنی افت کیفیت صوت و گاه قطع مکالمه است.بنابراین باید به دقت شبکه را تحت نظر داشت. در اینجا نیز مانند دیتا، با توجه به چگونگی استفاده از VoiP، سرورهای گوناگونی وجود دارد و باید نرم افزارهای آن به طور مرتب روزآمد شود.«قبلا، زمانی که از PBXها استفاده می شد، آن ها را در گوشه ای از اتاق قرار می دادند و آن ها نیز مدت زیادی بدون دردسر کار می کردند. میشل کاپوزو، مدیر IT وکالتخانه Morgan & Finnegan با بیان این مطلب ادامه می دهد: «اما کار در حوزه IP کمی پیچیده تر است و به اطلاعات فنی بیشتری نیاز است و لازم است شخص خود را مرتب روزآمد نگه دارد.»اگر مدیران شبکه نتوانندمسیریاب هارادرست برنامه ریزی کنند، مکالمات به درستی مسیردهی نمی شودواولویت بندی ترافیک در شبکه رعایت نمی شود. چگونگی رفتار با مکالمات در حال انجام و مدیریت آن ها، ممکن است برای مدیران شبکه غریب و ناآشنا باشد.پایت می گوید: بزرگ ترین مهارتی که اکنون نیاز است، آشنایی با چگونگی برنامه ریزی مدیریت مکالمات IP است. پایت قبلا برای برنامه ریزی و تنظیم دستگاه های PBX از متخصصان شرکت های مخابراتی کمک می گرفت، اما این تنظیمات اکنون فقط روی پایگاه های داده صورت می گیرد. مدیران شبکه اکنون این کار را با آموزش های سنگین درباره چگونگی کار ادوات مدیریت مکالمات سیسکو و ورودی و خروجی های آن انجام می دهند و دیگر نیازی ندارند برای هر تنظیمی با ارائه دهنده سرویس تماس بگیرند. سیستم های جدید مخابراتی در ازای دادن کنترل بیشتر به دست شرکت ها، آموزش و کار با شبکه را پیچیده تر نموده اند.
از دیگر مشکلات VoiP، ناسازگاری آن با سخت افزار است. در نشستی که به منظور ارایه طرح یک پروتکل توسط سیسکو برگزار شد، این مطلب مورد تأکیدقرارگرفت. SIP پروتکل کاملی به شمار نمی رود زیرا اغلب شرکت هایی که از آن استفاده کرده اند، مجبور بهاضافه کردن پروتکل هایی از جانب خود به آن نیز شده اند.از این رو مدت زمانی طول می کشد تا این پروتکل کامل شود. فورت از شرکتVirgin، از این مطلب چندان خوشحال نیست؛ زیرا او را به یاد روزهایی می اندازد که برای برنامه نویسی مجبور بودند بپرسند: «برای Mac برنامه بنویسم یا برای PC؟ » نیمی از پاسخ دهندگان بیان کرده بودند چنانچه ادوات سازگاری بیشتری با یکدیگر داشتند، آن ها با سرعت بیشتری VoiP را به کار می گرفتند. ۴۵درصد نیز عدم سازگاری VoiP را با سیستم تلفنی موجود از موانع برشمرده بودند. فناوری VoiP، هنگامی که مهارت ها به اندازه کافی باشد، مدیریت شبکه را از برخی جهات آسان تر می کند. جان واید، شرکت Lukeشs Health System، در مراحل مختلف به کارگیری VoiP، از استفاده از آن منصرف می شد.
اوایل استفاده از سیستم، یعنی یک سال و نیم پیش، کیفیت صوت پایین بود و اغلب کسانی که تجهیزات VoiP خریداری و نصب کرده بودند از آن گله مند بودند. هنگامی که بیمارستان شروع به استفاده از تلفن های Wi-Fi) IP) نمود، مکان یابی برای تعداد زیادی نقاط دسترسی به معادله پیچیده ای تبدیل شد که باید عواملی چون ترافیک صدا و داده، پرترافیک ترین نقاط (مانند اتاق عمل و واحدهای مراقبت ویژه که به حداکثر ایمنی نیاز داشتند) به صورت همزمان مورد توجه قرار می گرفتند. اما واید می گوید: امروز VoiP به یک سیستم بسیار قدرتمند تبدیل شده است. هنگامی که شما در استفاده از تجهیزات آن مهارت کافی به دست آورده باشید، سیستم به درستی کار می کند. هر چند VoiP در شروع به کار خود آموزش های زیادی می طلبد، اما در عوض در طول کار خود به استخدام افراد جدید نیاز ندارد. در یکی از بنگاه های املاک بزرگ به نام Prudential Northwest Properties، رییس بنگاه به نام سن مک ری، برای مدیریت ششصد تلفن IP در دویست دفتر خود هیچ نیروی جدیدی استخدام نکرد. مسوولیت بین مدیران شبکه و نیروهای فنی که آموزش های جدیدی دیده بودند و همچنین نیروهای انسانی که مسوولیت جابه جایی خطوط VoiP مشترکان را بر عهده داشتند تقسیم شد. سیستم متمرکز HR به آن ها امکان داده بود فقط گوشی را بردارند و در جای دیگری دوباره به پریز بزنند. در حالی که همین کار در گذشته به تنهایی پنجاه دلا ر هزینه برداشت.
۴) امنیت VoiP نگران کننده است
VoiP تاکنون آسیب پذیری بالایی در زمینه امنیتی از خود نشان نداده است. بنابراین فعلا می توان با خیال راحت از آن استفاده کرد. خلافکاران برای آسیب رسانی امنیتی به سیستم معمولا به وضعیت بازار نگاه می کنند، هنگامی که تعداد شرکت های دارنده VoiP زیاد شد، آن گاه جست وجو درباره نقاط ضعف سیستم را شروع می نمایند و حمله را آغاز می کنند. بنا به گفته گری میلیفسکی، موسس شرکت سازنده ادوات امنیتی NetClarity، اینترنت در مقایسه با سیستم تلفنی نسبتا امن سابق، «محل تردد جنایتکاران» است و «اگر کسی قصد ورود به آن را دارد، باید خود را از قبل آماده کند.»
به تازگی شاهد وقوع یکی از این خلاف های اینترنتی بودیم. ماه گذشته، ادوین پنا، مالک دو شرکت کوچک VoiP در میامی، به جرم یک میلیون دلار کلا هبرداری دستگیر شد. او متهم بود که با نفوذ غیرقانونی در سرویس VoiP یک شرکت دیگر، مکالمات مشتریان خود را از طریق آن ها مسیردهی می کرد، بدون این که پولی بپردازد. مسلما دادگاه از جرم چنین متخصصانی که از راه هایغیرقانونی کسب درآمد می کنند، نخواهد گذشت.«این اولین مورد از تهدیدات VoiP بود.» دان اینگوالسن، مدیر بخش سیاست های فناوری internet Security System، ادامه می دهد: باز بودن پروتکل هایVoiP، زمینه بسیار مساعدی برای تهدیداتی این چنین فراهم کرده است.دیگر تهدیداتی که از آن ها نام برده می شود، فعلا جنبه فرضی دارند. میلیفسکی از شرکت NetClarity از یکی از آن ها نام می برد. در محیط تلفن IP، یک خرابکار می تواند با استفاده از برنامه تحلیلگر شبکه اترنت فایل های خروجیtcpdump شبکه را بگیرد و با استفاده از برنامه رایگان Voice over Misconfigured Internet Tlephones) Vomit) یک فایل wav. از مکالمات انجام شده تهیه کند. یعنی خرابکارها به راحتی می توانند مکالمات VoiP را زیر نظر داشته باشند.
اینگوالسن می گوید: راه های متعددی برای افزایش امنیت VoiP وجود دارد. می توان شبکه موجود در شرکت را بهLANهای مجازی کوچک تری تقسیم کرد و یکی از آن ها را به VoiP اختصاص داد. به این ترتیب می توان بر ترافیک آن نظارت و امنیت بالاتری اعمال کرد.بسیاری از شرکت ها از خرید تجهیزات امنیتی خاص VoiP سر باز می زنند. در بررسی های انجام شده، فقط دوازده درصد شرکت ها دارای دیواره آتشی مخصوص VoiP بوده اند. کالج Moraine واقع در پاوس هیلز ایالت ایلی نویز دارای هفتصد تلفن IP است. جک لیفل، مدیر مجموعه می گوید: آن ها برای نظارت بر ورود و خروج بسته ها به داخل شبکه از دستگاه های تحلیلگر رفتار سیسکو استفاده می کنند و برای آن که از ورود افراد ناشناس به آن ممانعت به عمل آورند، سیستم مزاحم گیر را نصب کرده اند.علاوه بر این، آن ها به صورت زمانبندی شده patchهایی را به تمامی نرم افزارهای موجود، به انضمام سیستم VoiP اضافه می کنند و با استفاده از یک شبکه LAN مجازی، ترافیک VoiP را از ترافیک سایر منابع جدا نگه می دارند. سوگرای، مدیر بخش اطلاعات Moraine، می گوید: «از آنجا که ما این شبکه را به صورت داخلی استفاده می کنیم، نگران تهدیدات خارجی نیستیم.»از هر ۱۰ نفری که به پرسش های ما پاسخ داده اند، ۹نفر درباره مسائل امنیتی VoiP اظهار نگرانی کرده اند و ۳۵ درصدآن را بزرگ ترین مانع فراگیر شدن آن برشمرده اند. درحالی که ۷۲ درصد یا VoiP را نصب کرده اند یا قصد آن را دارند، فقط درصد کمی احتیاط های امنیتی بیشتری به خرج داده اند.حرف آخر در این زمینه آن است که شرکت ها یا به سطح اطمینان کافی از VoiP رسیده اند یا امیدوارند حمله ناگهانی آن ها را غافلگیر نکند.احتمال وقوع این خطا همچنان وجود دارد. مدیران شبکه سال ها با حملات اینترنتی و خلافکاری های مربوطه درگیر بوده اند. اکنون فضای جدیدی به نام VoiP در مقابل خلافکاران به وجود آمده و وظیفه آن ها خطیرتر شده است.
به عنوان مثال، یک خلافکار می تواند با هک کردن یکی از مشترکان، شماره تلفن او را بیابد و با تماس با او، از وی بخواهد شماره حساب بانکیش را چک کند یا رقیب شما می تواند چنین کاری را با مشتریان شما انجام دهد و ادعا کند از طرف شرکت شما با وی تماس گرفته است. می بینید که روش هایی که سابقا از طریق پست الکترونیک انجام می شد، چگونه در VoiP تکرار می شود. حمله کنندگان VoiP می توانند شبکه را با سیلی از پیغام های جعلی مواجه کنند. اسپم ها، یا به زبان VoiP، اسپیت هایی که روی شبکه تلفنی فرستادهمی شوند، می توانند باعث از کار افتادنش شوند، همان گونه که برخی حملاتسرویس های شبکه داده را از کار می اندازند.تازه این همه ماجرا نیست. آن ها می توانند به صورت جعلی از طرف مخاطب به تلفن کننده پاسخ دهند یا با وارد کردن کلماتی در آن، معنی جمله را عوض نمایند.البته در حال حاضر مدیران IT یک گام جلوتر از این تهدیدات قدم برمی دارند. در کالج Franklin W. Olin، ترافیک صوت و داده شبکه را از لایه هایی از دیواره های آتش، shaperهای بسته و دروازه های ضدویروس عبور می دهند. به این ترتیب جووان کوسوس، مسوول IT کالج، جای هیچ گونه تهدیدی را برای پانصد تلفن IP خود نگذاشته است. وی می گوید: اگر ادوات خود را بروز کنید، آخرین patchهای نرم افزاری را نصب نمایید و سخت افزار شبکه خود را به صورت مرتب بازرسی نمایید، VoiP هم مانند دیگر سرویس ها برای شما خوب عمل می کند.
یکی دیگر از کنترل های کلیدی این است که دامنه اختیارات کاربران را در نرم افزار تلفنی IP محدود کنید. نرم افزارهایی وجود دارد که می توان آن ها را دانلود کرد و در گوشی ها نصب نمود؛ درست مانند گوشی های تلفن همراه.
کوسوس می گوید: کاربران باید در مورد آنچه دانلود می کنند، دقت کنند و برای جلوگیری از به وجود آمدن مشکل، نرم افزارهای امنیتی خود را مرتبا روزآمد کنند. به هر حال در مورد یک چیز می توان با اطمینان صحبت کرد: تهدیدهای جدیدی در برابر VoiP وجود دارد و باید برای مقابله با آن راه های جدیدی یافت.
۵) مکالمه ارزان تازه ابتدای راه است
شصت و شش درصد پاسخ دهندگان، ارزانی قیمت مکالمات تلفنی را دلیل عمده نصب و استفاده از VoiP می دانند. اما گوشی های تلفن VoiP و شبکه ای که امکان دسترسی ساده آن را فراهم می کرد، اکنون به یک شبکه پیچیده تبدیل شده است و عملکرد آن را می توان با رایانه قابل قیاس دانست. این توانایی باعث می شود فقط با داشتن یک واسطه اشکال مختلفی از ارتباط را تجربه کرد. چنانچه این گوشی در اختیار یک کاربر واجد صلاحیت باشد، می تواند بهره زیادی از آن ببرد. به طوری که ۴۱ درصد پاسخ دهندگان اعلام نموده اند، قابلیت ایجاد یک ارتباط بی واسطه از مهم ترین دلایل علاقمندی به استفاده از VoiP است. ۵۷ درصد پاسخ دهندگان دوست دارند صوت، دیتا، پست الکترونیک و سرویس کنفرانس تا سال آینده دایر و قابل استفاده شود و ۵۴درصد نیز علاوه بر موارد فوق به پیغام های متنی و صوتی یکپارچه علاقمند بوده اند. VoiP می تواند به شرکت ها امکان داشتن بسیاری دیگر از سرویس های جدید را نیز بدهد. هنگامی که VoiP در ماه آگوست در شرکت Virgin Entertainment North America پیاده سازی شد، یکی از قابلیت های آن، امکان اضافه نمودن پیغام های صوتی به متن پست الکترونیک بود. اما فورت در گفت وگوی خود با آقای مدیرعامل، سیمون رایت، چیزی از این مطلب به میان نیاورد و فقط بر کاهش هزینه های صوتی تأکید کرد. تصور کنید که آقای سیمون یک روز که مشاهده کرد در صندوق پست الکترونیک او پیغام های صوتی نیز لیست شده است، چقدر شگفت زده شد.
او به سرعت از این مطلب جویا شد که آیا این سرویس متضمن پرداخت هزینه اضافی بوده است؛ که البته نبود! دو هفته نگذشت که او آموخت چگونه از این به بعد تمام پیغام های خود را در یک صندوق بیابد. این بود که در دیدار دوباره خود با سیمون فورت از این بابت تشکر کرد و نصب سیستم VoiP را بهترین حرکت او از زمان پیوستنش به شرکت دانست. Virgin اکنون به دنبال روش هایی است که دیگر راه های ارتباطی را نیز با VoiP یکپارچه کند.تجربه فورت در این شرکت تجربه ای است که می تواند تکرار شود: مدیران عامل برای سرویس ها چیزی نمی پردازند، اما به آن ها بسیار علاقمندند. این سرویس به آن ها امکان می دهد از بین پیغام های صوتی رسیده، پیغامی را گوش کنند که از بقیه مهم تر و پیگیری آن لازم تر است و وقت خود را با گوش دادن به حجم زیادی از پیغام ها تلف نکنند. اداره غذا و دارو با یکپارچه کردن نیروهای کاری خود در مریلند، گام ارتباطی بلندی برداشت. این اداره پروژه ای را برای راه اندازی سرویس ویدیو کنفرانس IP به اجرا گذاشت که اجرای آن باعث نزدیکی و همکاری بیشتر هیجده هزار کارمندش در پانزده ساختمان کاری می شد.
عده ای از مهندسان و متخصصان پیش از این توانسته بودند با استفاده از سیستم های ارتباطی همگرای سیسکو روی دسکتاپ ها، بین افرادی که مشترکا روی یک پروژه کار می کنند و در سطح یک منطقه و حتی کشور پراکندههستند، ارتباط صوتی، تصویری و دیتا برقرار نمایند. چنانچه این سرویس به تحقق برسد، یک محقق می تواند نتایج تحقیق روی یک دارو را در آزمایشگاه برای همکارانش تحلیل کند یا فرایند کار را به صورت متن یا داده برای آن ها ارسال نماید و همه این کارها را فقط با استفاده از یک واسط انجام دهد. جانشین مدیرعامل، گلن رودگرس می گوید:«باید به این سیستم فراتر از یک تلفن ساده نگریست.» از دیگر ابزارهای مورد علاقه، حضوریاب است؛ سرویسی که حضور و آمادگی شخص را برای پاسخگویی نشان می دهد. هنگامی که این سرویس به راه بیفتد، شرکت ها جذابیت بیشتری در استفاده از VoiP می یابند. در وکالت خانهMorgan & Finnegan رسم بود صورت حساب تلفن اشخاص را به صورت دستی محاسبه و گزارش کنند، اما اکنون کار به صورت خودکار و با دقت بیشتری انجام می گیرد. درست پس از برقراری یک مکالمه، آن وکیل کدی را مربوط به موکل وارد تلفن VoiP می کند و صورتحساب از همان موقع محاسبه می شود. هتل بزرگ هزار واقع در سیتیل، به ازای هر هشتاد مهمان خود سه تلفن IP دارد و در محوطه نیز ۴۷ تلفن IP قرار داده است. قائم مقام اجرایی هتل، جیم سیمکینس، می گوید: «زیبایی آن ها در این است که قابل برنامه ریزی هستند. آن ها می توانند نهار مخصوص ظهر را اعلام کنند. ما حتی می توانیم از آن ها به عنوان نگهبان های مجازی استفاده نماییم.» اما چگونه برنامه ریزی می شوند؟ اگر مهمانی بخواهد ماشین خود را درخواست کند، کلیدی را روی تلفن VoiP اتاق خود می فشارد، تلفن منشی زنگ می خورد و به وی می گوید ماشینش دقیقا کجاست.
مسلم است که نباید بنای استفاده از سیستم VoiP را فقط بر ویژگی هایی از این دست قرار داد؛ زیرا این ویژگی ها بازگشت سرمایه کافی را به همراه ندارد. به خصوص در ابتدای کار که شرکت ها لازم است سرمایه گذاری و هزینه های خود را متعادل نگه دارند.برای سرویس هایی نظیر پیغام های یکپارچه، معمولا سیستم کاملی که بتواند هم پیغام ها را یکدست کند و هم یکپارچگی را با سیستم قدیمی تلفن حفظ نماید، وجود ندارد.بنابراین خرید سیستم ها فقط بر مبنای این سرویس ها ریسک بزرگی است. هر چند در نهایت همین سرویس ها خواهند بود که پرداختن پول برای VoiP را ارزشمند می کنند. کیفیت در VOIP سیستم تلفنی، یک شبکه سوئیچینگ مداری (Circuit Switching) است. بدین معنی که از طریق گره های شبکه، یک مسیر اختصاصی بین دو ایستگاه انتهایی برقرار می شود. در مقابل، شبکه ای مانند اینترنت از سوئیچینگ پاکتی (Packet Switching) استفاده می کند که روشی کاملا متفاوت با سوئیچینگ مداری دارد. در این نوع شبکه برای انتقال دیتا نیاز به یک مسیر اختصاصی نیست، بلکه دیتا به صورت دنباله ای از قطعات کوچک به نام پاکت (Packet) ارسال می شود. هر پاکت در طول شبکه از گرهی به گره دیگر ارسال می شود و در هر گره پاکت به طور کامل دریافت و ذخیره شده، سپس به گره های بعدی ارسال می شود. البته چگونگی هدایت و مسیریابی در گره های میانی، روش های مختلفی دارد که توضیح آنها در این نوشتار نمی گنجد.
شبکه تلفن با داده های آنالوگ (صوت) سرو کار دارد. محدوده فرکانسی سیگنال تلفن ۰ تا ۴Khz می باشد که تقریبا محدوده فرکانسی صوت انسان را پوشش می دهد. البته برای انتقال صدا در بسیاری موارد، سیگنال آنالوگ تلفن را به داده های دیجیتال تبدیل می کنند تا امکان انتقال آن با هزینه کمتر امکان پذیر باشد. (برای مثال برای ارتباط بین مراکز تلفن در قسمتی به نام PCM، سیگنال دیجیتال به آنالوگ تبدیل شده، و در مرکز مقصد عکس این عمل انجام می شود و سیگنال آنالوگ دوباره به دست می آید) برای تبدیل سیگنال آنالوگ تلفنی به دیجیتال، مطابق با قضیه نایکوییست حداقل فرکانس ۸Khz نیاز است که با توجه به استاندارد نمونه برداری ۸ بیتی در هر بازه زمانی، برای انتقال هر خط آنالوگ تلفنی به ۶۴Kbps پهنای باند دیجیتال نیاز است. این پهنای باند حالت ایده آل و پایه انتقال دیجیتالی تلفن است. در حقیقت اکثر استانداردهای مخابراتی همچون E۱ و T۱ و حتی استانداردهای فیبر نوری STM۱ بر اساس تعداد کانال های ۶۴Kbps تعریف شده اند. اما تخصیص ۶۴Kbps برای انتقال هر کانال صوتی هزینه بالایی می طلبد، مخصوصا زمانی که شبکه ای به اندازه کره زمین مدنظر طراحان باشد. با پیشرفت تکنولوژی به خصوص در زمینه کامپیوتر، راه حل های جدید برای کم کردن هزینه ارتباط مطرح شد که برخی از این راه حل ها منجر به پایین آوردن پهنای باند مورد نیاز انتفال تلفنی می شدند. مهم ترین راه حل، استفاده از الگوریتم های فشرده سازی خاص و حذف بعضی از سیگنال های زاید از داده دیجیتال می باشد. برای مثال در اکثر ارتباطات تلفنی، یکی از طرفین، شنونده ودیگری گوینده است. در ارتباط کلاسیک تلفنی، در این حالت کانال اشغال می شود هرچند داده ای منتقل نمی شود.
می توان با استفاده از الگوریتم های خاص، سکوت یک طرف را تشخیص داد و به جای ارسال کامل داده و اشغال شدن کامل پهنای باند، داده ای به معنی سکوت را به گیرنده ارسال کرد و تا زمانی که سکوت در یک طرف برقرار است، داده ای منتقل نکرد. اهمیت این الگوریتم بخصوص در ارتباطات رادیویی (مانند سیستم تلفنی موبایل) بسیار با اهمیت می شود، چرا که با توجه به محدودیت کانال ها و وجود درخواست کنندگان زیاد، استفاده بهینه از باند محدود بسیار مهم است. مسئله دیگر، سکوتی است که بین اداکردن حروف از دهان انسان وجود دارد، چرا که هرقدر شخصی بتواند سریع صحبت کند، باز بین اداکردن حروف، زمانی وجود دارد که با استفاده از الگوریتم های خاص می توان آنها را حذف کرد. علاوه بر تمام اینها، امکان استفاده از الگوریتم های فشرده سازی در صوت دیجیتال شده وجود دارد.البته استانداردهای مختلفی برای پایین آوردن پهنای باند مصرفی وجود دارد. یکی از اولین و مشهورترین این استانداردها، استاندارد GSMK می باشد که در سیستم موبایل (GSM) استفاده می شود. اثبات شده است که این استاندارد با استفاده از یک پهنای باند ۱۳Kbps (حدود یک پنجم پهنای باند پایه) کیفیتی مطلوب را به مشترک ارائه می کند.
در VOIP هم از استانداردهای مختلفی برای تبدیل صوت به داده دیجیتال وجود دارد که نیاز به ۶۴Kbps تا ۳.۸Kbps پهنای باند دارند.مقایسه انواع استانداردها با کمک شاخصMOS که یکی از شاخص های معرف کیفیت در انتقال دیجیتال است، آوردهشده است. همان طور که مشاهده می شود، این استانداردها حداقل کیفیتی برابر سیستم موبایل (GSM) را ارائه می دهند. البته عامل دیگری نیز در کیفیت انتقال صدا به وسیله IP تاثیرگذار است. با توجه به ساختار سوئیچینگ پاکتی در اینترنت و استفاده از پروتکل UDP در VOIP، تضمین ۱۰۰% برای رسیدن داده ها به مقصد وجود ندارد، چرا که علاوه بر امکان از دست رفتن پاکت ها در طول مسیر، امکان پس و پیش شدن آنها(به دلیل استفاده ازپروتکل UDP) نیز وجود دارد. البته مکانیزمی در استانداردهای جدید وجود دارد، تا در صورت گم شدن پاکت ها، افت کیفیت زیاد نباشد.همان طور که مشاهده می شود، استاندارد G۷۲۹ تنها تا زمانی که درصد گمشدن پاکت ها کمتر از۵ باشد، سرویسی با کیفیت قابل قبول را به کاربر ارائه می دهد. البته این درصد گم شدن پاکت ها بسیار کم می باشد و امکان ارائه سرویسی مطمئن را به کاربر نمی دهد.از سوی دیگر همان طور که مشاهده می شود، در استاندارد Enhanced G۷۱۱. حتی با وجود ۳۰% گم شدن پاکت ها، باز کیفیت سرویس در حد عالی است.
البته در ایران با توجه به گران بودن پهنای باند، معمولا از استاندارد G۷۲۹. و یا پایین تر استفاده می شود و متاسفانه به دلیل پایدار نبودن ارتباط ISPها با اینترنت و وجود نویز زیاد و درصد بالای گم شدن پاکت ها، کیفیت ارتباط در اکثر مواقع در حد مطلوبی نمی باشد.در هر حال VOIP توانسته است با ارائه کیفیتی در حد PSTN اما با هزینه ای بسیار پایین تر نسبت به PSTN (به علت ساختار شبکه ای و مهم تر از همه ساختار سوئیچینگ پاکتی) توانسته است توجه زیادی را به خود جلب کند، به طوری که به نظر می رسد در آینده کلیه ارتباطات راه دور از طریق VOIP انجام شود. شرکت های دولتی و خصوصی برای استفاده از این تکنولوژی و ارانه خدمات با هزینه پایین تر و کیفیت بالاتر به مردم، در صورت توجه به نکات فنی و نیز اقدامات ضروری، می توانند توفیق زیادی یابند.
منبع : روزنامه ابرار اقتصادی


همچنین مشاهده کنید