سفید کردن دندان‌ها

حدود بیش از یک قرن است که عمل سفید کردن دندان‌ها به منظور حصول رنگ دندانی بهتر وظاهری سفیدتر از دندان‌ها انجام می‌گیرد. بسته به نوع رنگی که بر روی دندان‌ها وجود دارد ممکن است پاسخگویی به این عمل متفاوت باشد.
انواع مختلف بدرنگی‌ها که نارضایتی بیمار را به همراه دارد سرعت پاسخگویی متفاوتی به عمل سفیدکردن دندان دارند. بدرنگی‌ها می‌توانند خارجی یا داخلی باشند. انواع خارجی را می‌توان با عمل پاکیزه‌سازی ساده برطرف کرد اما انواع داخلی تنها به کمک سفیدکردن دندان بر طرف می‌شوند. علل تغییر رنگ‌های خارجی می‌تواند بهداشت ضعیف دندانی، تغذیه از مواد غذائی رنگزا، نوشابه‌های رنگی و مصرف توتون باشد.
اما تغییر رنگ‌های داخلی عللی همچون افزایش سن، ترکهای میکروسکوپی ریز در مینا، مصرف تتراسیکلین به عنوان دارو هنگام شکل‌گیری دندان‌ها، استفاده بیش از حد از فلوراید، یرقان شدید در دوران کودکی پوسیدگی‌های دندانی، ترمیم و نازک شدن سطح مینایی دندان وضعیت‌های پزشکی و موقعیت‌هایی که بر روی دندان‌ها تاثیرگذار است، داشته باشد.
از نظر پاسخگوئی به عمل سفیدکردن دندان‌ها، با تشخیص علل احتمالی بدرنگی، دندانپزشک راحت‌تر قادر است که به بیمار بگوید که سرعتی که دندان‌ها طی آن روشن‌تر خواهند شد و میزان محدودیت‌های عمل سفیدکردن در چه حدود خواهد بود.
بدرنگی‌های ناشی از مصرف دارو در حین شکل‌گیری دندان‌ها ایجاد می‌شود. تتراسیکلین از جمله داروهایی است که در حین شکل‌گیری و کلسیفیکاسیون دندان باعث رسوب ماده‌ای در عاج دندان‌ها می‌شود که در گونه‌های متعدد تتراسیکلین تغییر رنگ‌های متفاوتی ایجاد می‌کند. این دندان‌ها هنگامی که در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند تیره‌تر شده و نوعی رنگ آبی خاکستری یا حتی تیره تر پیدا می‌کنند.
دیگر آنتی‌بیوتیک‌ها هم ممکن است با کلسیم عاج تقاطع اثر داشته و ضمن واکنش با کلسیم یا سایر عناصر، نوعی ترکیب غیر قابل حل ایجاد نماید که موجب بدرنگی دندان گردد. فلوراید اضافی در آب بیش از ppm ۱ می‌تواند موجب تغییراتی در معدنی شدن دندان گردد. این گونه دندان‌ها به نحوی معدنی‌سازی ناقص و ایجاد نوعی زیر سطح متخلخل در مینا را نشان می‌دهند. در چنین مواردی سطح مینا به خوبی معدنی می‌گردد و سطح براقی داشته، به استثنای برخی نواحی زرد یا قهوه‌ای یا نقطه‌های گچی بسیار روشن و یا حتی نقاطی که بدرنگی‌های سیاه رنگ داشته باشند.
از عوامل سیستمیک که روی رنگ دندان‌ها تاثیرگذار است می‌توان یرقان‌های شدید، پورفیری یا حتی لوسمی را نام برد.
در پاسخ‌گویی به عمل سفیدکردن، بدرنگی‌های زرد ناشی از افزایش سن به سرعت پاسخگو هستند در حالی که بدرنگی‌های ناشی از مصرف دارو از جمله تتراسیکلین بسیار مقاومند. بدرنگی‌های ناشی از مصرف فلوراید هم پاسخ‌گویی متفاوتی دارند به طوری که حالت‌های‌قهوه ای رنگ پاسخ‌گویی متوسطی را نشان می‌دهد اما لکه‌های گچی شکل برداشته نمی‌شود ولی ممکن است باقی ماده دندان در اثر سفیدکردن روشن‌تر شده و لکه‌های گچی شکل کمتر به نظر آیند.

دکترپروین میرزاکوچکی متخصص ترمیمی و زیبائی ، عضو هیئت علمی دانشگاه خوراسگان

منبع : فصلنامه پزشکی اجتماعی هوم