جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


پوزها (pos) ازجمله ابزارهای مهم در نظام اقتصادی مدرن


پوزها (pos) ازجمله ابزارهای مهم در نظام اقتصادی مدرن
شهروندان تهرانی و تعدادی دیگر از شهرهای کشور به هنگام خرید در بسیاری از فروشگاه ها به حضور میهمانی کوچک عادت کرده اند، میهمانی که علی رغم کاربرد بالقوه بالا کمتر معرفی شده است. این میهمان کوچک اما توانمند همان دستگاه پرداخت الکترونیکی یا پوز (pos) است. پوزها ازجمله ابزارهای مهم در نظام اقتصادی مدرن محسوب می شوند، ابزاری که در بازار سنتی ما با کم توجهی مواجه شده و کاربرد قابل توجه آنها مورد استقبال عموم هنوز قرار نگرفته است، البته بخشی از این کم توجهی ناشی از ضعف فرهنگ سازی و کم اطلاعی شهروندان از کاربرد این دستگاه ها است اما بخشی دیگر به دلیل ناهماهنگی هایی است که سیستم اقتصادی کشور در استفاده از ابزارآلات مدرن نوین اقتصادی و شیوه های بهره برداری از آنها دارد.
با لکزایی مدیر طرح و برنامه بانک ملت مصاحبه ای انجام داده ایم درباره دستگاه های پوز (pos) که در ادامه مطالعه می خوانید:
دستگاه pos به عنوان یک ترمینال در مراکز فروش یا عرضه خدمات کاربرد دارد.
اجزای این دستگاه شامل سخت افزار و نرم افزار است که در قسمت سخت افزاری پکیجی را برای آن تعریف کرده اند که عملیات مورد نیاز را انجام می دهد و در قسمت نرم افزاری به عنوان مدیریت راهبردی و هدایت سیستم را انجام می دهد. وظیفه ای که دستگاه pos دارد در واقع شبکه بانکی نیمه مجازی است که به عنوان جایگزین با شبکه حقیقی سیستم بانکی نقل و انتقال وجوه در بانکداری سنتی را به صورت الکترونیک و خارج از شعب بانک ها انجام می دهد. دستگاه pos به نیابت از سیستم بانک عملیات نقل و انتقال وجه را انجام می دهد و دارندگان کارت امکان خرید کالا، برگشت خرید در صورت انصراف از خرید و امکان اخذ موجودی را انجام دهند.
اینها را لکزایی مدیر طرح و برنامه بانک ملت می گوید و می افزاید: همانطور که اشاره کردیم دستگاه pos دستگاهی است که هم انتقال الکترونیکی وجوه را فراهم می کند و هم جزئی از اجزای یک پروتکل تسویه مالی است و به طور کل می توان اینگونه تعریف کرد که در این مجموعه چهار طرف نقش بازی می کنند و عبارتند از:
۱) مرکز خرید یا فروش کالا، موسسه تسویه کننده و نگه دارنده دیت ها، دارندگان کارت های بانکی.
وی در پاسخ به این سوال که چه تعداد از دستگاه های pos در ایران نصب شده و در کدام شهرها بیشترین و کمترین تعداد دستگاه نصب شده است پاسخ داد: در حال حاضر نمی توان آمار دقیقی از تعداد posها ارائه داد ولی به طور تقریبی می توان گفت بالغ بر ۲۷۰ هزار pos تا پایان خردادماه سال جاری در کشور نصب و راه اندازی شده است.
وی ادامه داد: البته نکته ای وجود دارد و آن اینکه ما در مرحله فرهنگ سازی پرداخت های الکترونیکی از طریق پوز هستیم و هنوز وجه قالب عملیات خرید و فروش در جامعه ما با عملیات نقدی است و از همین رو سهم تراکنش مالی با دستگاه های pos بسیار کم است.
به عبارتی از کل تراکنش ها که توسط خودپردازها و پوزها انجام می شود حدودا ۳ درصد متعلق به دستگاه های پوز است و این در حالی است که در حال حاضر حدود ۸ هزار خودپرداز و ۲۷۰ هزار پوز در کشور نصب و فعال هستند. اما به لحاظ اینکه در مرحله ابتدایی کار هستیم. در حال حاضر عمده تراکم در تهران و مراکز استان ها متمرکز است.
لکزایی در رابطه با تعداد دستگاه های پوز متعلق به بانک ملت افزود: بانک ملت در حال حاضر طبق آخرین آمار (۱۵/۵/۸۶) ۱۲ هزار و ۱۷۶ دستگاه پوز راه اندازی کرده است و حدود ۱۵۰۰ دستگاه نیز در شرف راه اندازی است و هم اکنون برای ۵۵ هزار دستگاه نیز قرارداد خرید دارد که قرار است تا پایان مرداد هفته ای ۵ هزار دستگاه را تحویل بگیریم و قصد داریم هر دو هفته ۵ هزار دستگاه را راه اندازی کنیم.
وی در پاسخ به سوال دیگر توسعه مبنی بر اینکه خط تولید این دستگاه در کشور وجود دارد یا خیر در صورت منفی بودن سوال از کدام کشورها وارد می شود گفت: باید بگویم که هنوز تجربه و سابقه خط تولید در کشور برای این دستگاه ها وجود ندارد و به طور عمده آنها را از کشورهای ایتالیا و فرانسه و سوئد وارد می کنیم.
لکزایی در ادامه در پاسخ به این پرسش که روزانه چه تعداد از شهروندان از این دستگاه ها استفاده می کنند گفت: آمار دقیقی در این زمینه ندارم ولی باید بگویم که شاخصی که تعبیه شده در کار گروه بانکداری الکترونیک شاخص تعداد تراکنش برای هر پوز است و قرار است تا پایان سال ۸۸ به وضعیتی برسیم که هر دستگاه حداقل تراکنش را داشته باشد.
وی ادامه داد: سرانه تراکنش در پوزها بسیار پایین است چون از بانک های مختلف دستگاه های گوناگون پوز وجود دارد و نوع مصرف بستگی به فروشنده کالا و دارنده کارت دارد که از پوز مربوط به کدام بانک استفاده کند.
وی در پاسخ به دیگر پرسش ما مبنی بر اینکه پوشش دستگاه های پوز در کشور نیز اظهار داشت: امکان بالقوه در کل کشور وجود دارد اما در حال حاضر نمی توانیم ادعا کنیم که این امکان به طور بالفعل وجود دارد. اما با تلاش هایی که در سال جاری صورت گرفته است امیدواریم بتوانیم تا پایان سال ۸۶ این ادعا را بکنیم که سیستم بانکی می تواند در هر نقطه از کشور به مشتریان خدمات لازم را در این زمینه ارایه دهد.
مدیر طرح و برنامه بانک ملت در رابطه با شرایط نصب دستگاه های پوز نیز گفت: شرایط نصب این دستگاه ها از سوی اداره نظام های پرداختی بانک مرکزی تدوین و آیین نامه آن به صورت کلی در بانک ها و شرکت های psp لازم الاجرا است. این دستگاه ها به صورت کاملا رایگان در فروشگاه ها و مراکز خرید نصب و راه اندازی می شود و تنها وجهی که از فروشگاه ها و مراکز خرید دریافت می شود کارمزدی است که پذیرنده باید به شرکت psp پرداخت کند که این کارمزد برای فروشگاه های بزرگ ۲۵/۰ درصد و برای فروشگاه های کوچک ۵/۰ درصد است که حداکثر ۱۵۰۰ تومان می شود. لکزایی در رابطه با میزان امنیت دستگاه های پوز نیز گفت: دستگاه های پوز یک وجه سخت افزار و نرم افزار دارد و امکان سوء استفاده در ساز و کار نقل و انتقال از طریق آنها غیر ممکن است چون در هر فروشگاه که مشتری اقدام به خرید می کند حساب گیرنده وجه کاملا مشخص است و انتقال دهنده ها نیز از یک کارت بانکی استاندارد استفاده می کنند و به همین منظور پوزها از امنیت بالایی برخوردار هستند.
وی در ادامه به مزیت های این دستگاه ها اشاره کرد و افزود: استفاده از دستگاه های پوز باعث می شود که ریسک ناشی از جعلی بودن چک و اسکناس حذف شود و به علاوه رعایت بهداشت به دلیل جلوگیری از تماس مستقیم با وجوه نقد نیز انجام می پذیرد که در کنار آن از مشکل کم و زیاد آوردن صندوق و معطل شدن در بانک ها نیز جلوگیری به عمل می آورد.
منبع : روزنامه تفاهم


همچنین مشاهده کنید