پول، نمیتواند ضامن خوشبختی باشد

موضوع انشای معروف "علم بهتر است یا ثروت" هنوز هم در مدارس از جایگاه خاصی برخوردار است و دانش آموزان همان پاسخ کلیشه ای همیشگی را به آن میدهد. چه این دانش آموز از خانواده ای تهی دست باشد و چه دارا، اگر مجبور باشد برای کمک به مخارج خانه ترک تحصیل کند و اگر ثروت پدر او را از رنج تحصیل معاف کرده باشد، در هر حال "علم" را انتخاب میکند. مگر اینکه دانش آموزی شیطان و بذله گو یا بیش از حد رک و راست باشد.
پرسش صحیح تری که انصافا معضل همیشگی انسان و به خصوص انسان امروز بوده، این است که آیا پول، خوشبختی می آورد؟ پول میتواند آسایش مادی را فراهم کند، اما آسایش معنوی و رضایت خاطر، وابسته به عوامل دیگری هستند که در آینده به طور مفصل به آنها خواهیم پرداخت.
مطلبی که میخوانید، نتایج تحقیقات یک گروه متشکل از جامعه شناسان، اقتصاد دانان و روان شناسان است که در طی سالهای اخیر به مطالعه تاثیر درآمد بیشتر بر احساس خوشبختی و رضایت از زندگی انجام داده اند. متن زیر نوشته خانم سارا گودرزی، نویسنده مجله اینترنتی Livescience است که تنها تغییر اعمال شده بر آن تغییر واحد پول از دلار به ریال بوده است.
● پول نمیتواند خوشبختی بخرد
اضافه حقوق بعدی شما شاید بتواند برای گذراندن تعطیلاتی تجملی تر، داشتن اتوموبیلی بهتر یا یک اتاق اضافه در خانه به شما کمک کند، اما چندان کمکی به خوشبختی شما نخواهد کرد.
در نتیجه تحقیقات متعددی که برای اندازه گیری کیفیت زندگی روزانه افراد انجام شده است، چنین به نظر میرسد که درآمد، نقش ناچیزی در احساس رضایت و خوشبختی روز به روز افراد دارد.
علی رغم اینکه بسیاری از افراد تصور میکنند که اگر پول بیشتری داشتند میتوانستند بیشتر به کارهای تفریحی بپردازند و در نتیجه شادتر می بودند، اما واقعیت این است که اشخاصی با درآمد بالاتر بیشتر مستعد عصبی شدن هستند و زمان کمتری را برای فعالیتهای ساده اوقات فراغت اختصاص میدهند.
● سنجش میزان بدخلقی
در سال ۲۰۰۴، محققین یک ابزار اندازه گیری تهیه کردند که با کمک آن کیفیت فعالیتهای روزانه افراد سنجیده میشد. آنها از ۹۰۹ زن مشغول به کار خواستند تا فعالیتهای روزانه خودشان و احساس خود را در رابطه با این فعالیتها بنویسند.
این تحقیق تنها بر روی زنان انجام شد زیرا محققین تمایل داشتند که مراحل اولیه این تحقیق، تنها بر روی یک گروه هم جنس تحقیق نمایند.
محققین به تازگی اطلاعات مربوط به سال ۲۰۰۴ را بازبینی کرده و این بار بر روی ارتباط بین مقدار درآمد و درصد زمانی که در روز هر شرکت کننده در آن از خلق و خوی بدی برخوردار بوده است، متمرکز شدند.
انتظار میرفت اشخاصی که درآمد سالیانه کمتر از ۲۰ میلیون ریال داشتند، ۳۲ درصد بیشتر از کسانی که درآمد سالانه ۱۰۰ میلیون ریال و بیشتر داشتند، دچار بدخلقی شوند. اما واقعیت این بود که اشخاص کم درآمد تنها ۱۲ درصد بیشتر از داوطلبان ثروتمند بدخلق و بی حوصله هستند. از این نتایج چنین استنباط میشود که رابطه درآمد و خلق و خوی افراد، بیش از حد واقعی آن برآورد شده است.
محققان بار دیگر در سال ۲۰۰۵، این تحقیق را بر روی گروه دیگری از زنان انجام دادند. در این تحقیق، داوطلبان نه تنها میزان احساس رضایت کلی خود از زندگی ، بلکه گزارش لحظه به لحظه رضایت و خوشی خود را نیز ثبت میکردند.
نتیجه نشان داد که درآمد بیشتر، ارتباطی اندک با احساس رضایت در لحظه دارد و میتواند کمی بیشتر از آن، بر روی احساس رضایت کلی از زندگی موثر باشد.
آلن کروگر Alan Krueger، عضو تیم تحقیقاتی و اقتصاد دان، میگوید: " اگر مردم درآمد بالایی داشته باشند، اینطور فکر میکنند که باید احساس رضایت بیشتری داشته باشند و این طرز فکر را در پاسخهای خود منعکس میکنند. اما درآمد، در گذران لحظه به لحظه زندگی اهمیت بسیار اندکی دارد."
● وظایف بیشتر، تفریح کمتر
کروگر و همکارانش به نتایج برآورد کمیته آمار نیروی انسانی نیز مراجعه کرده تا ببینند که افرادی با میزان درآمد متفاوت چگونه اوقات خود را سپری میکنند.
آنها متوجه شدند که افرادی با درآمد بیشتر، وظایف بیشتری دارند و کمتر به تفریح میپردازند. آنها زمان بیشتری را به کار، ایاب و ذهاب، نگهداری از فرزندان و خرید میگذرانند و بیش از کسانی که درآمدشان کمتر است، تحت فشار و اضطراب هستند.
بنابر آمار دولتی، مردانی که درآمد سالانه آنها بیش از ۱۰۰ میلیون ریال است، ۱۹.۹ درصد زمان خود را به انجام وقت گذرانیهای غیر تخصصی و منفعلانه چون تماشای تلویزیون و نشست و برخاست با دوستان میگذرانند در حالی که مردانی با درآمد کمتر از ۲۰ میلیون ریال در سال، بیش از ۳۴ درصد زمان خود را به چنین سرگرمیهایی اختصاص میدهند.
اما با وجود تمام آمار و ارقامی که رابطه اندک بین درآمد و رضایت از زندگی را اثبات میکنند، تقریبا تمام افراد مشتاق افزایش درآمد خود هستند.
این تصور که پول خوشبختی می آورد میتواند موجب شود که شخص زمان بیشتری را صرف حساب و کتابهای مالی و کارهایی کند که هر چند به افزایش درآمد او کمک میکنند، اما زمانی برای زندگی اجتماعی باقی نمیگذارند. درحالی که طبق آمارهای فوق، معاشرت با دوستان و خانواده، از لذت بخش ترین فعالیتهای روزانه هستند.

منبع : ایرانیان انگلستان