“تحریم نه؛ بحران اتمی ایران با اعتمادسازی حل می‌شود”

دکتر گیورگ بوستین، سفیر جمهوری مجارستان در ایران است؛ وی تنها چند ماه است که به عنوان سفیر این کشور اروپای شرقی در کشورمان حضور دارد. بوستین در فاصله سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۶، نمایندگی کشورش را در جاکارتای اندونزی بر عهده داشت. این سفیر ۵۲ ساله، که تحصیلاتش را در دکترای زبان عرب و زبان‌شناسی سامی در دانشگاه بوداپست به اتمام رسانده، به همراه همسر و دو فرزندش برای مأموریت به ایران آمده است. وی که از خود انرژی قابل وصفی برای مذاکره و مصاحبه نشان می‌دهد، معتقد است ایران، “مردمان پیچیده‌ای” دارد. ‌
▪ جناب سفیر! قبل از هر چیز فرا رسیدن روز ملی مجارستان (۲۳ اکتبر) را خدمت شما و مردم کشورتان تبریک می‌گوییم. لطفاً از آخرین وضعیت روابط سیاسی - اقتصادی دو کشور ایران و مجارستان بگویید. ‌
ـ متشکرم، من اخیراً به ایران آمده‌ام، اما دستور کار کاملاً جدّی و روشنی جهت بهبود مناسبات کشورم با طرف‌ ایرانی در امور سیاسی و اقتصادی دارم. روابط دیپلماتیک ایران و مجارستان دارای پیشینه‌ای تاریخی است که زمان آغاز آن به قبل از جنگ جهانی دوم بازمی‌گردد و مجارستان نیز از دهه پنجاه تاکنون دارای سفارت در ایران بوده است. اگر چه روابط دو کشور با فراز و نشیب‌های فراوانی طی ۶۰ سال گذشته مواجه بوده، اما حلقه اتصال دو کشور هرگز گسسته نشده است. باید اضافه کنم مجارستان از سال ۲۰۰۴ بدین‌ سو، عضوی از اتحادیه اروپا به شمار می‌آید و این اتحادیه، علاقه قابل وصفی برای ارتقای روابط با ایران نشان داده است، چرا که اتحادیه اروپا، ایران را مهمترین بازیگر منطقه خاورمیانه می‌داند.
▪ از وضعیت مبادلات اقتصادی ایران و مجارستان نگفتید.‌
ـ متأسفانه سطح روابط اقتصادی دو کشور چه از لحاظ انتظارات و چه از نظر توانمندی‌ها، بسیار پایین است، در حالی که مجارستان در شرایط کنونی علاقه و آمادگی‌ لازم برای حضوری پررنگ‌تر در ایران را نشان داده است. ما می‌توانیم در زمینه‌های انتقال تکنولوژی و دانش فنی، به ویژه مشارکت در پروژه‌های نفت و گاز ایران، فعالیت‌های سازنده‌ای داشته باشیم. مجارستان نیز همچون سایر کشورهای صنعتی نیازمند نفت خام است. از این منظر، تنوع صادرکنندگان نفت از اولویت‌های مجارستان به شمار می‌آید. از سوی دیگر، کشور ما و سایر اعضای اتحادیه اروپا امیدوارند در آینده نزدیک توسط خط لوله ناباکو به گاز منطقه دسترسی پیدا کنند و همین امر، بر جایگاه ایران در پروژه یاد شده تأکید دارد. در حال حاضر متوسط ارزش صادرات مجارستان به ایران حدود ۴۰ تا ۵۰ میلیون یورو می‌باشد. واردات مجارستان از ایران نیز حدود دو تا سه میلیون یورو برآورد می‌شود. اما قطعاً حجم تجارت دو کشور طی سا‌ل‌های آتی افزایش خواهد یافت.‌
▪ جدّی‌ترین‌ دستورهای کار دو کشور برای توسعه روابط تجاری چه هستند؟
ـ ما هم‌اکنون سرگرم آماده‌سازی توافق‌نامه‌هایی با ایران هستیم که این توافقات شامل حذف موانع گمرکی مضاعف و حفظ امنیت سرمایه‌گذاران مجار در ایران می‌باشند. باید این نکته را هم اشاره کنم که اقتصاد مجارستان کاملاً خصوصی شده و در نتیجه، تجار و سرمایه‌گذاران کشورم به شدت بر وجود ضمانت‌های قانونی جهت امنیت سرمایه‌هایشان تأکید دارند. این را هم اضافه کنم که بازار ایران از پیچیدگی‌ سلایق برخوردار است و این برای مجارستان که تولیداتش در بازارهای اتحادیه اروپا عرضه می‌شود، یک فرصت استثنایی به شمار می‌آید. با وجود این، ما به دنبال تولید مشترک با شرکت‌های توانمند ایرانی هستیم و هم‌اکنون نیز یکی از بهترین تولید‌کنندگان اتوبوس‌های شهری و بین‌شهری دنیا محسوب می‌شویم. در همین راستا، قراردادهایی را با توجه به نیاز مبرم ایران به توسعه وسایل حمل ونقل عمومی، منعقد ساخته‌ایم. ناگفته نماند که مجارستان پتانسیل‌های بالایی برای تولید مشترک با طرف‌ ایرانی در زمینه‌هایی نظیر صنایع دارویی، فرآورده‌های پتروشیمی، صنعت غذایی، صنایع الکترونیک و IT دارد. همچنین در بخش محیط ‌زیست، بازیافت و انرژی‌های نو نیز توانمندی‌های مناسبی برای حضور شرکت‌های مجارستانی در ایران دیده می‌شود.‌
▪ لطفاً از تجربه مجارستان در زمینه خصوصی‌سازی بگویید. ‌
ـ خط‌مشی اقتصاد کمونیستی برای سال‌های متمادی همچون دیواری آهنی، کشورهای بلوک‌ شرق از جمله مجارستان را از توسعه و شکوفایی اقتصادی نظیر اروپای غربی بازداشته بود. اما تحولات دمکراتیکی که در نهایت موجب فرو ریختن این دیوار و ورود مجارستان به جمع کشورهای اروپای غربی شد، باعث گردید تا لزوم ایجاد تحول در عرصه اقتصادی به شدت احساس شود. مسؤولان ما به این نکته رسیده‌اند که دولت، نهاد پایداری است، اما مالک خوبی نیست. بر همین مبنا، به جز برخی صنایع حساس و حیاتی، سایر صنایع و بخش‌ها را به بخش‌ خصوصی واگذار کردیم. خصوصی‌سازی به مفهوم رشد کارایی در جامعه و دمیدن هوایی تازه برای بهره‌گیری از استعدادهای خلاّق و مبتکر است. اولین دولت دمکراتیک مجارستان بلافاصله درهای صنایع و به طور کلی، اقتصاد کشور را به روی بخش خصوصی داخلی و خارجی باز کرد و تنها بخش کشاورزی را به عنوان استثنا در اختیار گرفت.
در امتداد این اقدام، سیل سرمایه‌گذاران خارجی به مجارستان راه افتاد و به تبع آن، اقتصاد کشورم با سرعت غیرقابل تصوری به سوی توسعه پیش رفت، به طوری که هم‌اکنون سرانه سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی مجارستان یکی از بالاترین سرانه‌های اتحادیه اروپا به شمار می‌رود. به رغم این که مجارستان از لحاظ منابع خدادادی از فقر نسبی رنج می‌برد، اما به دلیل برخورداری از ثروت‌هایی نظیر نیروی انسانی کارآمد، خلاق و با انگیزه، بهترین عرصه را برای حضور سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی فراهم کرده است.‌
▪ به عنوان عضو اتحادیه اروپا، در صورت تصویب قطعنامه سوم تحریم شورای امنیت علیه ایران، چه محدودیت‌های جدیدی اعمال خواهد شد؟ ‌
ـ به اعتقاد بنده، هیچ نیازی به تصویب تحریم‌های جدید علیه ایران توسط اتحادیه اروپا یا شورای امنیت وجود ندارد، چرا که تلاش‌های گسترده دیپلماتیکی که هم اکنون جریان دارد، قطعاً منجر به یافتن نقطه اشتراک مشخصی برای پایان دادن به مسأله انرژی اتمی ایران خواهد شد. البته معتقدم تحریم‌ها به معنی مجازات نیستند، بلکه ابزاری برای پر رنگ کردن نقاط تفاهم با اتحادیه اروپا محسوب می‌شوند.‌
▪ این تفاهم چگونه حاصل می‌شود؟
ـ موارد تفاهم کاملاً از سوی خاویر سولانا، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در مذاکره با طرف ایرانی شفاف شده است. بسته پیشنهادی این اتحادیه کاملاً مشخص بوده و تاکنون برای کمتر کشوری این همه امتیاز ارایه شده است. به هر حال، با همکاری و مصالحه‌ای دوستانه می‌توان سطح اطمینان دو طرف را بالا برد.‌
▪ ایرانی‌ها معتقدند غنی‌سازی اورانیوم حق مسلّم آنها محسوب می‌شود. دیدگاه شما در این خصوص چیست؟ ‌
ـ مسأله اتمی ایران به غنی‌سازی یا عدم غنی‌سازی اورانیوم باز نمی‌گردد، بلکه سؤال اصلی پیرامون دیوار بی‌اعتمادی میان طرفین است که با اقدامات سازنده و اطمینان بخش دو طرف برچیده می‌شود. نباید این نکته را فراموش کرد که بمب هسته‌ای یک تهدید جدّی برای امنیت جهان و جان انسان‌ها می‌باشد. لذا چه با کشورهایی که به فن‌آوری ساخت بمب اتمی دسترسی پیدا کرده‌اند و چه با کشورهایی که احتمال دسترسی آنان به این فن‌آوری خطرناک وجود دارد، باید با احتیاط و مراقبت برخورد شود. این نکته را اعلام می‌کنم که هر کجا با خواست جامعه جهانی رو در رویی ایجاد شود، نیاز به سازگای طرف مقابل وجود دارد. من معتقدم افراد با ذکاوتی در بدنه سیاست خارجی ایران وجود دارند و در نهایت راه‌حل مناسبی برای پایان دادن به بحران کنونی خواهند یافت. ‌

منبع : ماهنامه اقتصاد ایران