روش‌های کهنه کشاورزی بزرگ‌ترین مانع توسعه

کشاورزی به عنوان تنها و بزرگ‌ترین مصرف‌کننده آب سالم در سطح جهانی و عامل بزرگ کاهش و تقلیل روزافزون آب‌های سطحی و ذخایر زیرزمینی است.
کشاورزی همچنین از طریق فرسایش خاک و مواد شیمیایی موجود در روان آب‌ها بیش از هر چیز دیگر به مساله کیفیت آب در سطح جهانی مرتبط است.
روند و نیز ارتباط دوسویه صنعت کشاورزی و صنایع غذایی نیز منبع مهم ایجاد آلودگی‌های ارگانیک در بیشتر کشورها مساله غامضی است.
اکنون کشاورزی در مسائل مربوط به تامین آب سالم، وضعیت مصب رودخانه‌ها و محیط زیست نواحی ساحلی و تخریب اکوسیستم‌های طبیعی به عنوان یک مشکل بسیار بزرگ شناخته شده است.
● ارتباط میان مشکل کیفیت آب تازه و ابعاد گسترده مسائل
زیست محیطی و سلامت عمومی آن امروزه از مهم‌ترین مسائل روز جهانی است. براساس آمارهای ارائه شده از سوی سازمان فائو سالانه ۵ میلیون نفر انسان به دلیل انواع بیماری‌های ناشی از آب آلوده می‌میرند.
به دلیل کمبود آب کارکرد اکوسیستم طبیعی مناطق مختلف دچار اختلال شده و این امر سبب کاهش و نابودی تنوع زیستی شده است. اکوسیستم‌های نواحی ساحلی به دلیل فعالیت‌های انسان در بخش‌های خشکی به شدت آلوده شده است.
بسیاری از ذخایر آب‌های زیر زمینی به دلیل نفوذ مواد شیمایی از روان آب‌ها نیز دچار آلودگی شده‌اند و در نهایت تداوم آلاینده‌های ارگانیک سبب آلودگی در سطح جهانی شده است.
● پیش‌بینی‌های متخصصان
متخصصان پیش‌بینی کرده‌اند که با توجه به اینکه آلودگی آب در مدت طولانی با روش‌های کنونی در بسیاری از کشورها قابل اصلاح نیست، کیفیت آب تازه به عنوان محدودیت جدی و اصلی بر سر راه توسعه پایدار این کشورها در اوایل قرن حاضر خواهد بود. همچنین پیش بینی شده است که بحران آب با ابعاد متعددی در سطح کره زمین خود را نشان دهد:
▪ کاهش و تنزل در منابع دائمی تامین غذا (یعنی آب تازه و ماهی گیری در سواحل) به دلیل آلودگی
▪ تجمع و انباشت انواع آثار ناشی از مدیریت ضعیف و تصمیم گیری‌های نابجا در مورد منابع آب به دلیل فقدان اطلاعات کافی درباره کیفیت آب در بسیاری کشورها
▪ افزایش سطح آلودگی آب در بسیاری از کشور‌ها به دلیل ناتوانی تدریجی کشورها از استفاده از روش‌های موجود برای پالایش آب
▪ افزایش هزینه بهبود و پالایش آب به دلیل فقدان اعتبار و توان بالقوه در پرداخت بدهی‌ها
بروز این شرایط به معنی از دست دادن توان بالقوه و هدر دادن فرصت‌ها برای توسعه است. این وضعیت که ناشی از انحراف مسیر سرمایه و امکانات برای بهبود وضعیت آب‌های آلوده رخ می‌دهد، اکنون از سوی بسیاری از کشورها مورد توجه قرار گرفته است.
در همایش جهانی متخصصان در زمینه مدیریت کمی و کیفی آب که در سال ۱۹۹۴ با شرکت متخصصان و کمیسیون‌های امور اقتصادی و اجتماعی کشورهای آسیا و حوزه اقیانوسیه برگزار شد، این مساله مورد توافق عموم نمایندگان کشورهای آسیایی قرار گرفت که باید طی اطلاعیه‌ای تمام فعالیت‌های ملی و بین‌المللی را برای ارزیابی میزان از دست رفتن فرصت‌ها برای توسعه و رشد اقتصادی به دلیل آلودگی آب فراخواند. این دعوت بررسی آثار بالقوه اقتصادی بر اثر «بحران ناگهانی و عظیم اما نامعلوم آب» را مهم‌ترین معضل آینده اعلام کرده است.
نکته جالب این است که این فراخوان جهانی از سوی نمایندگان کشورهای آسیایی بیشتر از جهات آثار اقتصادی آن مورد استقبال قرار گرفت تا صرفا به دلیل آثار زیست محیطی ناشی از آلودگی آب بر توسعه پایدار!
کاهش اعتبار کشورها به دلیل ناتوانی در پرداخت بدهی‌ها و افزایش هزینه پالایش آب، مرتبط با اهداف اقتصادی تا حدی مورد توجه قرار گرفت که اکنون مدت‌هاست موسساتی که اقدام به پرداخت قرض به برخی کشورها می‌کنند، توان و هزینه‌های مرتبط با پالایش آب در پروژه‌های مربوط به اهداف اقتصادی در این کشورها در نظر می‌گیرند.
این به این معناست که اگر هزینه پالایش آب از نظر سود اقتصادی بالا رود پروژه‌های توسعه در آن کشورها دیگر مقرون‌به‌صرفه نخواهد بود. در این میان توان کشاورزی پایدار به‌طور اجتناب‌ناپذیری عامل الزامی در طراحی منابع برای تامین امکانات لازم در مسائل کلان‌تر اقتصاد و توسعه پایدار از طریق بخش‌های مختلف اقتصادی بسیار تعیین‌کننده است. از این رو از سال ۱۹۹۳ در سیاست‌های بانک جهانی رویکرد جامع به مدیریت منابع آب نقش مهم و برجسته‌ای یافته است.
اکنون روش‌های کهنه کشاورزی با استفاده از آفت کش‌های کلر دار مسائل پیچیده‌ای را در زمینه سلامتی انسان‌ها پدید آورده و سبب بروز ناکارآمدی‌های گسترده و تعیین‌کننده‌ای در ارگانیسم موجودات زنده شده است. این عوارض عمدتا از طریق آثار انواع سموم شیمیایی در مزارع کشاورزی منتقل و منتشر شده است.

منبع : روزنامه تهران امروز