چین، قدرت جدید در منطقه خزر؟

فعلاً که آذربایجان، ایران، قزاقستان، روسیه و ترکمنستان سعی در توافق درباره جایگاه حقوقی خزر دارند، این دریاچه بتدریج به یکی از مناطق قابل انفجار در جهان تبدیل می شود. طبق ارزیابی کارشناسان، اوج تشنجات در این منطقه می تواند در آینده ای نزدیک آغاز شود و در آن چین نقشی مهم را ایفا خواهد کرد.
مسکو به هر طریقی سعی در خنثی سازی تلاش های غرب برای تقویت نفوذ در منطقه خزر، از جمله به کمک اجرای پروژه های بزرگ سوختی دارد. بعقیده کارشناسان، اکنون یکی از اهداف اصلی روسیه، لغو ساخت خط لوله Nabucco است. توافقات حاصله در اجلاس اخیر سران کشورهای ساحلی خزر در تهران، می توانند براحتی این پروژه را که قرار است بدون گذر از روسیه ساخته شود، متوقف کنند.
اما بسیاری از کارشناسان نسبت به امضای اسناد در تهران بدبین هستند و خاطر نشان می سازند که این ها تنها بیانیه هایی درباره مقاصد هستند. بسیار تردید برانگیز است که اکنون مقامات آذربایجان به آمریکایی ها اجازه ندهند که از قلمروی آنان استفاده کنند. برای باکو که برخوردهایی با تهران در رابطه با معادن مورد اختلاف داشته است، فعلاً بصرفه است که در پهلوی خود نیروهای آمریکایی را نیز برای موقع مبادا داشته باشد.
همچنین بعید است که قزاقستان و ترکمنستان که نمی توانستند از شرکت در پروژه ساخت خط لوله ای که از اعماق دریای خزر می گذرد و لابی آن نیز غرب است، امتناع کنند، در رابطه با حضور نظامی آمریکا در این دریا مواضعی سختگیرانه اتخاذ کنند. بویژه که واشنگتن فعالانه به این جمهوری ها برای حفظ ذخایر نفت و گاز کمک می کند و آماده سرمایه گذاری های کلان در بهره برداری از معادن واقع در آبهای ساحلی خزر است.
تنها چین است که در مسئله ضد آمریکایی با روسیه و ایران کاملاً همصداست. بعقیده کارشناسان، این کشور بزودی می تواند مرکز جدید قدرت در منطقه خزر شود. پکن که خط لوله ای از ترکمنستان به چین می سازد، در هر صورت باید کنترل بر رعایت منافع خود در زمینه نفت و گاز داشته باشد. بدین ترتیب بعید نیست که در آینده، اگر کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر امضا نشود، در آبهای این دریا ناوهایی با پرچم چین نیز پدیدار شوند.
در ضمن کارشناسان معتقدند که تهران با ذخایر عظیم نفت خود، مسکو را رقیبی بالقوه می بیند. از این رو ایران می تواند از چین بعنوان وزنه مقابل نه تنها برای آمریکا و بلکه برای روسیه نیز استفاده کند. بنظر می رسد که ایران آماده جذب مهره ای جدید در منطقه خزر است. ارزش این را هم دارد، زیرا طبق ارزیابی های مختلف، در منطقه خزر بین ۴ تا ۱۰ درصد از ذخایر هیدروکربنی جهان قرار دارند.

منبع : خبرگزاری نووستی روسیه