پنجشنبه, ۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 25 April, 2024
مجله ویستا
جایگاه پژوهش در جامعه
هرساله در دانشگاهها و مجامع تحقیقاتی پژوهشهای مختلفی صورت میگیرد اما با وجود چنین پژوهشهایی همچنان جامعه ما جزء جوامع کمتوسعه یافته و یا در حال توسعه تلقی میشود، امری که شایسته ایران با تمدنی بسیار غنی نیست. در این نوشته سعی میشود به علل و عوامل این مهم پرداخته شود تا شاید از این منظر فتح بابی برای ارائه نظریات کارشناسان صورت گیرد.
همچنان که میدانیم یکی از ویژگیهای جوامع کمتوسعهیافته یا در حال توسعه را پایین بودن سهم بودجه تحقیقاتی از درآمد ناخالص ملی ذکر میکنند واین کمبود سهم برای علوم انسانی و اجتماعی چشمگیرتر است و لذا همواره پیشنهاد میکنند که بودجه تحقیقاتی افزایش یابد که به اعتقاد نگارنده اگر بودجه تحقیقاتی در بخش علوم انسانی و اجتماعی چند برابر هم شود مشکلی از این بخش کاسته نخواهد شد.
فرض کنیم در زمینه کشاورزی و چگونگی کاشت و داشت و برداشت محصول گندم تحقیقات مفصلی انجام شود که در صورت بهکارگیری نتایج و یافتههای آن مطالعات، میتوان تولید گندم را در هر هکتار افزایش داد. اگر این تحقیقات نزد موسسه تحقیقاتی یا محققی که آن را انجام داده بماند و بهصورت چند جلد کتاب یا جزوههای زیبا صحافی شود و در کتابخانه دفتر کار رئیس بایگانی گردد چه نتیجهای حاصل میشود؟
۱) اینکه عدم انتشار آن بههیچ وجه دانش عمومی جامعه و محققان را افزایش نمیدهد، به عبارت دیگر محققان دیگری هم که بخواهند این موضوع را مطالعه کنند باید از همان نقطهای آغازکنند که محققان قبلی شروع کردهاند واین یعنی درجا زدن علمی و هدر دادن امکانات و بودجه
۲) اینکه عدم انتشار یافتههای پژوهشی امکان نقد و ارزیابی را از آنان میگیرد و در نتیجه حتی اگر در نهان این تحقیقات به مرحله اجرا گذاشته شود از آنجا که از جانب صاحبنظران دیگر نقد نشده است لذا نمیتواند از اعتبار علمی چندانی برخوردار باشد
۳) عدم انتشار در نهایت سبب بیاطلاعی آحاد جامعه از یافتهها میشود و بدون اطلاع مردم از این نتایج «گرچه صحیح» پژوهش تاثیر مثبتی نخواهد داشت. اگر پژوهش در زمینه تولید گندم به بهترین وجهی انجام شود و آزمایشها هم موفقیت آن را نشان دهد ولی کشاورز از آن بیاطلاع باشد یا آن را به هر دلیلی نپذیرد طبیعی است که آن یافتهها به دست او به اجرا گذاشته نمیشود و تحولی در محصول گندم رخ نخواهد داد.
متاسفانه باید اذعان نمود در جامعه ما هرسه مشکل فوق در پژوهش بویژه مطالعات انسانی و اجتماعی وجود دارد و اکثر این پژوهشها محرمانه است. به همین دلیل ناقص است چرا که نقد نمیشود. به افزایش بنیه علمی نمیانجامد چرا که محرمانه است و آثار مفید عملی به همراه ندارد چرا که در اجرا مورداستفاده قرار نمیگیرد.
این وضعیت چند علت دارد:
۱) یکی اینکه دستاندرکاران جامعه ما در طرح بعضی حقایق و یافتههای پژوهشی بسیار محافظهکار هستند و حتی مراکز تحقیقاتی این روحیه محافظهکاران را شناختهاند و وارد مقولاتی نمیشوند که مبادا یافتههای آن مورد پسند اصحاب قدرت نباشد. در نتیجه تحقیقات و پژوهشهای اجتماعی موضوعات اصلی جامعه را در بر نمیگیرد واگر موردی هم اتفاق افتد نتایج، بلافاصله محرمانه تلقی میشود. علت دیگر عدم باور دستاندرکاران به پدیده اجتماعی بهعنوان یک موضوع قابل شناخت است لذا آنان به نتایج یافتههای پژوهشی بسیار بیتفاوت هستند البته نباید از حق گذشت که بسیاری از این پژوهشها بنا به علل متعددی فاقد کیفیت و اعتبار علمی هستند.
۲) یکی دیگر از مسائلی که لازمه موفقیت و پژوهش به عنوان یک شیوه کسب حقیقت است حساسیت مردم و مدیریت جامعه نسبت به معضلات است بهطور مثال هنگامی که واقعهای رخ میدهد یا نارسایی خاصی مشاهده میشود جامعه و دستاندرکاران آن برای رفع آن نابسامانی حساس میشوند و طبیعی است پژوهش بهعنوان مهمترین شیوه شناخت واقعیت آن امر انتخاب میشود ولی در جامعهای که فاقد این حساسیت است پژوهش چگونه میتواند جایگاه واقعی خود را پیدا کند؟ آنچه که جامعه ما به آن نیاز دارد افزایش بودجه تحقیقاتی نیست بلکه ایجاد زمینهای است که در آن زمینه بتوان این یافتهها را مستقل از فشارهای این و آن منتشر و نقد کرد و جامعه را نسبت به مسائل اصلی و اساسی خود حساس کرد.
امیرعباس میرزاخانی
منبع : روزنامه رسالت
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
ایران سریلانکا سید ابراهیم رئیسی رهبر انقلاب حجاب مجلس شورای اسلامی پاکستان رئیسی رئیس جمهور دولت سیزدهم مجلس ایران و پاکستان
فضای مجازی سیل کنکور شهرداری تهران تهران هواشناسی پلیس سلامت فراجا قتل وزارت بهداشت قوه قضاییه
خودرو قیمت خودرو تورم قیمت دلار قیمت طلا دلار بانک مرکزی ایران خودرو بازار خودرو سایپا بورس قیمت سکه
ترانه علیدوستی تلویزیون سریال کتاب سینمای ایران تئاتر سینما انقلاب اسلامی شعر
کنکور ۱۴۰۳ دانشگاه فرهنگیان
رژیم صهیونیستی اسرائیل آمریکا غزه فلسطین روسیه جنگ غزه چین طوفان الاقصی ترکیه عملیات وعده صادق اتحادیه اروپا
فوتبال استقلال پرسپولیس فوتسال باشگاه پرسپولیس بازی باشگاه استقلال تراکتور تیم ملی فوتسال ایران رئال مادرید بارسلونا لیگ برتر
هوش مصنوعی فیلترینگ تسلا تبلیغات ایلان ماسک همراه اول فناوری اپل ناسا
سلامت روان داروخانه دوش گرفتن یبوست