هزینه های خانواده

● هزینه های مسکن
یکی از مهمترین هزینه های هر خانواده، هزینه های مربوط به خرید خانه است که پیش از خرید خانه،به امکان فراهم کردن پیش پرداخت اولیه آن ، بستگی دارد. پس از خرید خانه نیز پرداخت قسطهای اصلی و سود وام دریافتی، تأثیر مستقیمی بر هزینه های خانواده می گذارد.
مدیریت بهینه هزینه های خانواده، به دلیل تفاوت در تأثیرگذاری، به نکته های بیشتری در خرید خانه نسبت به اجاره خانه توجه می کند. اشتباه در انتخاب عمل خانه، اندازه خانه و اجاره بهای آن، درباره خانه اجاره ای با سادگی بیشتری می تواند جبران شود، در حالیکه چنین اشتباهاتی در خرید خانه به سادگی قابل جبران نیست و اصلاح اشتباه، هزینه های زیادی را بر خانواده تحمیل می کند.
● هزینه دید و بازدیدها
هزینه دید و بازدیدهای خانوادگی نیز با توجه به سنتهای زیبای ما، در صورتی که به سادگی برگزار نشود و بدتر از آن، اگر اجرای این سنتها خود به فضای پر از رقابت تبدیل شود، از هزینه های برهم زننده تعادل اقتصاد خانواده است. مهمانی دادن، دید و بازدید با خویشان، نزدیکان، دوستان و همسایه ها، یکی از شیوه های دلنشین روابط انسانی است که معنی زندگی و بودن می تواند از آن برخیزد و دایره روابط مهرآمیز را از محدوده خانواده کوچک به میدانهای گسترده تری انتقال دهد؛ ولی همین رسم زیبا و دلنشین می تواند به میدان رقابتها و چشم هم چشمیها، وقت گذرانی به بدترین شیوه آن، بدآموزی و اهرم فشار خُردکننده ای بر مدیریت بخردانه هزینه های خانواده بدل شود.
اگر مدیریت بخردانه هر خانواده، سطح هزینه معینی را با توجه به درآمدهای هر خانواده، تعداد فرزندان، سن آنان و غیره تجویز می کند، همین دلیل توجه به سطح درآمدهای خانواده هایی که با آنها در دید و بازدید هستیم، از نظر خودداری از وارد کردن فشار مالی بر آنان و یا خجالت زده کردن آنان با هزینه های مصرفی خویش و از جمله هزینه ها میهمانی که می دهیم، بخش دیگری از مدیریت بخردانه اقتصاد خانواده به شمار می آید.
● مسؤول مدیریت هزینه های خانواده کیست؟
اگر تقسیم کار و اختیارات در خانواده به گونه ای باشد که بدون احساس مسؤولیت همه اعضای خانـواده به هـزینه کردن بپردازند و یا به مصــرف بیندیشنــد و تــأمین همــه این هزینه ها را از نان آور و یا نان آوران خانواده توقع داشته باشند؛ و یا فضای روانی در خانواده به گونه ای پدیدار شود که نان آور و یا نان آوران خانواده، خود این گونه بیندیشند، افزون بر وجود بی عدالتی، مهمترین اصل مدیریت که اختیار همراه با مسؤولیت می باشد، پایمال شده است.
تقسیم کار بین زن و مرد که اولی به انجام هزینه های خانواده و دومی به تأمین درآمد برای خانواده بپردازد، نمی تواند مانع اجرای این اصل اساسی مدیریت شود که اختیار همراه با پذیرش مسؤولیت است وگرنه خودکامگی ستمگرانه ای در خانه برپا می شود که اثر روابط پرمهر خانوادگی از بین می رود.
مدیریت بخردانه هزینه ها، بیش از اختیار، بر مسؤولیت تأکید دارد و در چنین وضعی همه اعضای خانواده با برخوردی مسؤولانه می باید برآوردن نیازهای مصرفی خود و خانواده را مطرح سازند.
همه افراد خانواده، به ویژه آنان که از لحاظ سنی بزرگتر و از نظر آگاهیهای فردی و اجتماعی در وضع بالاتری هستند، می باید در برابر کمبودهای مادی واکنشهای مناسب تری نشان دهند. ضمن اینکه همه اعضای خانواده حتی کودکان، باید از محدودیتهای درآمد خانواده و از تفاوت درآمد خانواده ها آگاه باشند تا بتوانند خواسته های خود را در چارچوب وضع مشخص خانواده خود مطرح سازند.
● عوامل تأثیرگذار بر هزینه های خانواده
۱) استفاده کامل از کالاها
۲) مصرف خانواده باید همگانی هم باشد.
۳) همبستگی ملی و هزینه های خانواده
۴) خودمصرفی خانواده
۵) زمان فراغت خانواده
۶) فرزندان و هزینه های خانواده
۷) تدارک مالی دوره سوم زناشویی
۸) عوامل مؤثر بر هزینه های خانواده
● ضرورت استفاده کامل از کالاها
کالاها هر کدام عمر مفیدی دارند که پس از گذشت آن، دیگر قابل استفاده نیستند. ولی عمر مفید کــالاها به چگونگی استفــاده و نگهداری از آنها بستگی دارد. استفــاده بیــش از اندازه و یــا بی توجهی نسبت به ویژگیهای کالاها در مصرف، عمر مفید آنها را به شدت کاهش می دهد. با پر شدن بازار از کالاهای صنعتی، تولیدکنندگان با تغییراتی گاه بسیار جزئی، همان کالا را به شکلی جدید عرضه می کنند و با تبلیغات بسیار در مزایای آن مبالغه می ورند و در نتیجه نیاز کاذبی در افراد نسبت به گونه جدید کالایی که خود دارند ایجاد می کنند. در این صورت برخی اوقات کالای کنار گذاشته شده، هنوز دارای عمر مفید است.
التبه ممکن است برای خانواده های پولدار اعمال چنین رفتارهایی از نظر مالی مشکلی به بار نیاورد و این طور به نظر آید که اعمال مدیریت بخردانه در استفاده کامل و درست از کالاها درباره آنان ضرورتی نداشته باشد؛ ولی بر دو دلیل مدیریت بخردانه مزبور شامل آنان نیز می شود: نخست آنکه این رفتار مصرفی، امکانات ملی را به سوی مصرف می کشاند و از تولید و اشتغال دور می کند و در کشوری مانند ایران وابستگی به خارج را افزایش می دهد.
دوم آنکه، در شرایط محدودیت درآمد و فقر بسیاری از هم میهنان، اختلاف و کینه طبقاتی را افزایش می دهد و از همبستگی ملی می کاهد.
مدیریت بخردانه مصرف و استفاده کامل و درست از کالاها به خانواده امکان بهره مندی بیشتر از نعمتها را با هزینه کمتر می دهد، ضمن اینکه باعث توسعه اقتصادی کشور و استقلال اقتصادی آن و افزایش اشتغال و رفاه عمومی جامعه نیز می شود.
● مصرف خانواده باید همگانی هم باشد
در انتخاب کالاهای مصرفی باید به این نکته نیز توجه کرد که همگان بتوانند به این گونه کالاها و خدمات، دسترسی داشته باشند. ضرورت توجه به این عامل، نخست به دلیل دنبال سراب نرفتن و امری ممکن را خواستن و دوم، خود و خانواده خود را تافته جدابافته ندانستن، است.
● همبستگی ملی و هزینه های خانواده
همانگونه که تعادل روانی ما در گروی احساس تعلق به خانواده می باشد، به همین نسبت احساس تعلق به دین، سرزمین، تاریخ، آیین، زبان، آداب و رسوم مشترک و سرانجام ملتی واحد، همبستگی ملی و بقای ما را سبب می شود. ولی در اثر نفوذ فرهنگ غرب و پذیرش بدون چون و چرای آن به وسیله عده ای از هم میهنان، به ویژه درباره آنچه که الگوی مصرف نامیده می شود، رفته رفته احساس تافته جدابافته بودن به این عده ازهم میهنان دست داده است و آنان نسبت به هویت ملی خویش و احساس همبستگی ملی با مردم و فرهنگ ایران، دچار تردید شده اند. خانواده به گونه های مختلفی می تواند و باید همبستگی ملی و انسانی خود را برای برخورداری از تندرستی روانی بروز دهد؛ مانند کمکهای مالی به دیگران پرداخت مالیات و عوارض، کمک به نهادهای مذهبی، آموزشی، بهداشتی، برخی اقدامهای عمرانی و غیره.
● زمان فراغت خانواده
در زندگی جدید، به ویژه در شهرها، با استفاده از وسایل و امکانات برقی خانگی و حتی صرف غذای آماده از یکسو و کاهش ساعتهای کار کردن در بیرون از خانواده از سوی دیگر، خانواده و اعضای آن، گاه با زمانهای فراغت بسیار قابل توجهی روبه رو می شوند. اگر از همان دوران کودکی، هر فردی کار مفید دلخواه خود را بیابد، در بزرگسالی، افزون بر متخصص شدن در آن کار، نه تنها برای وی مشکل پر کردن اوقات فراغت و یا هدر دادن آن وجود نخواهد داشت، بلکه شادمانه ترین لحظه عمر انسان همین اوقات خواهد بود که به کار دلنشین مورد نظر خود می پردازد. در چنین شرایطی بسیاری از هزینه های خانواده کاهش خواهد یافت و روابط مهرآمیز بر فضای خانواده پرتوافکن می شود. در این صورت هر فرد و خانواده ای اوقات فراغت خود را به فرصتهایی برای افزایش شکوفایی ذهنی خویش با کمترین هزینه و گاه حتی با برخورداری از درآمد تبدیل می کند.
● نقش فرزندان با توجه به تربیت جدید، در مدیریت هزینه های خانواده
روشهای تربیتی جدیدی در کشور به ویژه در شهرها رواج یافته است که نزدیک است همه گیر شود. این شیوه را فرزند سالاری نامیده اند و هم اکنون نیز بی اعتباری آن حتی در کشورهای غربی آشکار شده است. در این شیوه تربیتی، فرزندان بدون تماس واقعی با زندگی وارد جامعه می شوند. این فرزندان اکثراً تنبل، زیاده خواه، راحت طلب، رفاه طلب و بی ترحم نسبت به دیگران، به ویژه نسبت به پدر و مادر خویش و افراد مسن، هرآنچه را که در دسترس دارند تحقیر می کنند و بی ارج و ارزش می دانند و بیش از آنچه دارند، بدون رنج و زحمت می خواهند.
در تربیت جدید، پدر و مادرها بر این باورند که نسبت به فرزندان، دِینی یکسویه، بی شرط، پایان ناپذیر و مادام العمر دارند. هرچه پدر و مادر اجازه تماس با زندگی واقعی را به کودک ندهند و شرایط تجربه کردن را برای زندگی چند بُعدی وی فراهم نسازند، در واقع، مانع بروز و ظهور توان عظیم و بیکران مغزی، روانی و ذهنی فرزند خود شده اند.
● تدارک مالی دوره سوم زناشویی
اگر دوره نخست زندگی زناشویی را پیش از زایش فرزندان و دوره دوم، بزرگ کردن فرزندان و دوره سوم را تنها شدن دوباره پدر و مادر بدانیم، تدارک لازم برای گذراندن شایسته دوره سوم ضرورت دارد. هزینه های خانواده باید به گونه ای ساماندهی شود، که نه تنها بار اقساط و بدهیها با توجه به بازنشسته شدن نان آور خانواده کمرشکن نباشد، بلکه پس اندازی هم داشته باشند که از محل آن بتوانند کمبود حقوق بازنشستگی را جبران کنند. افزون بر این، آمد و رفت فرزندان و نوه ها و هزینه های آن باید با توجه به درآمد این دوره، منطقی باشد وگرنه، این خود عامل پرفشاری برای کار کردن نان آور به هر قیمت و با هر رنج و سختی خواهد شد.

منبع : سیمرغ