شیر و کنترل فشار‌خون

بیماری فشار خون بالا به حالتی گفته می‌شود که فشار خون از میلی‌متر جیوه بیشتر باشد.
فشار خون بالا بیماری مزمنی است که در صورت عدم درمان می‌تواند مشکلاتی از قبیل نارسایی کلیه و قلب و سکته قلبی را ایجاد کند. متاسفانه بیش از نیمی از افراد مبتلا به پر‌فشاری خون از بیماری خود اطلاعی ندارند. عوامل مختلفی از جمله عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی در بروز این بیماری نقش به‌سزایی دارد. افزایش وزن به خصوص چاقی در نواحی شکم، خود عامل مهمی در ابتلا به این بیماری است. کاهش وزن در افرادی که وزن آنها ۱۰ درصد بیشتر از وزن ایده‌آل است به طور چشمگیری می‌تواند باعث کاهش فشار خون شود. استعمال سیگار و افزایش دریافت مواد غذایی حاوی کلسترول و چربی‌های حیوانی برای افراد بسیار مضر است.
همچنین بهتر است میزان فعالیت بدنی خود را افزایش داده و مصرف نمک را محدود کنید. مصرف منابع غذایی حاوی کلسیم، پتاسیم و منیزیم در درمان پر‌فشاری خون، بسیار مفید به نظر می‌رسند.
مصرف متعادل کلسیم، منیزیم و پتاسیم می‌تواند فشار خون را تنظیم کرده و باعث کاهش آن در افراد مبتلا به پر‌فشاری خون شود.
شیر و فرآورده‌های آن از جمله مواد غذایی بسیار مهم و با‌ارزشی است که حدود ۴ هزار سال قبل از میلاد مسیح، توسط انسان استفاده می‌شده است. این گروه از مواد غذایی منبع خوبی از کلسیم، منیزیم، و پتاسیم است. مصرف مداوم شیر و فرآورده‌های آن به دلیل داشتن مقادیر کافی کلسیم مانع از ابتلا به سرطان روده بزرگ خواهد شد.
در شیر نوعی اسید چرب به نام اسید لینولئیک کنژوگه (CLA) وجود دارد که حدود ۵۰ درصد خطر ابتلا به سرطان را کاهش می دهد. این نوع اسید‌چرب سیستم ایمنی را تقویت کرده و از بروز بسیاری از عفونت‌ها می‌کاهد.
شیر و فرآورده‌های آن از نظر ویتامین‌های تیامین، ریبو‌فلاوین و پانتوتنیک اسید بسیاری غنی هستند.
وجود این ویتامین‌ها جهت آزاد‌سازی انرژی از مواد‌غذایی ضروری است. به همین دلیل مصرف شیر و فرآورده کم‌چرب در سالمندان بسیار توصیه می‌شود. در شیر پروتئینی به نام کازئین وجود دارد که نقش عمده‌ای در پیشگیری از پوسیدگی دندان ایفا می‌کند. به طوری که مصرف ۱۰ – ۵ گرم پنیر در هر وعده غذایی در سلامت مینای دندان توصیه می‌شود.
مصرف روزانه، ۴-۲ لیوان شیر یا ماست کم‌چرب برای سلامت انسان بسیار مفید بوده و از بروز بسیاری بیماری‌ها از جمله افزایش فشار خون – بیماری قلبی – عروقی، پوکی استخوان و همچنین سرطان روده بزرگ پیشگیری خواهد کرد. مصرف مداوم شیر و فرآورده‌های آن در دوران نوجوانی و جوانی از درصد مرگ‌ومیر ناشی از شکستی لگن، در میان سالمندان می‌کاهد.
پروتئین موجود در شیر گاو، بسیار با‌ارزش است و باعث تقویت سیستم ایمنی، محکم شدن استخوان‌ها و کاهش فشار خون خواهد شد.
نیاز یک فرد بالغ به کلسیم حدود ۱۰۰۰- ۸۰۰ میلی‌گرم در روز است.
● یک لیوان شیر حدود:
▪ ۲۹۰ میلی‌گرم کلسیم
▪ ۳۷۰ میلی‌گرم پتاسیم
▪ ۳۳ میلی‌گرم منیزیم
● یک لیوان ماست حدود
▪ ۴۱۵ میلی‌گرم کلسیم
▪ ۵۳۱ میلی‌گرم پتاسیم
▪ ۴۰ میلی‌گرم منیزیم دارد.
مصرف منابع غذایی حاوی پتاسیم مانند شیر، ماست، پنیر و سبزیجات (سیب‌زمینی) میزان نیاز به دارو‌های کاهش دهنده فشار خون را کاهش می‌دهد.
عنصر منیزیم که در شیر و فرآورده‌های آن وجود دارد، منجر به انبساط دیواره عروق شده و از تنگ شدن آن و در نهایت افزایش فشار خون، پیشگیری می‌کند.
مطالعات ثابت کرده‌اند، داشتن رژیمی غنی از شیر و فرآورده‌های کم‌چرب آن، سبزیجات و میوه‌جات و نیز کاهش مصرف چربی، عامل مهمی در پیشگیری و درمان پر‌فشاری خون است.
دریافت مکمل کلسیم به صورت قرص، برای درمان و پیشگیری از پر‌فشاری خون، توصیه نمی‌شود، بلکه مصرف منابع طبیعی کلسیم در درمان و پیشگیری موثر است.
از آنجایی که شیر و فرآورده‌های آن به همراه کلسیم دارای دو عنصر عمده دیگر یعنی پتاسیم و منیزیم می‌باشد، مصرف آن اثرات بسیار مطلوبی بر فشار خون، به جای می‌گذارد. به علاوه مصرف چربی موجود در شیر و فرآورده‌های آن نیز منجر به افزایش چربی خون و به دنبال آن افزایش وزن، نمی‌شود.
مصرف شیر و فرآورده‌های آن در سنین نوجوانی و جوانی مانع از ابتلا، به افزایش فشار خون در سنین بالاتر می‌شود.
سبزیجات از منابع عمده‌ عنصر منیزیم است. در سنین سالمندی به دلیل وجود مشکلات دندانی، مصرف سبزی و میوه تا حدودی، کمتر می‌شود. کاهش منیزیم در بدن، خود عامل مهمی در افزایش فشار خون است، به همین علت مصرف شیر و فرآورده‌های آن در سنین سالمندی، منیزیم مورد نیاز بدن را تا حدودی تامین می‌کند.
مصرف ۴- ۳ لیوان شیر یا ماست در طی روز به همراه ۱۰ – ۸ وعده، میوه و سبزی مانع از افزایش فشار خون شده به علاوه در درمان افراد مبتلا به این بیماری نیز، مفید است.

سحر صابونی

منبع : روزنامه تهران امروز