نارسایی احتقانی قلبی و اختلال عملکرد جنسی

● مقدمه
عملکرد جنسی یکی از جنبه های مهم کیفیت زندگی در مبتلایان به نارسایی احتقانی قلب است و اختلال در عملکرد جنسی میتواند کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار داده آن را کاهش دهد.(۱)
اختلال در نعوظ (ED) Erection Dysfunction مشکلی شایع در مبتلایان به نارسایی احتقانی قلب می باشد. بیش از ۷۵% مبتلایان به CHF از (ED) رنج می برند.(۲)
علی رغم اینکه بیش از ۸۰% مبتلایان به بیماریهای قلبی نیاز به مشاوره و صحبت پیرامون عملکرد جنسی با پزشک و پرستار را احساس می کنند ولی اغلب فراهم آورندگان مراقبتهای بهداشتی بر این باورند که صحبت پیرامون مسائل جنسی سبب اضطراب و خجالت بیمار می گردد . مطالعات نشان می دهد بیماریهای قلبی اعم از سکته قلبی ، جراحی بای پس عروق کرونر، پیوند قلب و نارسایی قلبی سبب کاهش ظرفیت بدنی، خستگی، مشکلات تنفسی ، ترس از مرگ، اضطراب میشود.این عوامل در کنار نوع داروهای مصرفی و اختلال در مراقبت از خود سبب اختلال در عملکرد جنسی شده و حتی بسیاری از بیماران از این احتمال که انجام فعالیت جنسی ایجاد مشکل یا مرگ در آنها شود می ترسد . بنابراین اختلال عملکرد جنسی اثرات عمیقی بر زندگی بیمار و همسرش می گذارد که نیاز به بررسی, تشخیص , مشاوره و راهنمایی کافی در این زمینه ضروری می باشد.(۳)
عملکرد جنسی رضایتبخش نیازمند عملکرد صحیح مجموعه ای از سیستم های سایکولوژیکی –هورمونی- عصبی و عروقی است اما به طور کلی اختلال نعوظ در مردان در دو طبقه کلی ارگانیک و سایکولوژیک طبقه بندی می گردد . علل ارگانیک شامل علل عروقی – تروماتیک- جراحی، عصبی، اندوکرین و مصرف داروها است. در بررسی تاریخچه بیماران بایستی به ریسک فاکتورهای زیر به عنوان ریسک فاکتور های ایجاد کننده اختلال نعوظ (ED) در مردان توجه کرد(۴)
▪ سن:
افزایش سن سبب کاهش هورمون مردانه و اختلال در عملکرد اندوتلیال می گردد. ۴۰% مردان در دهه چهارم زندگی حداقل گهگاه و ۵۲%افراد بین ۷۰-۴۰ سال و ۷۰% مردان در دهه ۷ زندگی (ED) را تجربه میکنند. (۵)
▪ دیابت :
۷۵-۵۰% دیابتی ها دچار (ED) هستند که علت آن اختلال در عملکرد اندوتلیال و نوروپاتی اعصاب محیطی است. روند (ED) در بیماران دیابتی ۱۵-۱ سال زودتر بارز می گردد و سبب اختلال در لیبیدو – ارکشن و انزال و ارگاسم می گردد.(۶)
▪ سیگار:
سبب تشدید روند اترواسکلروز، صدمه اندو تلیال و کاهش تولید NO می گردد.
● داروها :
اسپیرونولاکتون، بلوک کنندههای سمپاتیکی مثل کلونیدین- متیل دو پا ، دیورتیکهای تیازیدی ، ضد افسردگی ها – کتوکونازول- سایمتیدین- الکل – متادون- هروئین- داروهای کاهش دهنده چربی ، آنتی هیستامینها، کلسیم بلوکرها- بتابلوکرها- هورمونها- کورتن ها- سداتیوها در اتیولوژی اختلال عملکرد جنسی نقش دارند.
مشکلات بین فردی زن و شوهر ، مسائل سایکلوژیکی مانند اضطراب ، افسردگی(۶) خستگی، آنمی و LVEF$ (۷)، هیپرتروفی پروستات – پروستاتکتومی- پرولاکتینمی(۸) تیپ شخصیتی۱ در معرض خطر بیشتری نسبت به تیپ ۲ هستند ۸/۶۱% افراد تیپ ۱ و ۲/۴۵% تیپ ۲ از (ED) رنج می برند.
▪ فشار خون بالا:
مجله امریکایی فشار خون اشاره می کند در مقایسه با مردان سالم افراد مبتلا به فشار خون بالای درمان نشده سطح تستسترون کمتری در خونشان دارند که احتمال (ED) را افزایش می دهد. در این بررسی افراد مبتلا به فشار خون ۵۹% موارد به (ED) مبتلا بوده و سطح تستسترون خونشان ۱۲% کمتر از افراد سالم بود (۴)
▪ کاهش کسر جهشی بطن چپ :
میزان اختلال(ED) در بیمارانی که دچار اختلال در کسر جهشی به میزان متوسط تا شدید بودند در حدود ۶/۸۰% بر آورده شده است.(۸-۷)
▪ مشکلات قلبی عروقی:
تخریب عملکرد اندوتلیال و ریسک فاکتورهای قلبی در بروز (ED) نقش دارد اختلال در لایه اندوتلیال سبب اختلال در سنتزNitric Oxide میشود . NO یک نوروترانسمیتر مهم است که نقش مهمی در فیزیولوژی ایجاد ارکشن بازی می کند.(۸)
▪ دیس لیپیدمی:
افزایش کلسترول کاهش HDL و افزایش تری گلیسرید سبب اختلال درED می گردد.(۴)
● نتیجه گیری:
اساس فلسفه پرستاری بر بهبود و ارتقاء کیفیت زندگی است و یکی از جنبه های مهم کیفیت زندگی در بیماریهای مزمن مانند CHF توجه به بعد عملکرد جنسی است.(۹)
از جمله مداخلات توصیه شده در جهت کاهش این مشکل Sildenafile است این دارو بلوک کننده فعالیت فسفودیستراز ۵ است که اثر مهاری روی تولید NO دارد. این دارو سبب بهبود عملکرد قلب و عروق خونی و افزایش فعالیت بدنی می شود و می تواند با کمک بهبود عملکرد جنسی سبب ارتقاء کیفیت زندگی فرد گردد . استفاده از این دارو در بیماران CAD و دریافت کنندگان نیتراتها توصیه نمی گردد. چرا که سبب کاهش فشار سیستولیک و دیاستولیک شده و در ایجاد حملات قلبی مؤثر است(۱۰) سایر روشهای قابل توصیه در این بیماران استفاده از داروهای مکانیکی مانند واکیوم ، پروتز آلت، تستسرون درمانی و سایر درمانهای خوراکی است. در کنار این مداخلات پرستاران در بخشهای بالینی با ارزیابی مناسب و مشاوره و توصیه های بجا و کنترل عوارض با تمرکز به کشف راهکارهای مناسب با توجه به سن , وضعیت کلی سلامتی , تاریخچه کلی ، وسعت بیماری و عوارض جانبی بیماری و درمان می توانند در کاهش ریسک فاکتورهای اختلال عملکرد جنسی و سازش و مقابله با کاهش توان بدنی در اثر CHF و عوارض جانبی داروها بر اختلال عملکردجنسی نقش داشته باشند . ( در این میان به اهمیت و جایگاه مشاوره با همسر بیمار و خود بیمار در زمینه مسائل جنسی از سایر راهکارهای مفید و کاربردی در این زمینه باشد. (۱)

احمد عامری
شراره ضیغمی محمدی: عضو هیئت علمی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
۱)Jaarsma . T, "Sexual problems in heart failure patients", Eur J cardio nurs , ۲۰۰۲ , feb , ۱(۱) -۶۱-۷.
۲) Katz .SD , parker JD , Glasser . DB , "Efficacy and safety of sildenafil citrate in men with erectile dysfunction and chronic heart failure " , Am-J-Cardio, ۲۰۰۵-jan, ۹۵(۱) , ۳۶-۴۲.
۳) We stiake. C,Dracup .c, Walden JA," Sexuality of patients with advanced heart failure and their spouses or partners ," J heart lung transplant , ۱۹۹۹, Nov, ۱۸ (۱۱) , ۱۱۳۳-۸.
۴)Mickey .H, "incidence and treatment o sexual Dysfunction in heart disease" , ugekr-laeger ,۲۰۰۲ , OCT, ۷ , ۱۶۴(۴۱) :۴۷۶۰-۴
۵) Schwarz ER, Rodringuez. J , "Sex and the heart " in T-J-import- Res , ۲۰۰۵ , Dec , ۱۷ supp(۰): ۵۴-۶
۶)kiowski w, Brunner. H, Schalcher. C, " Sex ,the heart and heart failure" Semi- cardio thora – vasc- anesth- ۲۰۰۶-Sep:۱۰(۳) : ۲۵۶-۸۰
۷)baumhake m , bohm m, "erectile dysfunction correlates with left ventricular function and precedes cardiovascular events in cardiovascular high-risk patients ",march ۲۰۰۷,vol ۶۱,issue ۳,۳۶۱.
۸) Schwartz ER, Rastogi ,S , Kapur. V," Erectile dysfunction in heart failure patients" J-Am- coll- cardio- ۲۰۰۶ , Sep۱۹, ۴۸(۶) ۱۱۱۱ -۹-Epub ۲۰۰۶ Aug ۲۸
۹) Rastogi S, Rodriguez, JJ, Kapur.v, "why do patients with heart failure suffer from erectile dysfunction? A critical review and suggestion on how to approach this problem" in T-J- import- Res , ۲۰۰۵ ,dec, ۱۷, supp ۱,S ۲۵-۳۶
۱۰) Webster LJ, Michelakis ED, Davis . T, "use of sildenafil for safe improvement of erectile function and quality of life in men with new heart Association class П and Ш congestive heart failure : a prospective , placebo- controlled double- blind crossover trial" Arch- intern- Med, ۲۰۰۴, Mar۸ , ۱۶۴(۵) : ۵۱۴-۲۰.
۱۱) Jaarsma T, Dracup K, Walden J, "Sexual function in patients with advanced heart failure " , heart lung , ۱۹۹۶- Jun- Aug, ۲۵(۴) , ۲۶۲- ۷