پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا


مهارت ، در قرن اضطراب


مهارت ، در قرن اضطراب
قرن بیستم را به خاطرفزونی جنگ، تورم، انفجارجمعیت، افزایش بیکاری، مهاجرت، از هم گسیختگی خانواده‌ها، قرن اضطراب نامیدند و انسان دنیای امروز هنوز مسائل قرن بیست را حل نکرده بود که به قرن بیست و یک، عصر فروپاشی مرزهای ارتباطی و اطلاعاتی رسید.
عصری که رشد ماهواره و اینترنت و رویارویی با حجم وسیع اطلاعات درست و نادرست، موقعیت‌ها و بحران‌های بیشماری را برای انسان امروز به ارمغان آورده است، به طوری که علی رغم تغییرات عمیق فرهنگی و تغییر در شیوه‌های زندگی، بسیاری از افراد در رویارویی با مسایل روزمره از توانایی‌های لازم و اساسی، خود را بی‌بهره می‌پندارند و همین امر آنان را در مواجهه با مسایل و مشکلات زندگی روزمره آسیب‌‌‌پذیر کرده است.
آموزش مهارت‌های زندگی برای مقابله و سازگاری صحیح با مسائل و مشکلات روزمره و بهبود زندگی فردی و اجتماعی انسان امروز، بخش مهمی از برنامه‌ی درسی اکثر نظام‌های آموزشی دنیا می‌باشد که خوشبختانه در چند سال اخیر در کشور ما نیز آغاز گردیده است.
مهارت‌های زندگی توانایی‌هایی هستند که به ما کمک می‌کنند تا در موقعیت‌های مختلف، عاقلانه و صحیح رفتار کنیم، به‌طوری که با خود و دیگران سازگارانه ارتباط برقرار کرده و بدون توسل به خشونت بتوانیم مسائل پیش آمده را حل نماییم و ضمن کسب موفقیت در زندگی، احساس شادمانی داشته باشیم.
● اهداف مهارت‌های زندگی
بخشی از اهداف مهارت‌های زندگی عبارت‌است از:
▪ تقویت اعتماد به نفس
▪ تقویت روحیه‌ی مشارکت و همکاری
▪ رشد و تقویت عواطف انسانی
▪ ایجاد روحیه‌ی مقاومت در برابر تبلیغات مسموم
▪ کمک به شناسایی و بیان احساسات
▪ تأمین سلامت جسمی و بهداشت روانی
▪ تقویت مهارت‌های ارتباطی
▪ ساختن یک شهروند متعادل و مقبول اجتماع
▪ تقویت روحیه‌ی همزیستی مسالمت‌آمیز
▪ ارتقاء سازگاری فرد با خودش، با دیگران و محیط اطرافش
● انواع مهارت‌های زندگی
سازمان بهداشت جهانی مهارت‌های زندگی را با عناوین ده گانه ی زیر مشخص نموده است. رمز برخورداری از این مهارت‌ها، دانستن، تمرین و به کارگیری هر چه بیشتر در زندگی روزمره است.
▪ مهارت خودآگاهی :
توانایی شناخت نقاط ضعف و قوت خود وخواسته‌ها، نیازها، رغبت‌ها و تصویر واقع بینانه از خود است تا حقوق فردی، اجتماعی و مسئولیت‌های خود را بهتر بشناسیم.
با کسب این مهارت‌ به سوال اساسی من کیستم؟ پاسخ می‌گوییم.
▪ مهارت همدلی :
این که فرد بتواند مسایل دیگران را حتی زمانی که در آن شرایط قرار ندارد درک کند و به آن‌ها احترام بگذارد.
این مهارت موجب می‌شود تا به دیگران توجه کرده و آن‌ها را دوست داشته باشیم و خود نیز مورد توجه و دوست داشتن دیگران قرار بگیریم و با ایجاد روابط اجتماعی بهتر به هم نزدیک تر شویم.
▪ مهارت‌ روابط بین فردی :
مهارتی است که موجب می‌شود ضمن تقویت روحیه‌ی مشارکت، اعتماد واقع بینانه و همکاری با دیگران بتوانیم مرزهای روابط بین خود و کسانی که دوستشان داریم را تشخیص داده و هر چه زودتر به دوستی‌های نامناسب و ناسالم خود خاتمه دهیم .
▪ مهارت ارتباط موثر :
کسب این مهارت‌ به ما می‌آموزد برای درک موقعیت دیگران چگونه به سخنان آنان فعالانه گوش دهیم و چگونه دیگران را از احساس و نیازهای خودآگاه نماییم تا ضمن به دست آوردن خواسته‌های خود ، طرف مقابل نیز احساس رضایت نماید.
▪ مهارت مقابله با استرس :
فراگیری این مهارت به ما کمک می‌کند تا استرس‌های مختلف و اثرات آن را شناخته و راه‌های کاهش یا مدیریت بر آن‌ها را کسب نماییم.
▪ مهارت‌ مدیریت بر هیجان‌ها :
اگر بتوانیم مدیریت مطلوبی بر هیجان‌های خود مانند شادی، غم، خشم، ترس، یاس، اضطراب و ... داشته باشیم، بسیارمطلوب است. کسب این مهارت به ما کمک می‌کند تا ضمن شناسایی هیجان‌های خود و دیگران و تأثیر آن‌ها بر تفکرات و رفتارهایمان بتوانیم در مقابل آن‌ها واکنش مناسب را از خود بروز دهیم.
▪ مهارت‌ حل مسئله :
ما هر روزه با مسایل فراوانی روبه رو هستیم که برخی ساده و برخی پیچیده‌اند. مهارت‌ حل مسئله این توانایی را به ما می‌دهد که با توجه به تجارب عملی و توانمندی‌های ذهنی خود بتوانیم در جهت «حل مسئله» یا مشکل قدم برداشته و به نتیجه‌ی مطلوب دست یابیم.
▪ مهارت تصمیم‌گیری :
مهارت تصمیم‌گیری به ما کمک می‌کند تا به کمک اطلاعات و آگاهی کافی با توجه به اهداف واقع‌بینانه ی خود، از بین راه‌حل‌های مختلف بهترین راه حل را انتخاب کرده و به کار بگیریم و پذیرای پیامدهای آن نیز باشیم.
▪ مهارت تفکر خلاق :
فکر کردن مهارتی است که از کودکی می‌آموزیم.
مهارت تفکر خلاق، قدرت کشف و تولید اندیشه‌ی جدید را برای ما فراهم می‌آورد.
مهارت تفکر خلاق به ما کمک می‌کند در مواجهه با حوادث ناگوار چگونه احساسات منفی خود را به احساسات مثبت تبدیل کنیم.
تفکر خلاق «نوع دیگر دیدن» است، در این تفکر، مشکل یک عامل مزاحم به حساب نمی‌آید بلکه یک فرصت برای کشف راه حل‌های نو و بدیع تلقی می‌شود که تاکنون کسی به آن توجه نکرده است.
▪ مهارت تفکر نقادانه :
کسب این مهارت به ما می‌آموزد تا هر چیزی را به سادگی و دربست قبول یا رد نکنیم، ابتدا در مورد آن موضوع سوال و استدلال کنیم، سپس بپذیریم یا رد کنیم. کسانی که از تفکر نقادانه برخوردارند، فریب دیگران را نمی‌خورند و به راحتی جذب گروه‌ها و افراد و مواد مخدر نمی‌شوند، چرا که همواره با سوال کردن به عاقبت کار می‌اندیشند.
منبع : انجمن مدرسین آموزش خانواده شهرتهران
منبع : تبیان


همچنین مشاهده کنید